Rối loạn tâm thần vì thuốc lá điện tử

Tiến sĩ - bác sĩ Lê Thị Thu Hà cảnh báo thuốc lá điện tử đang nhắm tới lứa tuổi trẻ em, vị thành niên

Từ tò mò tới nghiện thuốc lá điện tử

Là người có tính cách vui vẻ, hòa đồng, nhưng thời gian gần đây, N.T.X. (27 tuổi, trú tại Thanh Xuân, Hà Nội) rơi vào tình trạng thường xuyên căng thẳng, ủ rũ và xuất hiện hàng loạt biểu hiện bất thường.

Mẹ của X. kể lại, sau khi tốt nghiệp đại học, X. mở cửa hàng quần áo nữ, thường xuyên livestream bán hàng. X. chưa lập gia đình và ổn định về kinh tế. Tuy nhiên, cô gái này bắt đầu sử dụng thuốc lá khoảng 8 năm nay, khi còn là sinh viên. Ban đầu, chỉ vì tò mò nên lúc đi chơi với bạn bè, X. hút thử và giấu cha mẹ.

Sau khi tốt nghiệp, do tính chất công việc livestream thường vất vả, hay phải làm đêm, nên X. sử dụng thường xuyên hơn. Ban đầu, khoảng 3-4 ngày cô dùng hết 1 hộp tinh dầu thuốc lá điện tử. Mỗi khi làm nhiều, số lượng dùng tăng lên, khoảng 2-3 ngày hết 1 hộp.

Khoảng hơn 1 năm trở lại đây, sau khi chia tay bạn trai, X. thấy căng thẳng, stress nhiều hơn nên càng hút nhiều thuốc lá điện tử. Cô dùng thuốc lá điện tử hàng ngày, dùng số lượng nhiều, mỗi ngày hết khoảng 1 hộp tinh dầu bởi cho rằng mỗi khi hút, tâm trạng thoải mái hơn, cơ thể dễ thư giãn, tăng sự tập trung và dễ đi vào giấc ngủ.

Thấy con dùng quá nhiều, gia đình can ngăn, cấm X. dùng. Song khi không được hút, cô cảm thấy bồn chồn, bứt rứt, khó ngủ, khó tập trung, dễ cáu gắt. Bệnh nhân tiếp tục lén lút đặt hàng trên mạng, có nhiều lần đặt lén lút giữa đêm.

Từ đó trở đi, X. bắt đầu cảm thấy mình không thể làm chủ được việc hút thuốc lá điện tử nữa. Những tháng gần đây, mỗi ngày cô hút hết 2 - 3 hộp tinh dầu. Cô luôn trong trạng thái mơ màng, đờ đẫn, mệt mỏi, bỏ bữa, thậm chí nhốt mình trong phòng, chỉ nằm hút thuốc lá điện tử.

Gia đình cũng phát hiện X. có các biểu hiện lạ như lướt điện thoại trong vô thức, đờ đẫn, gọi hỏi không để ý, nói những câu không liên quan… Vì vậy, gia đình đã đưa cô tới Viện Sức khỏe Tâm thần điều trị, thăm khám.

Các bác sĩ cho biết, bệnh nhân mắc hội chứng nghiện thuốc lá, rối loạn cảm xúc hành vi, rối loạn giấc ngủ.

Nhiều trẻ lớp 4, lớp 5 đã sử dụng

Có xu hướng gia tăng người trẻ, học sinh sinh viên sử dụng thuốc lá điện tử trong thời gian gần đây

TS.BS Lê Thị Thu Hà - Trưởng phòng sử dụng chất và Y học hành vi  (Viện Sức khỏe Tâm thần - Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, trong thuốc lá điện tử chứa Nicotine, Propylene Glycol, Glycerine, chất tạo hương vị, chất dẫn và các loại chất khác chưa được xác định do chưa được kiểm duyệt. Mặc dù nhiều sản phẩm khẳng định không có Nicotine, tuy nhiên thực tế khi xét nghiệm thuốc lá điện tử thì hầu hết có thành phần này.

Theo bác sĩ, đây là hàng loạt chất có tác động nguy hiểm tới sức khỏe con người. Trong đó, Nicotine có khả năng gây phụ thuộc về mặt tâm thần. Glycerine có thể gây viêm phổi. Chất dẫn khác nhau tùy theo từng hãng, nhãn hiệu chủ yếu bao gồm nitrosamine, formaldehyde, acetaldehyde là các chất có khả năng gây ung thư. Đặc biệt, các loại chất khác, do chưa được kiểm duyệt và chưa có quy định nên thường được bổ sung sai cách vào buồng đệm chứa dịch, là nguyên nhân chính gây độc hoặc lạm dụng phối hợp các chất ma túy khác.

Đáng lưu ý, thuốc lá điện tử có chất tạo hương vị nên khả năng nhắm vào trẻ em và một nhóm người đang hút thuốc lá công nghiệp không ưa mùi hôi của khói thuốc. Từng tham gia nhiều chiến dịch phòng chống thuốc lá tại các nhà trường, TS.BS Lê Thị Thu Hà cho hay, có nhiều trẻ lớp 4 - lớp 5 đã sử dụng thuốc lá điện tử.

Các bác sĩ cũng nhấn mạnh, bệnh nhân thường rơi vào tình trạng nghiện thuốc lá điện tử do các yếu tố như công việc căng thẳng, gặp những vấn đề tình cảm. Khi hút thuốc lá, bệnh nhân có thể có cảm giác thoải mái, thư giãn tạm thời nên càng tạo thành thói quen sử dụng, từ đó lệ thuộc vào sản phẩm. Người bệnh có thể nhận ra số lượng đang tăng lên nhưng họ không kiểm soát được. Bên cạnh việc điều trị cho bệnh nhân sớm, kịp thời, sự quan tâm, chia sẻ của gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc trị liệu về tâm lý, giúp bệnh nhân cai nghiện thuốc lá điện tử.

H.Anh