Rapper Suboi: 'Lúc tôi thấy thất bại là lúc mọi người nhìn tôi thành công nhất'

Danh tiếng đi liền với tài năng 

“Khi tôi bắt đầu sự nghiệp, không ai thực sự biết 'rap' là gì. Vì thế tôi không biết người Việt Nam sẽ phản ứng như thế nào về nó. Nếu bạn đến Mỹ, họ có rất nhiều nhạc rap, nhưng tại đây, văn hóa và ngôn ngữ của chúng tôi không giống họ. Tôi không có bất cứ ví dụ nào ở Việt Nam để lấy cảm hứng”, Suboi nói về thời điểm cô khởi đầu với Hip-hop năm 14 tuổi trên tờ The Guardian vào năm 2015.

Bài hát đầu tiên Suboi viết vào năm 15 tuổi. 2 năm sau đó, cô tham gia nhóm nhạc 3N rồi trở thành rapper kiêm nhạc sĩ của nhóm nu-metal Winfield biểu diễn tại các trường đại học và nhanh chóng nổi tiếng trong giới underground.

"Danh tiếng trở thành thứ hào quang lấp lánh đầy khao khát cho tất cả những ai theo đuổi nghệ thuật và dễ khiến người ta sa ngã" - Suboi.

Năm 2009, cái tên Suboi lan rộng khi cô trở thành rapper cho 2 ca khúc My Apology và Girls' Night của ca sĩ Hồ Ngọc Hà, sau khi ký hợp đồng với công ty Music Faces của nhạc sĩ Dương Khắc Linh. Album đầu tay của Suboi, Walk, phát hành lúc cô vừa tròn 20 tuổi. Run, abum phòng thu thứ 2 ra mắt vào năm 2014 do công ty Suboi Entertainment phát hành độc quyền trên iTunes của 109 quốc gia, sau 2 năm trì hoãn, đánh dấu sự trưởng thành của Suboi trong âm nhạc và suy nghĩ.

Bên cạnh 2 album vừa liệt kê, Suboi còn sở hữu hàng loạt single tạo tiếng vang như Đời (2016), I Pray (2017, kết hợp cùng nhóm nhạc Jazz đến từ Nauy - Mino & The Band), N’Sao? - ca khúc tái hiện những gì đặc trưng nhất của Sài Gòn, từ tiếng rao mời mua vé số vỉa hè, cà phê sữa đá, đến khung cảnh giao thông trên đường, tên ngõ phố, những tòa nhà mới xây… (2018). Cũng trong 2018, cô được Beats- kênh radio trực tuyến của Apple dành riêng cho âm nhạc, phát sóng trên 100 quốc gia và hoạt động 24/7- phỏng vấn. 

Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, năm 2017, Suboi là 1 trong 4 người Việt Nam lọt vào danh sách Forbes 30 Under 30 Asia, gồm các tài năng dưới 30 tuổi tại nhiều lĩnh vực ở châu Á, được đánh giá là có khả năng tạo đột phá và thay đổi bộ mặt của lĩnh vực họ đang hoạt động. Các lĩnh vực được nghiên cứu trải rộng từ thể thao - giải trí, nghệ thuật, công nghệ, kinh doanh, tài chính đến y tế.

Suboi trên bìa tạp chí L’Officel Singapore

Tháng 10/2017, Suboi là gương mặt trang bìa của tạp chí thời trang quốc tế L’Officel phiên bản Singapore. Trước đó vào tháng 9/2016, cô trở thành gương mặt Việt Nam duy nhất đại diện thương hiệu H&M trong chiến dịch H&M x Kenzo bên cạnh những tên tuổi đình đám như siêu mẫu Iman, nữ diễn viên Rosario Dawson, Chloe Sevigny, nghệ sĩ Hip-hop Chance The Rapper, nhà soạn nhạc Ryuichi Sakamoto… do nhiếp ảnh gia lừng danh Jean-Paul Goude thực hiện.

Thương hiệu này đã dành cho Suboi lời giới thiệu trân trọng: “Nữ hoàng nhạc rap Việt Nam học hát bằng cách nghe nhạc Eminem và Mos Def. Cô ấy là một trong những nghệ sĩ hip-hop thành công nhất của Việt Nam và cũng là một trong những rapper nữ đầu tiên của quốc gia này được thế giới biết đến”.

