Sai phạm kéo dài tại Bệnh viện Trưng Vương - Bài 2: Tiền tỷ chênh lệch vào túi ai?

Theo số liệu chúng tôi có được, tổng thu các dịch vụ phẫu thuật thẩm mỹ có sử dụng vật liệu nhân tạo tại Khoa Bỏng - tạo hình thẩm mỹ Bệnh viện Trưng Vương tám tháng đầu năm 2018 gần 3,3 tỷ đồng. Bác sĩ đóng cho bệnh viện 976 triệu đồng; 2,3 tỷ đồng còn lại chảy vào túi năm bác sĩ tại khoa dưới “chiêu bài” trả tiền vật liệu nhân tạo, hưởng chênh lệch.

Như chúng tôi đã đề cập, một phần tiền thu từ bệnh nhân sẽ được nhân viên Khoa Bỏng - tạo hình thẩm mỹ Bệnh viện (BV) Trưng Vương (TP.HCM) nộp cho Phòng Tài chính kế toán, phần còn lại đưa cho các bác sĩ (BS) đã tư vấn, thực hiện phẫu thuật. BS dùng khoản này để trả tiền vật liệu nhân tạo cho các công ty cung cấp và hưởng chênh lệch.

Chỉ mới từ cuốn sổ tay của điều dưỡng

Theo số liệu mà chúng tôi thu thập được, tổng thu các dịch vụ phẫu thuật thẩm mỹ có sử dụng vật liệu nhân tạo tại khoa tám tháng đầu năm 2018 là gần 3,3 tỷ đồng. BS đóng cho BV chỉ 976 triệu đồng. Hơn 2,3 tỷ đồng còn lại chảy vào túi năm BS tại khoa dưới “chiêu bài” trả tiền vật liệu nhân tạo, hưởng chênh lệch.

Hóa đơn được nhân viên Khoa Bỏng - tạo hình thẩm mỹ Bệnh viện Trưng Vương “hợp thức hóa” tiền vật liệu nhân tạo giao cho bệnh nhân

Cụ thể, trong hơn nửa năm đó, BS Trưởng khoa Phạm Trịnh Quốc Khanh thu hơn 1,6 tỷ đồng, nộp BV 379 triệu đồng, hưởng 1,2 tỷ đồng. BS Phó khoa Đinh Phương Đông thu 675 triệu đồng, nộp 238 triệu đồng, hưởng 437 triệu đồng. Tương tự, các BS N.X.T., N.N.Nh. và T.L.H.N. thu từ 200-400 triệu đồng, chỉ nộp về BV 65-178 triệu đồng, còn giữ lại 135-252 triệu đồng.

Tuy nhiên, những con số trên mới chỉ là số liệu thu thập được từ cuốn sổ tay của điều dưỡng Vũ Thị Thu Nhàn và bảng thống kê thu tiền của BV trong khoảng thời gian từ ngày 1/1 đến 31/8/2018. Chắc chắn, các con số này chưa thể chính xác, đầy đủ nếu xét cả quá trình từ khi thành lập khoa từ năm 2005, đặc biệt giai đoạn ông Khanh làm trưởng khoa từ năm 2012, và “truyền thống” mang vật liệu từ ngoài vào không qua kiểm định, đấu thầu để sử dụng cho bệnh nhân của BV này.

Sở dĩ phải dùng hai chữ “truyền thống” để chỉ hành vi làm trái quy định ngành y tế của BV là vì nó đã kéo dài. Trước đây, ngày 17/7/2012, Sở Y tế TP.HCM đã có Quyết định số 735/QĐ-SYT về việc giải quyết khiếu nại của ông P.Q.H. về ca mổ cột sống cổ tại BV. Ở phần kết quả thẩm tra xác minh nội dung khiếu nại có nêu, thời điểm trước tháng 11/2009, BV Trưng Vương đã thực hiện chưa đúng quy định về quy chế BV ban hành kèm theo Quyết định số 1895/1997/BYT-QĐ ngày 19/9/1997 của Bộ trưởng Bộ Y tế. Việc làm trái quy định được nêu trong quyết định trên có liên quan đến tình trạng BV không cung ứng đầy đủ vật tư cho các ca phẫu thuật và để các công ty cung ứng vật tư y tế vào BV giới thiệu trực tiếp cho bệnh nhân. Vấn đề này đã gây hiểu nhầm, bức xúc cho gia đình ông P.Q.H.

Sau vụ việc, theo báo cáo, từ năm 2010, BV đã nghiêm túc kiểm điểm, khắc phục. Thế nhưng, những gì mới xảy ra tại Khoa Bỏng - tạo hình thẩm mỹ như chúng tôi đã phản ánh, lại cho thấy một thực tế không có gì thay đổi tại đây.

Giám đốc “bắc thang” cho trưởng khoa

Theo Phòng Vật tư thiết bị y tế của BV, hằng năm, căn cứ đề xuất của Khoa Bỏng - tạo hình thẩm mỹ, phòng đã tiến hành mời các công ty báo giá và xây dựng danh mục nhóm hàng vật tư tiêu hao dùng trong phẫu thuật thẩm mỹ và thực hiện lựa chọn nhà thầu thông qua gói thầu “Mua sắm vật tư y tế tiêu hao - y cụ”. Thế nhưng, BV không lựa chọn được nhà thầu do không có ai tham gia (?).

