Sai sót từ cuốn 'Thích là nhích': Không thể thích là viết

Có thể sách chưa được nhiều người đọc, hoặc đã đọc mà không nhận ra sai sót cho đến khi những chi tiết như “Bhutan có bão, phần lớn dân số không biết chữ”, “có thể đến Tây Tạng từ Ấn Độ”, “du khách người Việt đến Myanmar được miễn thị thực 30 ngày”… bị nêu ra. Nhiều ý kiến của cả dân du lịch lẫn người bản địa khẳng định sách viết sai thực tế. 

Tác giả Alex Tu cũng đã chính thức nhận sai trên trang cá nhân: “Sai sót này là của mình. Mình xin nghiêm túc nhận sai và chân thành xin lỗi. Mình đã rút kinh nghiệm và học được bài học quý”.

So với thị phi của Huyền Chip với Vác ba lô lên và đi một dạo, sự cố của Thích là nhích nhẹ hơn, nhưng ảnh hưởng nặng đến uy tín của tác giả. Ngoài những chi tiết kể trên, nhiều thông tin, nhận định sai lệch khác từ Thích là nhích cũng bị bạn đọc phát hiện. Alex Tu hứa sẽ cung cấp miễn phí ebook đã được điều chỉnh những chi tiết chưa đúng cho tất cả mọi người, nhưng người đọc vẫn nghi ngờ về tính xác thực của những thông tin du lịch khác được đề cập trong sách.

Alex Tu được cộng đồng mạng biết đến nhờ “thành tích” đi qua 50 nước, có nhiều bài viết chia sẻ trải nghiệm, truyền cảm hứng du lịch khám phá cho người trẻ. Thích là nhích chia sẻ những kinh nghiệm “đi nhiều, tốn ít”. Đây cũng là thể loại sách được độc giả trẻ rất ưa chuộng hiện nay. Đáng tiếc, những sai sót đã khiến Thích là nhích giảm đi giá trị và sự tín nhiệm từ cộng đồng.

Kể từ “cơn sốt” Vác ba lô lên và đi của Huyền Chip, rất nhiều đầu sách du ký của người trẻ đã liên tục được phát hành. Du ký là thể loại dễ viết, nhưng sự cố của Alex Tu cũng là lời cảnh báo đối với những cây bút không chuyên: đừng vội viết nếu chưa thật sự tìm hiểu, xác minh kỹ lưỡng thông tin.

Góc nhìn chủ quan, cảm xúc cá nhân vẫn cần dựa trên nền tảng dữ liệu chính xác. Rất nhiều trường hợp người viết trẻ chỉ tra cứu thông tin từ các diễn đàn du lịch, mạng xã hội, rồi tổng hợp, biến báo thành tác phẩm của mình. Đó có thể chỉ là góc nhìn một chiều, thiếu kiểm chứng, không loại trừ trường hợp sai sự thật. Cộng đồng du lịch hầu như kết nối khắp thế giới, mọi sai lệch sớm muộn đều sẽ bị phát hiện.

Trường hợp Thích là nhích, một lần nữa cho thấy trách nhiệm liên đới từ phía người biên tập bản thảo, công ty sách, nhà xuất bản và cả khâu hậu kiểm. Nói như bà Đinh Thị Thanh Thủy - Giám đốc Nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM - thì đó là những “sai sót khó tránh khỏi” của ngành xuất bản hiện nay. Nhưng những sai sót nhỏ, có thể kiểm soát từ khâu biên tập như thế này vẫn xảy ra là điều hết sức đáng lo. 

Diệp Nguyễn