Rối loạn giấc ngủ, người trẻ hóa “người trời”

Thức để… “hóng drama”

Trước khi ngủ, N.T.K. - 28 tuổi, ở quận 10, TPHCM - hay có thói quen lướt Facebook để “hóng drama”, xem video hài hước… Càng “hóng” cô càng bị cuốn vào các câu chuyện tranh cãi không có hồi kết. K. chia sẻ: “Tôi thích đọc các bình luận hài hước hoặc có thêm nhiều thông tin đời thường của nghệ sĩ. Nếu có 1 clip cuốn hút, tôi sẽ vào xem hết tất cả clip còn lại. Thường thì gần 3g sáng, tôi mới đi ngủ”.

Thói quen lạm dụng các thiết bị điện tử, đắm chìm trong mạng xã hội, các nền tảng giải trí… gây ra tình trạng mất ngủ trầm trọng ở nhiều người trẻ hiện nay - Nguồn ảnh: Shutterstock

Gần đây, nhiều sự kiện “chấn động” trên mạng liên tiếp diễn ra khiến K. thức khuya hơn để theo dõi, thiếu ngủ trầm trọng. Sau khi dành gần 1 tuần ngủ bù, K. không thấy khỏe hơn mà cảm thấy chóng mặt, đôi khi nhức đầu, ăn không ngon. Nghĩ mình bị bệnh thông thường, cô tự mua thuốc uống. “Uống thuốc xong tôi đỡ nhức đầu nhưng cơ thể nặng nề, uể oải, mắt nhíu lại muốn ngủ. Nhưng khi đi ngủ thì đầu lại tỉnh. Tôi uống cà phê cho tỉnh táo, được 2 ngày thì thấy mình như trên mây” - K. kể.

Không ngủ được khiến K. nóng nảy, bực bội với con mình khi bé xem ti vi, chạy nhảy do tiếng ồn khiến cô nhức đầu, chóng mặt. Gần đây, K. vấp ngã khi bước xuống cầu thang, bị nứt xương bàn chân, phải vào Bệnh viện Nhân dân 115 điều trị. Bác sĩ nhận định K. bị rối loạn giấc ngủ do dùng điện thoại quá nhiều.

Trong lúc tìm tài liệu thuyết trình, nữ sinh viên T.T.N.T. - 21 tuổi, ở quận Gò Vấp, TPHCM - vô tình thấy trang mạng xã hội “Hóng Drama S.” đang nói về nghệ sĩ mà cô quen biết nên vào xem thử. Tại đó, có khá nhiều chia sẻ liên quan diễn biến đời tư, cùng hàng trăm bình luận sôi nổi. Từ khi biết trang mạng này, cô bị “nghiện” điện thoại lúc nào không hay. Thay vì đi chơi, học nhóm, cô dành thời gian liên tục tìm thông tin liên quan đến người nổi tiếng. Thích trở thành người có bình luận sớm nhất, nhiều lượt thích nhất, cô thậm chí đã “cúp” học, dành thời gian để tìm kiếm thông tin, viết bình luận.

“Mỗi lần tôi bình luận, khá nhiều người vào thắc mắc vì sao tôi có thông tin “mật”, rồi tôi được vài trăm lượt thích. Những lúc như vậy tôi có cảm giác khá đặc biệt, nhất là khi tôi không bình luận, có người gắn thẻ hỏi. Mà ca sĩ, nhóm nhạc tôi tìm thông tin thường của nước ngoài nên phải liên tục thức khuya cập nhật” - T. nói.

Cứ vậy, khi lên lớp, T. cứ vật vờ, ngủ gục, đầu óc mụ mị. Từ sinh viên khá, T. thi rớt nhiều môn, không còn muốn đi học. Nghĩ mình ăn uống không đủ chất, T. tự mua vitamin uống nhưng vẫn không cải thiện. Đến lúc chịu không nổi, cô đến bệnh viện kiểm tra, bác sĩ chẩn đoán T. bị mất ngủ trầm trọng, làm rối loạn trao đổi chất, cơ thể hấp thu dinh dưỡng chậm, kiệt quệ về tinh thần lẫn thể chất. Bác sĩ đã lên kế hoạch, sử dụng thuốc giúp T. dễ ngủ hơn, tư vấn chế độ dinh dưỡng cải thiện thể chất.

