Sản phẩm không chứa nhựa BPA chưa chắc là lựa chọn an toàn

Trong nhiều thập niên, các nhà khoa học nghiên cứu về BPA trên các mô hình động vật với kết quả cho thấy, hóa chất này dẫn đến việc mang thai sớm, bệnh nhau thai và các ảnh hưởng tiêu cực khác về sau. Khi những tác động xấu đến sức khỏe này được biết đến rộng rãi hơn, các công ty đã chuyển sang sử dụng các hóa chất thay thế để phát triển dòng sản phẩm nhựa (chai nước, hộp đựng thực phẩm...) và thường dán nhãn “không chứa BPA”.

Tuy nhiên, trưởng nhóm tác giả - giáo sư Cheryl Rosenfeld - cảnh báo những sự thay thế hóa học này, chẳng hạn như bisphenol S (BPS), vẫn không an toàn cho người sử dụng.

Các sản phẩm nhựa, ngay cả khi không chứa BPA, cũng có thể gây hại đến sức khỏe

Nhựa BPS cũng nguy hiểm như BPA

Trong nghiên cứu, giáo sư Rosenfeld và các đồng nghiệp đã tập trung kiểm tra tác động của BPS lên nhau thai ở chuột. Bà cho biết, nhau thai đóng vai trò là một ghi chép lịch sử về những gì đứa trẻ chưa sinh phải đối mặt khi còn trong bụng mẹ; nhau thai cũng có thể chuyển bất cứ thứ gì người mẹ tiếp xúc qua máu, chẳng hạn như hóa chất gây hại, vào đứa trẻ đang phát triển. Các hóa chất tổng hợp như BPS có thể xâm nhập qua nhau thai, và dễ dàng chuyển sang thai nhi. Thí nghiệm ở chuột giúp mô phỏng các tác động có thể có của BPS ở người, vì nhau thai có cấu trúc tương tự ở cả chuột và người.

Mặt khác, nhau thai đóng vai trò là nguồn sản xuất serotonin chính cho sự phát triển não bộ của thai nhi ở cả chuột và người. Serotonin - hoóc-môn đem lại cảm giác hạnh phúc - là một hóa chất tự nhiên có thể tác động đến cảm xúc và các hoạt động thể chất như ngủ, ăn, tiêu hóa thức ăn.

Nhau thai phản ứng với cả hóa chất tự nhiên cũng như hóa chất tổng hợp, nhưng cơ thể không có khả năng giảm thiểu tác động bất lợi của các hóa chất sản xuất công nghiệp. Vì vậy, chúng có khả năng làm giảm sản xuất serotonin của nhau thai. Mức serotonin thấp từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của thai nhi, vì trong thời gian phát triển quan trọng này, não vẫn dựa vào nhau thai để sản xuất serotonin. Do đó, việc tiếp xúc với BPA hoặc chất thay thế BPS đều có thể dẫn đến hậu quả sức khỏe lâu dài. 

Người tiêu dùng phải tự bảo vệ

Kể từ khi các sản phẩm “không chứa BPA” trở thành xu hướng tiêu dùng, các nhà sản xuất nhựa tạo ra nhiều thành phần biến thể hơn như BPS, BPF, BPAF, BPZ, BPP, BHPF và danh sách này tiếp tục mở rộng, vượt quá khả năng kiểm soát của các nhà khoa học. Tất cả chúng đều có tên bắt đầu bằng “BP”, bởi chia sẻ chung cấu trúc hóa học cơ bản là bisphenol, kèm theo một số khác biệt nhỏ. 

Do đó, người tiêu dùng nên nắm vững các nguyên tắc để ngừng sử dụng những lựa chọn thay thế BPA, bao gồm tránh xa các loại nhựa có số tái chế 3, 6 và 7, bởi tất cả đều chứa hợp chất đáng lo ngại. Không đặt đồ nhựa vào máy rửa chén hoặc lò vi sóng, bởi nhiệt độ có thể làm hỏng và khiến chúng rò rỉ thêm BPA hoặc các chất thay thế. Vứt bỏ đồ dùng nhựa khi đã cũ hoặc trầy xước và lựa chọn vật đựng bằng thủy tinh hoặc thép thay vì lon nhôm bất cứ khi nào có thể. 

 Ngọc Hạ (theo Science Daily, National Geographic)