Ra hơn 30 văn bản, dân vẫn chưa nhận được giấy chủ quyền nhà

Hôm nay (5/12) là hạn chót để các chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai quận, huyện báo cáo cho UBND TP.HCM về các trường hợp không cấp giấy chứng nhận nhà, đất. Trên thực tế, có rất nhiều trường hợp đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận nhưng chủ sở hữu nhà, đất phải “trần ai khoai củ”, vẫn không được cấp giấy. Bà Lưu Quế Hương - ngụ tại P.8, Q.5, TP.HCM - là một trường hợp điển hình.

Căn nhà tốn nhiều... văn bản

Đọc qua tập hồ sơ dày cộp của bà Lưu Quế Hương về căn nhà số 34A lầu 2, đường Nguyễn Duy Dương, P.8, Q.5, nhiều luật sư tỏ ra kinh ngạc và chua xót, bởi vụ việc đã được UBND TP.HCM chỉ đạo, 3 sở chuyên môn và hàng loạt cơ quan nhà nước khác vào cuộc với hơn 30 văn bản được ban hành, nhưng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền trên đất (viết tắt: GCN) thì vẫn… bặt tăm. 

Nhiều năm nay, bà Lưu Quế Hương khốn khổ đi xin cấp giấy chứng nhận chủ quyền đối với căn nhà này

Theo trình bày của bà Hương, căn nhà nói trên được bà Lâm Thuận Hưng nhượng lại cho bà Lưu Quế Hương theo Văn tự nhượng nhà lập ngày 12/01/1983, có xác nhận của UBND P.12, Q.5 (nay là P.8, Q.5). Ngày 14/1/1983, Sở Quản lý nhà đất và công trình công cộng TP.HCM cấp giấy ủy quyền quản lý nhà đất với nội dung: “Chỉ thuận cho ủy quyền quản lý vì nhà thuộc diện vắng cộng đồng thừa kế (con)”. Từ đó, bà Hương sở hữu căn nhà nói trên và không xảy ra tranh chấp với bất kỳ ai.

Ngày 7/8/2015, bà Hương nộp hồ sơ đề nghị cấp GCN tại Văn phòng Đăng ký đất đai TP.HCM chi nhánh Q.5 (gọi tắt là Văn phòng ĐKĐĐ Q.5). Ngày 18/8/2015, Văn phòng ĐKĐĐ Q.5 ra công văn hoàn trả hồ sơ vì cho rằng bà Hương chưa đủ điều kiện để được cấp GCN. Không đồng tình, bà Hương đã làm đơn đề nghị Sở Xây dựng TP.HCM xem xét lại hồ sơ đề nghị cấp GCN của bà. 

Từ đề nghị này, Sở Xây dựng rà soát hồ sơ, lấy ý kiến của Sở Tư pháp và Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM. Hồ sơ lưu trữ thể hiện: bà Lâm Thuận Hưng được công nhận tình trạng độc thân từ thời điểm mua nhà (năm 1972) và đến thời điểm bán nhà (năm 1983). Từ đó, Sở Tài nguyên và Môi trường có ý kiến: “Nếu bà Lâm Thuận Hưng độc thân tại thời điểm mua nhà năm 1972 thì bà Hương (người mua lại nhà) có đủ điều kiện để được xem xét, giải quyết cấp GCN theo Luật Đất đai năm 2013”.

Sở Tư pháp cũng nêu quan điểm: “Nếu bà Hưng độc thân tại thời điểm mua nhà từ năm 1972 thì giấy ủy quyền quản lý nhà đất của Sở Quản lý nhà đất và công trình công cộng cấp năm 1983 ghi chú nội dung nhà thuộc diện đồng thừa kế là chưa đúng với tình trạng pháp lý của căn nhà nói trên”.

Từ nội dung trên, Sở Xây dựng đã báo cáo UBND TP.HCM và Phó chủ tịch UBND TP.HCM Lê Văn Khoa đã truyền đạt ý kiến: giao Sở Xây dựng ban hành quyết định thu hồi, hủy bỏ “giấy ủy quyền” do Sở Quản lý nhà đất và công trình công cộng cấp, giao Văn phòng ĐKĐĐ TP.HCM xem xét, giải quyết cấp GCN cho bà Lưu Quế Hương theo quy định hiện hành. Ngày 15/6/2017, Sở Xây dựng ban hành văn bản thu hồi, hủy bỏ “giấy ủy quyền” nói trên. Thế nhưng, một năm rưỡi sau, bà Hương vẫn chưa được cấp GCN.

