Sản phẩm làm đẹp bằng tế bào gốc bán như rau dù không được cấp phép

Đua nhau “nổ” về tế bào gốc tự thân

Đến nay, Bộ Y tế vẫn chưa cho phép tiêm tế bào gốc (TBG) tự thân để làm đẹp, nhưng các cơ sở vẫn quảng cáo ì xèo. 

Bệnh viện Thẩm mỹ JW Hàn Quốc (Q.1, TP.HCM) đang quảng cáo rầm rộ công nghệ trẻ hóa bằng phương pháp cấy mỡ TBG tự thân. Theo lời nhân viên tại đây, tùy mỗi vùng cấy TBG mà có giá khác nhau, nếu cấy lên mặt thì 80 triệu đồng, cấy các rãnh nếp nhăn giá 20-30 triệu đồng, cấy nâng ngực và mông giá 100 triệu đồng, truyền TBG mỡ tự thân giá 150 triệu đồng. Nếu khách hàng lưu trữ mỡ TBG tự thân thì giá 70 triệu đồng/năm… Bệnh viện này còn quảng cáo dịch vụ trẻ hóa da bằng TBG multi lấy từ cuống rốn của trẻ khi vừa sinh ra, được quảng cáo là TBG vạn năng vì giúp tăng tuổi thọ, điều trị hơn 80 loại bệnh khác nhau (?). 

Tại Bệnh viện Thẩm mỹ Á Âu (Q.1, TP.HCM), nhân viên giới thiệu công nghệ tiêm TBG tự thân làm đầy khuôn mặt. Theo đó, mỡ sau khi được lấy từ cơ thể bệnh nhân, sẽ được đưa vào hệ thống công nghệ cao, khép kín để chiết tách, phân lập, tạo ra mô mỡ nguyên bào sạch rồi tiêm trở lại vào gương mặt. Phương pháp này giúp xóa sạm, tàn nhang, xóa làn da chảy xệ, làm đầy hốc mắt, má hóp. 

Bệnh viện Thẩm mỹ Belia (Q.5, TP.HCM) đang tiếp thị công nghệ cấy TBG tự thân PRP, được trích từ máu của người điều trị, sau đó đưa vào hệ thống trích lọc để loại bớt hồng cầu, bạch cầu, chỉ giữ lại tiểu cầu. Huyết tương này sẽ được nuôi dưỡng 2-3 tuần để chuyển hóa và tạo thành tế bào mới, tăng cường collagen rồi tiêm vào mặt bệnh nhân...

Cửa hàng Thế Giới Làm Đẹp đang rao bán tế bào gốc từ nhau thai người

Ở phân khúc bình dân, sản phẩm TGB tự thân được cho là làm từ nhau thai người cũng đang được chào bán tràn lan dưới dạng dung dịch/gel đóng chai, về tiêm hoặc thoa lên mặt. Đối tượng hướng đến là những khách hàng không đủ tiền để đến thẩm mỹ viện tiêm TBG.

Trên fanpage “Hàng xách tay mẹ Mon”, loại mặt nạ TBG nhau thai, cuống rốn của Nhật được quảng cáo chiết xuất từ những dưỡng chất cần thiết cho da như nhau thai người, collagen protein, nhau thai ngựa, tế bào trứng cá hồi. Tại cửa hàng Xách Tay Nhật (Q.Tân Bình, TP.HCM) bán TBG nhau thai người của Nhật với giá 6 triệu đồng/hộp 50 ống dạng 2ml. Người bán giới thiệu, sản phẩm làm từ nguồn nhau thai người tại các bệnh viện phụ sản lớn của Nhật Bản, giúp giảm nếp nhăn, đẹp da. Người bán khẳng định, sản phẩm được Bộ Y tế cấp phép. Trên thị trường còn có dạng TBG nhau thai động vật (cừu, ngựa, hươu), dùng để uống. 