Suboi được nhiều người trẻ yêu quý bởi tính cách thẳng thắn, dám nghĩ dám làm và những phát ngôn truyền cảm hứng.

Cơ hội này đến từ lần Suboi tham gia trình diễn tại CAAMFest tại bang San Fracisco - lễ hội âm nhạc điện ảnh thường niên South by Southwest - lễ hội âm nhạc lớn nhất nước Mỹ dành cho thể loại Hip-hop, được tổ chức vào tháng 4 hằng năm.

Trước đó, Suboi cũng đã nhiều lần có buổi biểu diễn tại Mỹ và được nhiều tờ báo quốc tế biết đến. Họ dành cho Suboi nhiều khen ngợi, gọi cô là “nữ hoàng Rap Việt”. “Cô ấy là nghệ sĩ cởi mở chuyên hát những bản rap kể những câu chuyện gia đình, tình yêu, áp lực xã hội và những vấn đề nhạy cảm của con người trong xã hội đương đại” - tờ The Guardian của Anh viết.

The Wall Street Journal khẳng định Suboi là hiện tượng hip-hop với khả năng hát rap song ngữ điêu luyện. “Suboi giới thiệu với khán giả Mỹ phong cách rap mang bản sắc Việt Nam. Dù bằng tiếng Việt, tiếng Anh hay trộn lẫn cả hai thứ tiếng, những phần diễn của cô đều mạnh mẽ và cuốn hút. Suboi giống như Queen Latifah hay Lauryn Hill của Việt Nam”. Queen Latifah là nữ nghệ sĩ tiên phong của nền âm nhạc Hip-hop ở Mỹ. Lauryn Hill là ca sĩ thành danh từ nhỏ, từng giành Grammy năm 1996 với album The Score.

Suboi trên bìa The Gurdian

Thế nhưng, với phần lớn công chúng Việt, Suboi chỉ trở nên nổi tiếng khi cô có màn đọc rap ngẫu hứng trước Tổng thống Mỹ Barack Obama trong buổi trò chuyện cùng các bạn trẻ Việt Nam khi ông đến thăm Việt Nam vào tháng 5/2016. Còn Suboi, cô xem những danh tiếng có được là chiếc gương để tự soi bản thân và cố gắng, thay vì coi nó như một chiếc vương miện đội đầu. Bởi, “âm nhạc là chính con người tôi và tôi thì có nhiều điều muốn chia sẻ”.

Mỗi lần Suboi xuất hiện trên báo là mỗi lần cô tung sản phẩm mới hoặc sản phẩm đó gặt hái được thành tích tại thị trường quốc tế. Suboi không ngần ngại chia sẻ những khó khăn, vấp váp của cô khi trưởng thành, theo đuổi ước mơ, những ngộ nhận, lầm tưởng về tình yêu, về khó khăn trong quá khứ, việc cô bị bạo hành… nhưng không theo kiểu kể lể, đánh bóng tên tuổi.

Cô chia sẻ để truyền cảm hứng, để những người trẻ như cô tự tin hơn, có thể nhìn thấy ánh sáng dù le lói mà đứng dậy. Đó là cách mà rất nhiều ngôi sao thế giới dùng sức ảnh hưởng của họ để lan tỏa những thông điệp tích cực từ chính trải nghiệm bản thân.

Nghe ca khúc N'Sao?:

“Sống thật với trái tim”

* Đối với khán giả Việt, Rap, Hip-hop là dòng nhạc không mấy được ưa chuộng, kể cả thuộc về thế giới underground thì cánh cửa của nó cũng hẹp hơn những thể loại nhạc khác. Số lượng ca sĩ nữ theo đuổi dòng nhạc này tại Việt Nam càng hiếm hoi. Bạn đã nỗ lực ra sao để có thể kiên trì với giấc mơ đến hôm nay?

- Là cố gắng làm việc không ngừng. Thị trường đã hẹp, rapper nữ càng hiếm có cơ hội tìm chỗ đứng. Ngay cả với bố mẹ, tôi cũng phải mất 7 năm để ông bà hiểu và chấp nhận con đường của mình. Tôi không đặt quá nhiều kỳ vọng người ta phải biết đến mình khi mình làm gì đó. Chỉ hy vọng người nghe, đặc biệt là các bạn trẻ tự tin hơn, dám theo đuổi ước mơ và biết tự tạo cơ hội cho mình. Đừng đóng khung bản thân trong những nguyên tắc khi sáng tạo.

