Sản xuất lúa theo hướng tăng liên kết, giảm phát thải

Nhà ông được Công ty cổ phần Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed) cung ứng giống lúa Đài Thơm 8, giảm lượng giống từ 90 - 100kg/ha xuống còn 60 - 70kg/ha, giảm bón phân từ 6 lần/vụ xuống 3 lần/vụ, giảm tần suất quản lý dịch hại từ 10 lần xuống 5 lần, giúp giảm việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hơn 36%. Song song đó, Phòng Nông nghiệp huyện cũng hướng dẫn quy trình phun xịt phòng trừ sâu bệnh hợp lý, kiểm tra đồng ruộng thường xuyên nhằm giúp cây lúa phát triển tốt.

Dù giá lúa đang xuống thấp nhưng những hộ tham gia mô hình trồng lúa liên kết ở tỉnh Đồng Tháp vẫn thu lợi nhuận 34 triệu đồng/ha

Quy trình canh tác này vừa giảm phát thải, bảo vệ môi trường, vừa giảm đáng kể chi phí đầu tư. Đặc biệt, lúa nhà ông được bao tiêu đầu ra nên dù giá lúa đang thấp, tiêu thụ chậm, vẫn được doanh nghiệp thu mua tại ruộng, đạt lợi nhuận gần 34 triệu đồng/ha.

Ông Nguyễn Danh Dũng - Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Tiến Dũng, xã Thạnh Phú, huyện Cờ Đỏ, TP Cần Thơ - khoe, vụ đông xuân năm nay, có 20 xã viên tham gia sản xuất 50ha lúa theo hướng liên kết và giảm phát thải. Đây là mô hình do Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp TP Cần Thơ cùng các công ty hỗ trợ thực hiện. Trong quá trình canh tác, nông dân được hướng dẫn gieo sạ thưa, sử dụng giống đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất, quản lý dịch hại, giúp năng suất lúa đạt từ 8,5-9 tấn/ha, lợi nhuận hơn 30 triệu đồng/ha.

Ông Trần Thái Nghiêm - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ - cho biết, mô hình này giúp giảm chi phí khoảng 3,5 triệu đồng/ha và giảm phát thải khí nhà kính. Lợi nhuận tốt hơn so với làm ngoài mô hình khiến nông dân phấn khởi. Thời gian qua, sở phối hợp UBND các quận, huyện tăng cường vận động nông dân vào HTX để liên kết với các doanh nghiệp nhằm xây dựng vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp, phục vụ cho việc xuất khẩu gạo.

Đến nay, TP Cần Thơ có 179 HTX nông nghiệp, trong đó nhiều HTX được đầu tư bài bản về máy bơm, máy sạ hàng, máy làm đất, máy bay không người lái để phun thuốc và bón phân. Việc sản xuất cũng theo nhu cầu thị trường nên đầu ra được đảm bảo, lợi nhuận khá. Toàn TP Cần Thơ phấn đấu cuối năm 2025 có khoảng 38.000ha lúa được sản xuất theo mô hình chất lượng cao, phát thải thấp, có liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp và tới năm 2030 nâng lên 48.000ha.

Ông Lưu Hoàng Ly - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bạc Liêu - nhận định, thị trường thế giới đòi hỏi chất lượng sản phẩm ngày càng cao, các nước xuất khẩu gạo cạnh tranh gay gắt. Do đó, để lúa gạo vùng đồng bằng sông Cửu Long giữ được thị phần và mở rộng thị trường xuất khẩu, việc sản xuất phải hướng đến sản phẩm an toàn, chất lượng và thân thiện môi trường. Bạc Liêu có khoảng 185 HTX nông nghiệp, phấn đấu đến cuối năm 2025 có hơn 28.000ha và đến năm 2030 có 46.000ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Các vùng chuyên canh này sẽ được đầu tư hoàn thiện hạ tầng, ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất, xây dựng chuỗi giá trị lúa gạo, nâng cao thu nhập cho người trồng lúa.

Theo ông Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường - đề án “Phát triển bền vững 1 triệu héc ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” đã triển khai 7 mô hình thí điểm, cho kết quả ấn tượng: giảm chi phí 20 - 30%, tăng năng suất hơn 10%, tăng lợi nhuận cho nông dân thêm 4-7,6 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình, giảm 5-6 tấn CO2/ha.

Năm 2025, bộ sẽ tập trung hoàn thiện 200.000ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp ở các khu vực có điều kiện về hạ tầng sản xuất. Giai đoạn từ năm 2026-2030, sẽ mở rộng thêm 800.000ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp.

Huỳnh Trọng