Nhìn những hình ảnh trên, một cán bộ nhiều năm công tác trong ngành đăng kiểm rùng mình thốt lên: “Cái này mà cháy là hết đường thoát...”.
Chở hàng sướng hơn chở khách
Trong vai khách hàng cần gửi xe máy về tỉnh Quảng Ngãi ngày 26 tháng Chạp, chúng tôi được một hãng xe ở bến xe Miền Đông chào giá 600.000 đồng/chiếc. Mức giá này tương đương với vé vận chuyển hành khách trong dịp tết (theo giá niêm yết).
|
Nhà xe tháo bánh trước xe máy để nhét được nhiều xe vào hầm xe khách |
Hầu hết các hãng xe khách đều tận dụng hầm xe để chở xe máy với mục đích kiếm thêm trong dịp tết. Một tài xế lái xe tuyến TP.HCM - Đà Nẵng tiết lộ: “Chở khách thì phải bao ăn. Còn chở hàng hóa thì chỉ để trong hầm xe chuyển tới nơi. Ngày tết, cước vận chuyển hàng hóa tăng gấp 3-4 lần nên nhà xe buộc chúng tôi nêm đến kín hầm xe mới thôi. Nhiều nhà xe còn cột xe máy trên mui...”.
Có mặt tại bến xe Miền Đông trưa 19/1, chúng tôi ghi nhận cảnh hàng loạt xe khách đang cấp tập nhận vận chuyển hàng không khác gì các chành xe tải. Hàng được đóng gói sẵn nên cánh nhà xe bỏ qua khâu kiểm tra hàng hóa mà chỉ nhận tiền cước theo kích cỡ của gói hàng.
Tại khu vực xe sắp xuất bến, chúng tôi bắt gặp cảnh hai nhân viên của xe khách mang biển số 76B-010.92 đang cố tháo bánh trước chiếc xe máy để đưa thêm vào hầm xe khách này. Bên trong hầm xe đã có sáu chiếc xe máy được dựng đứng, bánh trước được tháo rời. Đáng ngạc nhiên, dù biết xe máy là mặt hàng vận chuyển dễ gây cháy nỗ nhưng nhân viên nhà xe vẫn xếp xen kẽ xe máy và các thùng đồ bằng giấy ở cạnh nhau để giữ cho xe máy dễ đứng hơn.
Theo tổng kết của Phòng CSGT đường bộ, đường sắt Công an TP.HCM, năm 2018, đơn vị này đã xử phạt gần 13.000 trường hợp xe chở hàng quá tải, quá khổ. Trong đó, các trường hợp này chỉ tập trung vào xe máy với hơn 10.000 trường hợp. Với xe khách, không có trường hợp nào bị xử phạt. Lỗi chở quá số người quy định có xử phạt hơn 3.000 trường hợp nhưng chỉ có 13 trường hợp xe khách bị xử phạt. Xe khách bị xử phạt nhiều nhất là lỗi “đậu dừng không đúng quy định” với hơn 4.700 trường hợp bị xử phạt. Có 752 trường hợp xe khách bị xử phạt lỗi chạy quá tốc độ quy định. |
Tại khu vực bến xe An Sương, khi chúng tôi hỏi gửi xe về quê thì rất nhiều phụ xe chào mời giá cao hơn rất nhiều so với thường ngày. Để giành khách, nhiều chủ xe ở đây cam kết, việc gửi xe không cần phải mua vé. Khi đưa xe máy vào hầm xe chỉ cần tháo rời bánh trước mà không cần phải hút nhiên liệu trong xe ra.
Đối với các mặt hàng khác, khi đến gửi, khách chỉ cần ghi số điện thoại người nhận, nơi nhận và đưa tiền cho tài xế chứ không cần kiểm tra. Nhiều người đến gửi hàng cho biết, giá cước vận chuyển hàng trên xe khách tăng 2-3 lần, nhưng họ chọn gửi hàng xe khách vì hàng đến nơi nhanh lại không bị ràng buộc khâu kiểm soát.
Nỗi lo xe “độ” lại hầm
Khi xem hình ảnh xe khách chở quá tải người, lại thêm 7-8 xe máy dưới hầm xe, một cán bộ nhiều năm công tác trong ngành đăng kiểm rùng mình, thốt lên: “Cái này mà cháy là hết đường thoát...”. Điều cán bộ này lo ngại là vì sao hầm xe khách lại chở được nhiều hàng như vậy?
Bởi theo thông số kỹ thuật thì xe giường nằm chỉ được chở 41 khách và hai người ngồi với tổng trọng lượng chuyên chở là 15.800kg. “Có thực tế là nhiều nhà xe vì muốn chở được nhiều hàng hơn nên đã tác động thay đổi kết cấu hầm xe. Nói một cách bình dân là “độ” lại hầm xe. Thông số kỹ thuật đã quy định rõ trọng lượng, nếu chở hơn rất dễ xảy ra sự cố cháy nổ”, vị cán bộ này nhấn mạnh. Nhưng nếu xe đang lưu thông thì lực lượng chức năng sẽ rất khó mở hầm xe để kiểm tra hay nhận biết bằng cách nhìn từ bên ngoài.
Ông Bùi Văn Quản, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP.HCM, cho biết, cuối năm nhu cầu vận chuyển hàng hóa tăng gấp đôi nên xảy ra hiện tượng xe khách nhận chở luôn các mặt hàng của xe tải nên rất dễ xảy ra sự cố.
Theo các quy định hiện hành, đặc biệt tại Thông tư 57/2015/TT-BCA của Bộ Công an quy định, xe khách không được vận chuyển xe máy trong hầm xe. Trung tá Huỳnh Trung Phong - Trưởng phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) đường bộ, đường sắt Công an TP.HCM - cho biết: “Trong dịp tết, nhu cầu đi lại của người dân rất cao. Chúng tôi xác định xe khách là đối tượng trọng điểm mà lực lượng CSGT sẽ tăng cường kiểm tra, xử lý. Trong đó, trọng tâm là chở quá số người quy định, hàng hóa không đúng quy định, không đúng chất lượng...”.
Hiện nay, CSGT TP.HCM có đường dây nóng 0994 67 67 67. Khi người dân về quê trên các phương tiện chở quá số người quy định hoặc chở những hàng hóa nguy hiểm thì hãy thông tin cho CSGT qua số điện thoại trên. Khi thông tin, người dân hãy cung cấp biển số xe, đang ở lộ trình nào để CSGT phối hợp với lực lượng chức năng xử lý ngay.
Nguyên nhân gây cháy nổ xe khách thường là: xe chở quá tải, do hệ thống điện, do chất lượng nhiên liệu và cuối cùng là do việc kiểm soát nguồn hàng hóa vận chuyển trên xe. Các nguyên nhân này đều có tính chất liên quan nhưng trong đó quan trọng nhất là việc xe chở hàng hóa quá tải. Có thực tế là nhiều xe khách đã chở quá số người quy định, lại còn chất hàng hóa đầy hầm xe, lên trên nóc dẫn đến vượt tải trọng đến 40-50%. Khi xe quá tải dẫn đến động cơ xe sẽ nóng và sinh nhiệt. Nếu lúc này có sự rò rỉ nhiên liệu hay bắt gặp vật dễ cháy trong hầm xe thì lập tức sẽ gây cháy.
Tiến sĩ Phạm Xuân Mai - Trường đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM)
|
Sơn Vinh