Quỹ tín dụng nhân dân: Dân khó với!

Loại hình quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) giúp nhiều hộ gia đình tháo gỡ khó khăn về vốn, cải thiện cuộc sống. Tuy nhiên, các thông tư (TT) 04, 32, 44… quy định về hoạt động của QTDND của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã gây ra nhiều cản trở cho người vay và sự phát triển của quỹ này. 

Đầu tiên, việc quy định thành viên (TV) phải có hộ khẩu thường trú đã hạn chế đối tượng cần được vay từ nguồn vốn này. Chị Phạm Thị Giàu (huyện Bình Chánh) cho biết, chị muốn vay vốn để mở rộng kinh doanh  nhưng… quá khó.

Nghe một tiểu thương ở chợ Vĩnh Lộc cùng huyện cho biết đang vay QTDND của huyện 50 triệu đồng, thủ tục đơn giản, thời hạn vay đến 60 tháng… nhưng tìm hiểu kỹ, chị “dội” ra vì hiện quỹ này chỉ cho TV vay, mà điều kiện tiên quyết để trở thành TV là phải có hộ khẩu thường trú ở địa phương quỹ đang hoạt động, trong khi hộ khẩu của chị lại ở nơi khác.

Nếu không phải là TV thì phải có tiền gửi tại quỹ mới được vay. Chị Giàu quay về Củ Chi, nơi mình đang có hộ khẩu để đăng ký xin làm TV QTDND của huyện, thì gặp thêm nhiều thủ tục phiền phức khác, vì chị không phải chủ hộ nên buộc phải có giấy ủy quyền, giấy tờ chứng nhận tài sản chung của hộ gia đình…

“Tôi có nhiều bạn bè là chủ các cơ sở sản xuất vừa và nhỏ đang hoạt động ở Bình Chánh nhưng hộ khẩu của họ thì ở nơi khác. Họ rất cần được vay vốn từ nguồn quỹ này nhưng không đăng ký trở thành TV được” - chị Giàu nói. 

Việc ràng buộc hạn, mức vốn vay cũng làm khổ không ít TV. Anh Trần Văn Lượng (huyện Hóc Môn) cho biết: "Trước đây QTDND không quy định mức vay nên tôi luôn vay được số tiền mình cần, chủ động được vốn để sản xuất rau. Sau này, NHNN siết chặt mức cho vay: một TV không được vay quá 15% vốn tự có hoặc quá 25% vốn tự có nếu cả gia đình là TV. Tôi cần vay 100 triệu đồng, nhưng không thể vay vượt mức vốn tự có theo quỹ quy định. QTDND tiện ở chỗ phải đến kỳ hạn mới trả tiền gốc, được vay đúng thời điểm, tiền lãi thì được chia làm hai kỳ để trả (6 tháng/lần). Siết lại như vậy, đúng thời điểm mình cần tiền sản xuất nhưng không được vay nên tôi rơi vào hoàn cảnh rất bị động”. 

Chưa hết, mức góp vốn trước đây quy định là 50.000đ/người nhưng theo TT 04, mức góp vốn xác định tư cách TV hiện là 300.000đ/người và phí duy trì TV tối thiểu 100.000đ/năm/TV đã làm không ít TV “ngán”, vì họ vốn là nông dân, mức phí trên là cao và khó duy trì. Nếu dùng số tiền gửi tại quỹ đem gửi ở các ngân hàng thương mại khác, thì không phải tốn bất cứ khoản phí nào, lãi suất lại bằng hoặc cao hơn gửi tại QTDND.

Trước thực tế trên, đại diện các QTDND tại TP.HCM cho rằng NHNN cần tháo gỡ các nút thắt, là những quy định không phù hợp với hệ thống quỹ tín dụng ở thành phố lớn.

Cụ thể chỉ cần người dân cư trú hoặc đang hoạt động sản xuất, kinh doanh ở địa phương là được tham gia QTDND. Đặc biệt,  TP là nơi có các loại hình tín dụng khác cạnh tranh khốc liệt vì vậy QTDND cần cấp nguồn vốn vay linh hoạt và mức phí tham gia quỹ nên thấp hơn hiện tại.  

Về vấn đề này, NHNN chi nhánh TP.HCM cho biết, ngân hàng mới có điều chỉnh thay vì người vay phải có hộ khẩu và thường trú tại địa phương mới được vay thì với TT 06/2017/TT ban hành vào tháng 7/2017- đã điều chỉnh lại thành chỉ cần có “đăng ký thường trú”.

Và để hiệu quả hơn, sắp tới NHNN sẽ tiếp tục sửa đổi, bổ sung các TT về QTDND trong dự thảo Đề án phát triển quỹ tín dụng đến năm 2030. 

Thanh Hoa