Trả hồ sơ với lý do “trời ơi”

Ngày 22/6/2017, bà Hương nộp hồ sơ lần thứ hai tại Văn phòng ĐKĐĐ Q.5, đề nghị cấp GCN; đơn vị này hẹn trả kết quả vào ngày 3/8/2017. Những tưởng sau khi đã được UBND TP.HCM ra văn bản tháo gỡ vướng mắc, mọi việc sẽ suôn sẻ, nhưng đến thời hạn nêu trên, hồ sơ của bà Hương vẫn chưa được giải quyết. Mãi đến ngày 15/12/2017, khi đại diện ủy quyền của bà Hương liên hệ với Văn phòng ĐKĐĐ Q.5 thì đơn vị này cho biết, hồ sơ của bà đã bị hoàn trả vào ngày 18/9/2017 với lý do “Văn phòng ĐKĐĐ Q.5 chưa nhận được xác minh của UBND P.8, Q.5 về nguồn gốc tạo lập, quá trình sử dụng... liên quan đến căn hộ”. 

Bi hài ở chỗ, ngày 30/8/2017, Văn phòng ĐKĐĐ Q.5 gửi văn bản về việc xác minh nguồn gốc, quá trình sử dụng đối với căn hộ do bà Hương sở hữu, 19 ngày sau, UBND P.8, Q.5 đã có văn bản trả lời, nhưng không hiểu vì lý do gì, Văn phòng ĐKĐĐ Q.5 đã hoàn trả hồ sơ vào ngày thứ 18 với lý do “chưa nhận được xác minh”. Theo các luật sư, lý do hoàn trả hồ sơ của Văn phòng ĐKĐĐ Q.5 là rất... trời ơi, bởi nếu thấy UBND P.8, Q.5 chậm trả lời xác minh thì phải đôn đốc chứ sao lại trả hồ sơ cho người dân?

Ngày 15/12/2017, bà Hương tiếp tục nộp hồ sơ cho Văn phòng ĐKĐĐ Q.5, đề nghị cấp GCN và được hẹn trả kết quả vào ngày 26/1/2018. Tuy nhiên, quá thời hạn nêu trên, Văn phòng ĐKĐĐ Q.5 vẫn chưa cấp GCN cho bà Hương. Ngày 15/8/2018, bà Hương nhận được thông báo nộp lệ phí trước bạ nhà, đất, sổ của Chi cục Thuế Q.5 và đã thực hiện ngay để nộp chứng từ cho Văn phòng ĐKĐĐ Q.5 theo quy định. Lẽ ra, Văn phòng ĐKĐĐ Q.5 phải chuyển hồ sơ của bà Hương cho UBND Q.5 xét duyệt, nhưng văn phòng này không chuyển, mà lại xin ý kiến chỉ đạo của Văn phòng ĐKĐĐ TP.HCM, vì công văn chỉ đạo của UBND TP.HCM vào năm 2017 “giao Văn phòng ĐKĐĐ TP.HCM xem xét, giải quyết cấp GCN cho bà Lưu Quế Hương theo quy định hiện hành”.

Từ tháng 8/2018 đến nay, đại diện của bà Hương đã 5 lần gửi đơn khiếu nại và nhiều lần liên hệ với Văn phòng ĐKĐĐ Q.5 nhưng vẫn chưa được cấp GCN. Vì vậy, ngày 16/11 vừa qua, đại diện pháp luật của bà Hương đã có đơn khiếu nại gửi đến các cơ quan chức năng về việc chậm trễ cấp GCN của Văn phòng ĐKĐĐ Q.5.

Luật sư Bùi Trung Linh (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết, theo khoản 2, điều 105 Luật Đất đai năm 2013, “UBND cấp huyện cấp GCN cho hộ gia đình, cá nhân”. Còn theo điều 8 Quyết định số 36/2017/QĐ-UBND ngày 17/8/2017 của UBND TP.HCM, “chi nhánh văn phòng ĐKĐĐ có trách nhiệm chuẩn bị hồ sơ, trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp GCN theo quy định của pháp luật sau khi người sử dụng đất đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai theo thông báo của cơ quan thuế”. Như vậy, việc Văn phòng ĐKĐĐ Q.5 chờ xin ý kiến của lãnh đạo Văn phòng ĐKĐĐ TP.HCM là không thực hiện đúng trách nhiệm theo các quy định trên.

Hiện bà Hương đã cao tuổi, lâm bệnh nặng nên cần được cấp GCN để chuyển nhượng căn nhà, lấy tiền chữa bệnh nhưng chờ mòn mỏi mà vẫn chưa được cấp. 

Hoàng Lâm