Rác thải y tế COVID-19 đe dọa sức khỏe toàn cầu

08/02/2022 - 09:34

PNO - Dù lời cảnh báo đã được đưa ra từ đầu dịch bệnh kèm theo nhiều biện pháp để hạn chế, nhưng sau hơn hai năm kể từ khi COVID-19 xuất hiện, báo cáo về rác thải y tế của Tổ chức Y tế Thế giới vẫn khiến toàn cầu phải giật mình.

Những ngày đầu tháng 2/2022, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, sự xuất hiện thêm hàng chục ngàn tấn rác thải y tế trong thời gian ứng phó với đại dịch đang làm gia tăng sức ép lên các hệ thống quản lý rác thải y tế toàn cầu. Trong đó, các ống tiêm bị vứt bỏ, bộ dụng cụ xét nghiệm đã qua sử dụng và các lọ vắc xin chất thành đống tạo ra hàng chục ngàn tấn chất thải y tế, đe dọa sức khỏe con người và môi trường.

Theo cảnh báo của WHO, ước tính từ tháng 3/2020 đến tháng 11/2021, có khoảng 87.000 tấn đồ bảo hộ cá nhân (PPE) đã được mua sắm và vận chuyển đến các nước để ứng phó với đại dịch thông qua một sáng kiến chung của Liên Hiệp Quốc. Phần lớn trong số đó đã trở thành rác thải. Đó là báo cáo chỉ ghi nhận các số liệu ban đầu, chưa cập nhật được những hàng hóa phục vụ chống dịch mà các nước mua thêm. 

Rác thải y tế bao gồm đồ bảo hộ cá nhân đã qua sử dụng, găng tay, khẩu trang… đã trở thành vấn đề lớn của toàn cầu - ẢNH: AFP
Rác thải y tế bao gồm đồ bảo hộ cá nhân đã qua sử dụng, găng tay, khẩu trang… đã trở thành vấn đề lớn của toàn cầu - Ảnh: AFP

Ngoài PPE, trong suốt thời gian đại dịch, ước tính có hơn 140 triệu bộ dụng cụ xét nghiệm được sử dụng và từ đây có thể tạo ra 2.600 tấn chất thải không lây nhiễm (chủ yếu là nhựa) và 731.000 lít chất thải hóa học. Bên cạnh đó, hơn 8 tỷ liều vắc xin đã được sử dụng trên toàn cầu cũng có khả năng tạo ra 144.000 tấn chất thải bổ sung dưới dạng ống tiêm, kim tiêm và hộp an toàn.

Dữ liệu đã cho thấy rất rõ mối đe dọa về môi trường từ rác thải y tế nhưng trên thế giới, hơn 30% cơ sở chăm sóc sức khỏe không được trang bị để xử lý rác thải y tế, tỷ lệ đó ở các nước kém phát triển lên tới 60%. Ngoài ra, những thống kê này chưa tính tới rác thải bổ sung, có nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhân viên y tế và cộng đồng. Theo các nghiên cứu, những cộng đồng dân số sống gần khu vực bãi chôn lấp các lò đốt rác thải kém chất lượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất do không khí ô nhiễm từ chất đốt, chất lượng nước kém, hoặc mang mầm bệnh.

Đưa ra những con số đáng quan tâm trên, WHO kêu gọi toàn cầu có sự cải cách và chuyển sang sử dụng đồ bảo hộ làm từ vật liệu tái sử dụng, tái chế. WHO cũng không quên cảnh báo một phần của rác thải y tế có khả năng gây lây nhiễm vì coronavirus có thể tồn tại trên các bề mặt, có thể khiến nhân viên y tế bị thương tích do kim tiêm và nhiễm bệnh.

WHO cũng đưa ra một loạt khuyến nghị như quy trình đóng gói và vận chuyển thân thiện với môi trường; chọn mua PPE an toàn và có thể tái sử dụng, làm bằng vật liệu có thể tái chế hoặc phân hủy sinh học; đầu tư vào công nghệ kỹ thuật để xử lý không ảnh hưởng đến môi trường.

“Trước hết, chúng ta nên giảm sử dụng các thiết bị y tế không thiết yếu. Bên cạnh đó, nên dùng những sản phẩm có thể tái sử dụng nếu an toàn như khẩu trang. Vấn đề cuối cùng là cùng nhau đầu tư nhiều hơn nữa vào hệ thống chất thải để đảm bảo vấn đề này được giải quyết an toàn và bền vững”, tiến sĩ Margaret Montgomery, chuyên gia về nước sạch, vệ sinh và y tế của WHO, đề xuất. 

Thu Thanh (theo Reuters, UN News)

 

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI