Sách khổ bỏ túi tái xuất

Tái xuất

Ra mắt lần đầu vào tháng 6/1997, gần 30 năm qua, Harry Potter của J.K.Rowling vẫn là tựa sách được nhiều thế hệ độc giả yêu thích. Bộ sách đã xuất hiện dưới nhiều hình thức, từ bộ 7 tập thống nhất toàn cầu cho đến bộ hơn 60 tập mỏng, mỗi tuần ra mắt 1 tập do Nhà xuất bản (NXB) Trẻ thực hiện vào khoảng những năm 2000. Đây là bộ sách gắn với thế hệ 8X, 9X và nhiều người cũng chia sẻ rằng chính bộ 60 tập này đã mở đầu cho thói quen đọc sách chữ, bởi trước đó họ không có thói quen đọc sách.

Boxset Harry Potter gồm 30 tập khổ nhỏ của Nhà xuất bản Trẻ nhằm tiếp cận độc giả mục tiêu là thiếu nhi

Chia sẻ với Báo Phụ nữ TPHCM, đại diện NXB Trẻ cho biết, thời điểm nói trên trùng với giai đoạn Việt Nam gia nhập Công ước Berne nhằm bảo vệ quyền lợi của tác giả và độc giả trong ngành xuất bản. Vì vậy, họ đã kiên trì thương thảo, thuyết phục đối tác nắm giữ bản quyền để cho ra mắt phiên bản “cắt nhỏ” nhằm xuất bản nhanh, giải tỏa “cơn khát” của bạn đọc. Tuy vậy, sau khi phát hành được khoảng 60 tập thì phía đối tác không đồng ý tiếp tục, khiến dự án phải dang dở. Thời gian qua, nhận thấy nhu cầu thực tế, đơn vị đã thuyết phục đối tác thêm lần nữa để cho ra mắt bộ sách bỏ túi.

Phiên bản lần này gồm 30 tập, kích thước 10 x 14,5cm, được “chẻ nhỏ” từ bộ 7 tập kích thước 14 x 20,5cm ra mắt trước đó. Sở hữu lợi thế gọn, nhẹ nên từng tập nhỏ có thể đáp ứng xu hướng dịch chuyển liên tục hay ngại đọc sách dày của thế hệ mới. Ở lần ra mắt này, NXB Trẻ cũng thiết kế, dàn trang mới, giúp kích thước chữ của khổ bỏ túi tương đồng với khổ bình thường, không làm trải nghiệm đọc sách thay đổi quá nhiều, tiếp cận được với đa dạng độc giả. Nội dung của phiên bản này vẫn giữ nguyên vẹn so với bản gốc.

Đại diện NXB Trẻ cho biết: “Phiên bản Harry Potter bỏ túi ra đời với sứ mệnh tiếp tục mang đến thế giới kỳ diệu cho các bạn đọc trẻ. Với nội dung ly kỳ, huyền bí được gói gọn trong từng tập sách không quá dày, ấn phẩm này cũng dễ khơi gợi niềm yêu thích, qua đó giúp xây dựng thói quen đọc sách ở các em nhỏ”. Ngoài ra độc giả trưởng thành bận rộn và hay xê dịch cũng có thể dễ dàng mang theo bên mình.

Không chỉ có Harry Potter, thời gian qua cũng có nhiều ấn phẩm ra mắt theo hình thức này và đã nhận về nhiều phản hồi tích cực như Sapiens - Lược sử loài người (Yuval Noah Harari) do Omega+ và NXB Tri thức phát hành với phiên bản kích thước 12 x 18cm. Dưỡng đường đồng hồ cát của nhà văn Bruno Schulz cũng được FORMApubli và NXB Phụ nữ Việt Nam “thử nghiệm” dưới hình thức mới - khổ 11,5 x 18cm. 2 tác phẩm ngắn của nhà văn đoạt giải Nobel văn chương 2023 Jon Fosse là Ánh sáng trắng và Ba màn kịch do Thiện Tri Thức và NXB Dân trí giới thiệu cũng xuất hiện với khổ 12 x 18cm...

Chờ phản ứng của thị trường

Phản ứng ban đầu của độc giả với các phiên bản bỏ túi nói trên là khá tích cực. Với Dưỡng đường đồng hồ cát, nhiều độc giả nhận xét khổ sách cầm khá vừa vặn, dễ đọc. Hay với Sapiens - Lược sử loài người vốn là tác phẩm hàm chứa lượng thông tin lớn và không thể đọc xong một sớm một chiều, phiên bản bỏ túi độc giả dễ đọc hơn. Không quá nặng, kích thước nhỏ gọn, dễ mang theo, dễ đọc…, dòng sách này có nhiều tiềm năng phát triển trong tương lai gần.

Sapiens - Lược sử loài người bản thường (trái) và bản bỏ túi (phải)

Tuy vậy việc phát hành dưới hình thức này cũng cần phải cân nhắc thêm. Chẳng hạn, có nhiều ấn phẩm không được dàn trang hay thiết kế mới, khiến kích cỡ chữ còn tương đối nhỏ, gây trở ngại cho độc giả lớn tuổi hoặc độc giả thanh thiếu niên. Ngoài ra, thói quen đọc sách kích thước truyền thống phần nào sẽ khiến cho sách bỏ túi gặp khó khăn ở giai đoạn đầu, vì cần thời gian để độc giả quen dần và tiếp nhận. Do đó, điều cần nhất là các bộ truyện nhiều tập được “chẻ nhỏ” phải đảm bảo về mặt trình bày, thiết kế hợp lý.

Với các NXB, việc thuyết phục đối tác giữ bản quyền cho thực hiện khổ sách đặc biệt cũng khá khó khăn, nhất là với những tác phẩm trước nay chưa có phiên bản bỏ túi. Đại diện NXB Trẻ chia sẻ: “Trên thế giới chưa có bộ Harry Potter nào được “chẻ nhỏ” như chúng tôi thực hiện. Vì vậy, vấn đề phải dùng bìa nào cho bộ sách này, việc thiết kế ra sao... Việc thương thảo với phía nắm giữ bản quyền cũng rất gian truân. Không thể “chẻ” quá mỏng như hơn 20 năm trước, vì cách phát hành và quy định tác quyền thời nay cũng khác, nhưng nếu không đủ mỏng thì lại rất khó tiếp cận trẻ em. Chúng tôi đã cân nhắc rất nhiều yếu tố để cho ra mắt định dạng này. Không phải dòng sách nào cũng phù hợp làm khổ bỏ túi. Với việc phát hành chưa lâu, chúng tôi vẫn đang chờ phản ứng của thị trường để cân nhắc thêm”.

Thuận Phát