Rao bán thuốc tràn lan trên mạng xã hội là trái pháp luật

Theo bà Lê Thiện Quỳnh Như, hiện nay kinh doanh dược là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Cơ sở kinh doanh phải đáp ứng các điều kiện về cơ sở vật chất, kỹ thuật và nhân sự thì mới được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược và phải thực hiện đúng phạm vi kinh doanh được cấp phép.

“Tuy nhiên, việc kinh doanh thuốc theo phương thức thương mại điện tử vẫn chưa được pháp luật công nhận. Việc kinh doanh thuốc qua mạng xã hội hoặc livestream cũng là hành vi vi phạm pháp luật do không đảm bảo các yêu cầu về điều kiện cơ sở vật chất của cơ sở kinh doanh nhằm đảm bảo chất lượng thuốc; khả năng trích xuất nguồn gốc sản phẩm nhanh chóng và minh bạch trong công tác quản lý” - bà Quỳnh Như nhấn mạnh.

Bà Quỳnh Như nói thêm, việc quảng cáo thuốc phải thực hiện theo đúng nội dung quảng cáo đã được Bộ Y tế xác nhận và chỉ được quảng cáo các thuốc, thuộc danh mục thuốc không kê đơn; không thuộc trường hợp hạn chế sử dụng hoặc sử dụng dưới sự giám sát của thầy thuốc theo khuyến cáo của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Đồng thời, giấy đăng ký lưu hành thuốc còn thời hạn hiệu lực tại Việt Nam.

Rao bán thuốc tràn lan trên mạng xã hội là trái pháp luật - Ảnh minh hoạ

Bà Quỳnh Như cho biết, các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động quảng cáo thuốc, cụ thể là quảng cáo thuốc khi chưa được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xác nhận nội dung hoặc không đúng với nội dung đã được xác nhận.

Sử dụng chứng nhận chưa được Bộ Y tế công nhận, lợi dụng danh nghĩa của tổ chức, cá nhân, các loại biểu tượng, hình ảnh, địa vị, uy tín, thư tín, thư cảm ơn để quảng cáo thuốc.

Sử dụng kết quả nghiên cứu lâm sàng, kết quả nghiên cứu tiền lâm sàng, kết quả kiểm nghiệm, kết quả thử tương đương sinh học chưa được Bộ Y tế công nhận để quảng cáo thuốc.

Đại diện Sở Y tế TPHCM thông tin, trong năm 2023, Thanh tra sở đã kiểm tra và xử phạt 2 cơ sở có vi phạm trong việc bán thuốc trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, trong đó 1 vụ việc chuyển cơ quan công an xử lý.

Theo đại diện Sở Y tế TPHCM, trong quá trình thanh tra, kiểm tra gặp một số khó khăn trong việc xác định chủ thể thực hiện hành vi vi phạm liên quan đến việc quảng cáo do công ty sở hữu sản phẩm, nhà phân phối, người sở hữu website, chủ tài khoản, cá nhân người thực hiện quảng cáo sản phẩm trong các video quảng cáo.

Đáng chú ý, các đối tượng lợi dụng nhu cầu dùng thuốc chữa bệnh của người dân, quảng cáo dược phẩm, thực phẩm chức năng giả, kém chất lượng trên các trang mạng xã hội, trang điện tử có tên miền từ nước ngoài, quảng cáo sai sự thật, gây nhầm lẫn để đánh lừa người tiêu dùng làm cho cơ quan quản lý không quản lý được nội dung quảng cáo nên không xác định được chủ thể quảng cáo và không có cơ sở để xử lý vi phạm.

Địa chỉ kinh doanh là địa điểm ảo, không có thật; hình thức giao dịch mua bán qua điện thoại, địa điểm giao nhận không cố định, không phải là cơ sở kinh doanh thuốc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép.

Khi được mời lên làm việc về việc quảng cáo sản phẩm, các cá nhân, tổ chức đã tháo gỡ sản phẩm, chặn truy cập trang thông tin điện tử trước khi lên làm việc hoặc không hợp tác, không lên làm việc theo giấy mời.

Thời gian tới để quản lý việc kinh doanh thuốc qua mạng, bà Quỳnh Như cho biết, Sở Y tế TPHCM đã thành lập tổ công tác đặc biệt để theo dõi, kiểm soát việc quảng cáo trong lĩnh vực y tế trên các kênh thông tin điện tử. Đồng thời, tăng cường công tác truyền thông một số quy định về quản lý kinh doanh thuốc, phổ biến kiến thức về hậu quả của việc tự ý dùng thuốc và mua thuốc qua mạng.

Sở Y tế TPHCM cũng sẽ kiến nghị các cơ quan liên quan xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành trong quản lý hoạt động kinh doanh thuốc qua nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là các tổ chức, cá nhân không được cấp phép.

Tú Ngân