Sản phẩm bổ sung canxi: Thích là... dùng?

 Nghe khen tốt là mua

Vợ chồng chị Hương Giang (ngụ Q.8, TPHCM) đều có chiều cao khá khiêm tốn. Vì vậy, từ khi mang thai và nuôi con nhỏ, chị luôn “ủ mưu” cải thiện chiều cao cho con. “Một lần đi siêu thị Nhật, tôi tình cờ thấy có loại xốt canxi chế biến từ vỏ trứng, chỉ cần cho vào khi nấu cơm hoặc pha với nước uống mà theo lời nhân viên, nếu dùng đều đặn có thể cải thiện chiều cao, tôi liền mua về cho con dùng thử, hy vọng cải thiện được gen “lùn” di truyền từ cha mẹ” - chị Hương Giang chia sẻ.

Chị Hương Giang còn cho biết thêm: “Tôi từng nghe nói rằng canxi vỏ trứng rất tốt. Ngày xưa ông bà mình thường nghiền nát vỏ trứng cho gà ăn để gà đẻ trứng thêm chắc. Có người còn mách nước nghiền vỏ trứng thành bột rồi uống hằng ngày tránh loãng xương. Nay có sản phẩm đóng gói từ Nhật bán ở siêu thị uy tín nên tôi càng thêm tin tưởng”.

Không chỉ dùng canxi vỏ trứng, người mẹ trẻ này còn “nghiện” các loại thực phẩm được quảng cáo có bổ sung thành phần canxi từ sữa, bánh quy, phô-mai… Theo chị, cứ cho ăn càng nhiều canxi càng tốt.

“Bên em mới nhập về bột canxi cá tuyết, giúp tăng 12cm/năm ở tuổi dậy thì. Bé trên 1 tuổi, người già, người thiếu canxi, bà bầu, mẹ cho con bú, đặc biệt các bé tuổi dậy thì đều nên bổ sung bột canxi cá tuyết từ Nhật Bản” - lời quảng cáo của một trang bán hàng online chuyên các sản phẩm xách tay khiến chị Lan Anh (nhân viên văn phòng ở Q.3, TPHCM) mừng như “bắt được vàng”. Chị chia sẻ: “Con tôi rất lười ăn tôm cá, rau xanh để tăng cường canxi. Tôi mua cá nhỏ kho rục xương, cho con ăn tôm nhỏ cả vỏ mà cũng không được. Giờ tôi pha bột canxi cá tuyết với sữa, ngày cho con uống hai lần rất tiện lợi, không còn lo thiếu canxi ở độ tuổi phát triển của con”.

Kỹ tính hơn, chị Lê Thị Tú (nhân viên một công ty truyền thông ở Q.3, TPHCM) bổ sung canxi cho cả nhà để phòng loãng xương cho người lớn, tăng cường phát triển cho trẻ nhỏ. Lôi ra cả mớ sản phẩm từ thực phẩm chức năng, thực phẩm bổ sung, thức ăn hằng ngày, chị Tú cho biết: “Tôi đọc nhiều thông tin thấy canxi rất cần thiết cho mọi lứa tuổi. Vì vậy, nghe bạn bè hoặc biết sản phẩm nào mới, bổ sung canxi hiệu quả, tôi đều mua về cho cả nhà dùng. Ngoài ra, tôi còn luôn bổ sung tôm cua, rau có nhiều màu xanh… vào thực đơn mỗi ngày”.

“Con trai tôi 6 tuổi nhưng so với chuẩn, chiều cao của cháu vẫn thiếu tới 4cm. Dù tôi có bổ sung các thực phẩm giàu canxi như sữa và nước hầm xương nhưng con vẫn nằm trong nhóm thấp nhất lớp. Thế là tôi tìm đủ các loại thực phẩm chức năng, thuốc tăng cường canxi cho con” - anh Đỗ Văn Tuấn (ngụ Q.11, TPHCM) cho hay. Trớ trêu thay, sau khi tẩm bổ canxi quá nhiều vẫn chưa thấy con cao thêm bao nhiêu, cháu bé lại có nguy cơ suy dinh dưỡng. Hoảng hồn, đưa con đến gặp bác sĩ, người cha mới vỡ lẽ: do đưa lượng lớn canxi vào cơ thể nên con anh có nguy cơ giảm chức năng thận, giảm hấp thu các chất khoáng khác như sắt, kẽm, magiê, phốt pho… khiến cơ thể thiếu chất, suy dinh dưỡng.