Sống hết mình với đam mê là điều tuyệt vời nhất của tuổi trẻ nhưng điều đó luôn đồng hành với sự hoang mang, cô đơn, sợ hãi. Tôi vẫn đang phải trải qua không ít thử thách trên con đường sự nghiệp hiện nay mà vẫn sống thật với trái tim mình. Đó là điều làm tôi hạnh phúc. Tôi tin mình không phải là người duy nhất nỗ lực trên con đường đó.

* Việc nổi tiếng quá sớm ảnh hưởng đến bạn ra sao?

- Khán giả biết đến cái tên Suboi rộng rãi là từ năm 2009. Sự nổi tiếng ấy chưa đến nỗi phá hủy con người tôi nhưng đó là thời điểm nông nổi, bồng bột. Nổi tiếng dễ mang lại ảo tưởng, kiểu như: “Vì tôi là Suboi nên mọi người tốt với tôi”. Sự thật không phải vậy! Có những người không biết ta là ai nhưng khi cần giúp đỡ, họ vẫn dang tay đấy thôi. Còn những người biết mình, có khi lại lên tiếng chê bai, dèm pha.

Cho nên trước khi bước chân vào giới giải trí, tôi nghĩ người ta cần chuẩn bị tinh thần để đối mặt với tất cả. Đừng để những lời khen ngợi biến lòng tự tin thành tự kiêu. Và cũng đừng để những lời chê bai làm nhụt chí, phá hủy tinh thần. Ai cũng có thể nghi ngờ bạn, nhưng bản thân bạn thì tuyệt đối không được làm điều đó.

Hồi mới bắt đầu nổi tiếng, tôi thấy cái gì đến với mình cũng dễ dàng. Danh tiếng trở thành thứ hào quang lấp lánh đầy khao khát cho tất cả những ai theo đuổi nghệ thuật. Điều này hiển nhiên đúng vì làm nghệ thuật mà không ai biết đến thì thật buồn. Nhưng tôi dần nhận ra sự nổi tiếng kiểu ấy không nói lên được gì cả. Nó chỉ là một phần của trò chơi kinh doanh.

* Bạn đã thoát khỏi ảo tưởng đó như thế nào?

- Lúc tôi cảm thấy thất bại nhất là lúc mọi người nhìn thấy tôi thành công nhất. 22 tuổi, tôi kiếm được quá nhiều tiền. Tôi ỷ mình là trụ cột của gia đình, quyết định tất cả trong nhà nên cứ thế tiêu pha không hề suy nghĩ. Bạn bè xung quanh muốn gì tôi cũng chiều, thích gì tôi cũng mua, cũng tặng. Tôi còn quá trẻ để nghĩ đến tương lai, để biết dành dụm.

Chỉ một thời gian ngắn sau, tôi phải trả giá cho việc mình làm. Gia đình tôi rơi vào cảnh nợ nần, bố tôi bị tai nạn, bao nhiêu tiền đi hát tôi đã tiêu hết nên gia đình phải bán nhà để bố có tiền chữa trị. Đó cũng là lúc tôi thay đổi cách nhìn về cuộc đời, từ một cô bé mơ mộng, tôi phẫn uất, ném trả cuộc đời bằng thái độ sống bất cần.

* Và bạn nhận ra…

- Tiền hết có thể kiếm lại được. Cái mất lớn nhất chính là niềm tin. Tuy nhiên, tôi biết ơn cú vấp đó. Những người bạn tốt và những người bạn xấu. Nhờ họ, tôi có nhiều trải nghiệm và trưởng thành hơn. Cuộc sống của tôi bước sang trang mới, vui vẻ, thoải mái hơn. Tôi có thể đi bất cứ nơi nào tôi muốn, có thể nói chuyện với bất kỳ ai tôi thích mà không phải dựng lên quanh mình một bức tường vô hình. Tôi nghĩ mình may mắn khi được làm điều mình yêu thích nên tự nhủ hãy đứng dậy, tiếp tục vui vẻ làm việc.

* Cảm ơn Suboi đã chia sẻ!

Lê Phan (thực hiện)