Lấy lý do “không lựa chọn được nhà thầu cung ứng nhóm hàng vật tư tiêu hao dùng trong phẫu thuật thẩm mỹ”, ông Lê Thanh Chiến - Giám đốc BV Trưng Vương - đã ra các quyết định phân công nhân viên tư vấn vật tư y tế tiêu hao. Qua đó, ông Chiến giao luôn cho BS Khanh - Trưởng khoa Bỏng - tạo hình thẩm mỹ - chịu trách nhiệm tư vấn vật tư y tế tiêu hao phục vụ phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ. Ngoài ra, ông Khanh cũng được toàn quyền tư vấn các loại sản phẩm phục vụ chuyên môn tạo hình thẩm mỹ và giới thiệu công ty cung cấp để bệnh nhân chọn lựa, đồng thời, chịu trách nhiệm về nguồn gốc và chất lượng của sản phẩm bảo đảm đúng quy chế chuyên môn.

Bệnh viện Trưng Vương

Có “bùa hộ mệnh” là các quyết định nói trên, BS trưởng khoa và bốn BS còn lại trong khoa đã tha hồ tư vấn, giới thiệu cho bệnh nhân các vật liệu nhân tạo của các công ty bên ngoài để đưa vào BV phẫu thuật thẩm mỹ. Tuy nhiên, vật liệu nhân tạo các BS tư vấn cho bệnh nhân lấy từ nguồn bên ngoài thường không rõ ràng về chứng từ, giấy phép nhập khẩu, bảo hành sản phẩm. Và khi tiến hành tư vấn, thỏa thuận giá vật liệu nhân tạo và tiền công phẫu thuật cho bệnh nhân, các BS cũng mặc sức đưa ra giá khác nhau. Như bài trước chúng tôi đã đề cập, giá tiền vật liệu nhân tạo cao hơn nhiều so với giá của công ty có giấy phép nhập khẩu cung cấp.

Việc BV nại lý do không lựa chọn được nhà thầu nên không cung cấp vật liệu nhân tạo cho bệnh nhân tại Khoa Bỏng - tạo hình thẩm mỹ và ra quyết định giao cho trưởng khoa chịu trách nhiệm tư vấn các loại sản phẩm phục vụ chuyên môn tạo hình thẩm mỹ cũng như giới thiệu công ty cung cấp để bệnh nhân chọn lựa là trái hàng loạt quy định của ngành. Trước hết, BV không cung cấp mà để cho bệnh nhân phải mua vật liệu nhân tạo từ bên ngoài là vi phạm quy chế quản lý và sử dụng vật tư, thiết bị y tế trong quy chế BV ban hành kèm theo Quyết định 1895/1997/BYT-QĐ.

Thứ đến, hành vi này cũng trái với Thông tư 58/2016/TT-BTC ngày 29/3/2016 của Bộ Tài chính quy định chi tiết việc sử dụng vốn nhà nước để mua sắm nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của cơ quan nhà nước. Mặt khác, vẫn theo Thông tư 58/2016/TT-BTC quy định, nếu đã tổ chức hết các hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chỉ định thầu, mua sắm trực tiếp, chào hàng cạnh tranh... mà vẫn không chọn được nhà thầu cung ứng, thì BV phải có văn bản báo cáo sở Y tế các khó khăn, vướng mắc, xin ý kiến 
giải quyết.

Việc nhân viên (trong đó có điều dưỡng Nhàn) thu hộ tiền của bệnh nhân theo cách riêng của khoa như chúng tôi đã phản ánh, là thực hiện không đúng chức năng nhiệm vụ được giao, cũng được quy định tại Quyết định 1895/1997/BYT-QĐ. Trưởng khoa và các BS trong khoa đều biết chuyện này nhưng cứ  “làm ngơ” để tiếp diễn việc thu tiền như thế trong thời gian dài.

Các BS cho rằng, phần tiền chênh lệch sau khi đã trừ chi phí mua vật liệu nhân tạo là dùng để chi trong các trường hợp bệnh nhân không hài lòng như cần phẫu thuật lại và các chi phí khác là không phù hợp. Bởi bệnh nhân có thắc mắc, khiếu nại, tranh chấp trong khám chữa bệnh, thì vấn đề này thuộc trách nhiệm của giám đốc BV, giải quyết theo quy định pháp luật. Chưa kể, việc dùng sản phẩm không rõ nguồn gốc, không bảo đảm chất lượng trong phẫu thuật, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân, gây hậu quả khó lường.

Từ các sai phạm trên đây, thực sự khó hiểu về trách nhiệm của phòng Tài chính kế toán đối với việc thu viện phí tại Khoa Bỏng - tạo hình thẩm mỹ. Nếu phòng này thường xuyên kiểm tra, giám sát quy trình quản lý thu viện phí theo chức năng, nhiệm vụ được giao, thì sao cứ để xảy ra tình trạng thu tiền trái quy định?

Khó hiểu hơn nữa, sau khi ban hành các quyết định phân công khoa tư vấn vật liệu nhân tạo, giám đốc BV có kiểm tra, giám sát không mà không hay biết tình trạng các BS tư vấn, tự thu tiền sau khi thỏa thuận giá vật liệu nhân tạo và tiền công phẫu thuật, bỏ túi riêng một số tiền không nhỏ, đặc biệt, vật liệu nhân tạo này lấy từ nguồn bên ngoài, không rõ nguồn gốc, chất lượng?
Phải chăng, câu hỏi “tiền tỷ vào túi ai?” nhiều khả năng sẽ còn một “danh sách” dài ở phần trả lời? Những người quyền lực nhất ở BV Trưng Vương phải có trách nhiệm cho tập thể cán bộ, nhân viên và dư luận tỏ tường về lý do làm ngơ trước những sai phạm nghiêm trọng, kéo dài. 

Quốc Ngọc