Chỉ cần lướt mạng, bạn đã có thể “tự cập nhật” rất nhiều loại thực phẩm chức năng được quảng bá có công dụng giúp xương chắc khỏe, cải thiện chiều cao. Những sản phẩm bổ trợ canxi cho trẻ em thường được sản xuất dưới dạng si rô, sữa hoặc kẹo, đa dạng mức giá: từ 200.000 đồng đến trên 1 triệu đồng.

Không phải “thích là dùng”

Theo phó giáo sư - tiến sĩ (PGS-TS) Lê Anh Thư - Chủ tịch Hội Loãng xương TPHCM - trong những năm gần đây, chiều cao của người Việt vẫn chưa được cải thiện nhiều. Chiều cao trung bình vẫn ở mức “khiêm tốn” nhất Đông Nam Á, trong đó nữ cao 1,53m, nam 1,64m. 

“Canxi rất quan trọng để phát triển xương. Một bộ khung xương chắc sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh. Tuy nhiên, chế độ ăn của người Việt Nam chỉ mới cung cấp được 50% canxi/ngày của người bình thường, 50% canxi còn lại phải tận dụng từ nguồn khác chứ không thể trông chờ vào khẩu phần ăn. Thế nên rất nhiều người tìm đến các loại canxi khác nhau. Trong đó, thông dụng nhất là canxi nước (canxi hữu cơ) dạng lỏng giúp người dùng dễ hấp thu, ít gây táo bón và phù hợp đặc biệt với các nhóm đối tượng như phụ nữ có thai, phụ nữ đang cho con bú, trẻ em, phụ nữ mãn kinh, người cao tuổi, người bị loãng xương…” - TS Thư cho biết.

Để tăng cường, bổ sung canxi cả gia đình, nhiều bà mẹ trẻ tìm đủ loại thực phẩm có chứa canxi. Có người cho ăn tôm cá cả vỏ lẫn xương để có canxi. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, ăn cá nhỏ kho nguyên con có thể cung cấp canxi nhưng tôm ăn cả vỏ thì không hấp thu được. Vỏ tôm vào cơ thể không chuyển hóa được thành canxi cho cơ thể - các loại thực phẩm này chỉ được xếp vào nhóm giàu canxi hơn các loại thực phẩm khác. Sữa vẫn là nguồn cung cấp canxi chủ yếu cho con người. Thế nhưng thói quen ít dùng sữa người Việt có và không phải người Việt nào cũng dung nạp được sữa, liên quan đến men tiêu sữa.

Thực tế, nhiều người chọn bổ sung canxi theo phương thức dân gian như sử dụng vỏ trứng gà nghiền thành bột rồi trộn chung khi nấu cơm hoặc pha với sữa. TS Lê Anh Thư chia sẻ, canxi từ vỏ trứng cũng là canxi hữu cơ. “Canxi vỏ trứng là một trong những loại canxi tốt. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu về tỷ lệ hiệu quả của canxi vỏ trứng trong các loại thực phẩm, chưa chứng minh được thành phần canxi cụ thể có trong sản phẩm. Thế nên với các loại thực phẩm chức năng, người tiêu dùng nên cân nhắc trước khi dùng” - TS Thư lưu ý. 

Chuyên gia y tế cũng khuyến cáo, canxi chỉ có thể bổ sung theo nhu cầu cơ thể, dùng đúng liều, đúng nguyên tắc, nếu không sẽ dẫn đến các triệu chứng về tim mạch. Bản thân canxi không gây bệnh sỏi thận. Người bị sỏi thận hay có bệnh lý rối loạn chuyển hóa canxi phốt pho nên bổ sung canxi qua thực phẩm hoặc dùng canxi hữu cơ cho cơ thể dễ hấp thu, không bị lắng đọng.

“Dù muốn bổ sung bất cứ loại canxi nào cũng cần có ý kiến chuyên gia y tế, không nên tự ý dùng chỉ vì nghe người khác khen tốt hay xem quảng cáo trên mạng. Việc bổ sung canxi cũng cần theo những nguyên tắc: không dùng quá nhu cầu, cần bổ sung đầy đủ nước, nên dùng sau bữa ăn, cần dùng kèm vitamin D” - TS Lê Anh Thư nhấn mạnh. 

Thiên Thiên