Ảnh hưởng xấu đến sức khỏe

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Ngọc Phương Thư - Trưởng đơn vị Y dược giấc ngủ Bệnh viện Nhân dân 115 - thông tin, theo một số thống kê, 75% trẻ em và 70% người lớn có sử dụng điện thoại, máy tính bảng trước khi đi ngủ. Người dùng không chỉ cầm chơi mà còn xem phim, nhắn tin, lướt mạng xã hội… làm cho não hoạt động liên tục, ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ. Chưa kể âm thanh, ánh sáng xanh của thiết bị có thể làm rối loạn nhịp sinh học, ảnh hưởng đến những hoóc môn khác trong cơ thể.

Vị chuyên gia về giấc ngủ nói thêm: “Khi sức khỏe thể chất bị ảnh hưởng cũng sẽ làm suy giảm hệ miễn dịch, người bệnh dễ bị cảm cúm, tăng nguy cơ ung thư. Có trường hợp bệnh nhân rối loạn nội tiết, nguy cơ béo phì, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch”. Ngoài ra, ngủ không đủ giấc làm cho người bệnh khó tập trung, giảm trí nhớ, dễ rơi vào căng thẳng, mệt mỏi, nguy cơ dẫn đến tai nạn lao động, tai nạn giao thông, giảm năng suất làm việc.

Bác sĩ Phương Thư cho biết có những trường hợp lạm dụng thiết bị điện tử tới mức ảnh hưởng đến hôn nhân. Việc khám và điều trị cho bệnh nhân rất khó khăn bởi phải xác định được nguyên nhân chính xác, trong khi rất ít người thừa nhận họ dùng điện thoại quá nhiều. Có người bị bệnh mất ngủ đến nỗi phải sử dụng thuốc điều trị, tuy nhiên hầu hết đều bỏ ngang thuốc khi ngủ được, nên không đạt được kết quả khả quan.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Bùi Châu Tuệ (Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Chợ Rẫy) cho biết, rất nhiều người bị ảnh hưởng bởi thiết bị điện tử, chủ quan nghĩ nếu bỏ thói quen xem phim, gọi điện thoại mỗi tối sẽ ngủ được, nên không quan tâm đến việc điều trị rối loạn giấc ngủ. Khi bị bệnh, tâm lý lại nôn nóng, muốn nhanh khỏi nên không tuân thủ chỉ định của bác sĩ, tự ý dùng thuốc ngủ mạnh rồi phụ thuộc thuốc, hay mắc những tác dụng phụ khác. Đến khi bệnh nghiêm trọng, đến bệnh viện thì bệnh trở nên phức tạp, khó điều trị.

Về phương pháp điều trị, bác sĩ Bùi Châu Tuệ nói: “Nếu quá stress, lo âu, hay thay đổi môi trường sống làm cho trằn trọc, không thể ngủ thì người bệnh đang rơi vào mất ngủ ngắn ngày. Bác sĩ sẽ tư vấn bệnh nhân thay đổi lối sống, dùng thuốc hỗ trợ. Còn mất ngủ kéo dài trên 3 tháng thì thuộc nhóm bệnh nhân mất ngủ mạn tính, thường từ thói quen không lành mạnh, hay đang mắc 1 bệnh lý, cần được điều trị theo triệu chứng, giúp bệnh nhân ngủ ngon hơn.

Một trường hợp khác là mất ngủ do lạm dụng thuốc vì bệnh nhân dùng thuốc ngủ không đúng liều, không theo hướng dẫn của bác sĩ dẫn đến mất cân bằng chu kỳ giấc ngủ tự nhiên”.

Để cải thiện giấc ngủ, mọi người nên tập thói quen đi ngủ đúng giờ, có thể vận động nhẹ bằng cách thiền, yoga, nghe nhạc nhẹ. Bảo đảm phòng ngủ sạch sẽ, thoáng mát, yên tĩnh và đủ tối. Không mang thiết bị điện tử lên giường, không dùng chất kích thích hoặc thức ăn khó tiêu trước khi ngủ.

Nếu đã thay đổi chế độ sinh hoạt nhưng vẫn mất ngủ, người bệnh cần đi khám và tuân theo chỉ định của bác sĩ, không nên lạm dụng thuốc ngủ.

Phạm An