Sẽ kiểm tra, xử lý 

Trao đổi với chúng tôi, bác sĩ Nguyễn Thị Huỳnh Mai - Chánh văn phòng Sở Y tế TP.HCM - cho biết, hiện Bộ Y tế chưa ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật làm đẹp bằng TBG tự thân và Sở Y tế cũng không phê duyệt kỹ thuật này cho bất kỳ cơ sở khám chữa bệnh, cơ sở làm đẹp nào thuộc thẩm quyền quản lý của Sở Y tế TP.HCM. 
Tại TP.HCM, Bộ Y tế chỉ cho phép một vài đơn vị sử dụng TBG, như Bệnh viện Quốc tế DNA được cấp phép nghiên cứu, sử dụng TBG điều trị thoái hóa khớp và một vài dịch vụ làm đẹp; Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP.HCM được cấp phép nuôi cấy TBG điều trị ung thư máu. 

Riêng về các loại mỹ phẩm TBG từ nhau thai người, bác sĩ Mai cho biết, đến nay, Việt Nam vẫn chưa cấp phép sử dụng thành phần TBG từ người trong mỹ phẩm. Nhau thai người thuộc danh mục các chất không được phép sử dụng trong mỹ phẩm. Đến nay, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế), Sở Y tế TP.HCM chưa cấp số tiếp nhận công bố sản phẩm cho bất kỳ sản phẩm mỹ phẩm nào có chứa nhau thai và TBG có nguồn gốc từ con người. “Chúng tôi sẽ kiểm tra các cơ sở thẩm mỹ, những điểm kinh doanh mỹ phẩm và sẽ xử lý nghiêm các trường hợp kinh doanh loại mỹ phẩm làm từ nhau thai người, TBG người” - bác sĩ Huỳnh Mai nói. 

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Vũ - cố vấn khoa học của Ruy Băng Tím (tổ chức phi lợi nhuận về phòng chống ung thư tại Việt Nam) - cho rằng, tuy khoa học kỹ thuật hiện đại đã khám phá ra nhiều cơ chế, quy luật để điều khiển TBG biến đổi theo ý muốn nhưng vẫn chưa thật sự thành công, nhất là khi ứng dụng lên người. Vẫn còn nhiều thử nghiệm lâm sàng cho thấy không hiệu quả và thậm chí ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, nguy hiểm đến tính mạng.

Hiện các sản phẩm như thế này chưa được kiểm chứng và cấp phép

Điều đáng nói là dù thành công của TBG còn hạn chế nhưng hiện nay có rất nhiều trung tâm y tế hoặc cá nhân lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân về TBG để thổi phồng khả năng của chúng nhằm kinh doanh, trục lợi. 
Đầu tháng trước, Cục Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã ra một cảnh báo về các liệu pháp TBG trên trang web của chính phủ để nhắc nhở mọi người: “Đừng tin vào những thông tin cường điệu về TBG. Một số nhà cung cấp vô đạo đức đang cung cấp các sản phẩm TBG không được chấp thuận và không được chứng minh. Vì vậy, hãy cẩn thận với các nguy cơ tiềm tàng trong phương pháp sử dụng chúng”.

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Vũ cho biết thêm: “Hiện ở Mỹ, sản phẩm dựa trên TBG duy nhất được FDA chấp thuận sử dụng là các TBG tạo máu (tế bào tiền thân tạo máu) có nguồn gốc từ máu cuống rốn nhưng chỉ được cho sử dụng hạn chế ở những bệnh nhân bị rối loạn hệ thống sản xuất máu. Trong một hội thảo năm 2016 của FDA, các chuyên gia đã thảo luận về một số trường hợp có tác dụng phụ nghiêm trọng khi sử dụng TBG. Tại Việt Nam, với sự quản lý còn lỏng lẻo, TBG đang là “mỏ vàng” của nhiều con buôn. Người dân cần phải tỉnh táo để tự bảo vệ mình”. 

Thanh Hoa