Quỹ học bổng Trần Văn Khê: Ươm mầm tài năng âm nhạc dân tộc

Từ một ước mơ đẹp...

Trong buổi lễ Kỷ niệm 100 năm sinh giáo sư Trần Văn Khê và ra mắt Quỹ học bổng Trần Văn Khê, những người tham dự được nghe lại di nguyện (được lập ngày 5/6/2015) của ông trước khi rời cõi tạm. Cố giáo sư nói: “Khi tôi phải lìa đời, vĩnh viễn ra đi, ban tang lễ có thể lập một Quỹ học bổng hoặc Giải thưởng Trần Văn Khê để hằng năm phát cho những người được giải thưởng nghiên cứu về âm nhạc truyền thống Việt Nam. Trên đây là những ước mơ của tôi về việc sử dụng sự nghiệp tinh thần, các vật dụng tôi để lại vào việc bảo tồn và phổ biến văn hoá truyền thống Việt Nam đúng theo nguyện vọng và hoài bão của tôi”.

Đến nay, sau 6 năm tỏ bày di nguyện, học bổng mang tên ông đã được vận hành. Đây là kết quả từ sự hợp tác chặt chẽ, trách nhiệm của Nhóm thân hữu Trần Văn Khê và Ban lãnh đạo Đại học Văn Lang - đơn vị chịu trách nhiệm đứng ra thành lập Quỹ.

Sinh thời, giáo sư Trần Văn Khê dành nhiều tâm huyết ươm mầm những tài năng trẻ

Nhà báo Nguyễn Thế Thanh - Phó chủ tịch, Phó giám đốc quản lý Quỹ - cho biết: “Trước khi từ trần, giáo sư - tiến sĩ Trần Văn Khê có để lại một di nguyện. Trong đó, ông nhắc rất nhiều lần, rất đậm nét về việc ông mong muốn sau khi qua đời, tất cả tiền phúng điếu và những gì ông có, thành lập một Quỹ học bổng nhằm trao giải thưởng và học bổng hằng năm cho những nhà nghiên cứu, các sinh viên theo đuổi ngành âm nhạc dân tộc. Mong muốn của ông không nằm ngoài mục đích cao nhất, đó là góp phần duy trì, bảo tồn, phát huy âm nhạc dân tộc Việt Nam mà với ông, thứ âm nhạc ấy vô cùng quý giá, đẹp đẽ mà ông dành cả cuộc đời theo đuổi”.

Từ Pháp, con trai trưởng của cố giáo sư Trần Văn Khê, giáo sư Trần Quang Hải vui mừng vì sau cùng, di nguyện của cha ông đã được thực hiện. Giáo sư Trần Quang Hải hi vọng rằng sau khi Quỹ thành lập, những nhạc sinh tuổi trẻ tài cao về nhạc cụ và những sinh viên nghiên cứu âm nhạc sẽ có phương tiện, tài chính để thực hiện ước mơ của mình. Bên cạnh đó, những cá nhân có đóng góp, thành tích sẽ được tuyên dương, khen thưởng thông qua một hội đồng bầu chọn.

... đến kỳ vọng “chuyên chở” những ước mơ

Nhà báo Nguyễn Thế Thanh cho biết, sau khi giáo sư Trần Văn Khê nằm xuống, Nhóm thân hữu Trần Văn Khê đã vượt qua nhiều khó khăn, trở ngại và những bất trắc không thể ngờ xảy ra khiến cho quá trình xin thành lập Quỹ mất nhiều thời gian.

Trong đó, vì ảnh hưởng của dịch COVID-19, những hoạt động dự kiến của quỹ từ tháng 4/2021 đến cuối năm 2021 đều phải tạm hoãn lại. 

Tuy nhiên, những ngày bị gián đoạn vì dịch bệnh cũng là "thời điểm vàng" để các cuộc họp bàn về tiêu chí xét hồ sơ học bổng, xét trao thưởng được diễn ra chu đáo, kỹ càng hơn.

“Ban đầu, chúng tôi dự kiến tháng 7/2021 sẽ công bố lễ ra mắt Quỹ Trần Văn Khê và trao học bổng nhưng không tổ chức được. Chúng tôi tận dụng thời gian dịch giãn cách xã hội để họp bàn với nhau nhiều lần, đưa ra tiêu chí xét giải thưởng, học bổng để khi các trường học, viện nghiên cứu trở lại bình thường, chúng tôi có thể xét duyệt các hồ sơ một cách cặn kẽ, chi tiết”, bà Thế Thanh cho biết. 

Cuốn sách Trần Văn Khê - Tâm và nghiệp, được tái bản trong thời gian tới với tên Trần Văn Khê - Trăm năm tâm và nghiệp

Đợt trao học bổng và giải thưởng Trần Văn Khê đầu tiên sẽ được tổ chức vào năm 2022. Hội đồng quản lý Quỹ Trần Văn Khê cho biết đã tổ chức xin ý kiến từ các nghệ sĩ, nhà nghiên cứu để hoàn thiện các tiêu chí xét duyệt sao cho công tâm, hợp lý nhất.

Cùng với việc ra mắt Quỹ học bổng Trần Văn Khê, ban quản lý Quỹ đã phối hợp với NXB Tổng hợp TPHCM để trong thời gian sớm nhất, sẽ xuất bản 2 ấn phẩm Trần Văn Khê – Đường đến dân tộc nhạc học và Trần Văn Khê – Trăm năm tâm và nghiệp.

“Trần Văn Khê – Đường đến dân tộc nhạc học là tác phẩm đặc biệt. Giáo sư Trần Văn Khê lúc sinh thời đã chuẩn bị bản thảo xong xuôi nhưng chưa kịp phát hành, chưa kịp in ấn thì qua đời. Chúng tôi tiếp nhận bản thảo như một tâm nguyện mà giáo sư để lại cho những người quan tâm tới Quỹ học bổng Trần Văn Khê, quan tâm đến âm nhạc dân tộc. Tác phẩm thứ hai, Trần Văn Khê – Trăm năm tâm và nghiệp, đây là cuốn sách tái bản, dựa trên cuốn sách đã in ấn đợt đầu tiên năm 2016, một năm sau ngày giáo sư mất, cuốn mới có bổ sung, sửa đổi. Toàn bộ số tiền thu được từ hoạt động bán sách bao gồm những cuốn sách sẽ hoặc đã phát hành, đều được góp vào Quỹ Trần Văn Khê”, nhà báo Thế Thanh chia sẻ thêm. 

Diễm Mi