Quy hoạch các chợ "tử thần" cách nào?

Chợ Kim Biên (Q.5, TP. HCM)

Tình trạng kinh doanh hóa chất lậu, không rõ nguồn gốc tại chợ Kim Biên (Q.5, TP.HCM) và một số điểm trên địa bàn thành phố lâu nay gây đau đầu cho cơ quan quản lý, làm người dân bức xúc. Vì hám lợi, nhiều người mua các loại hóa chất nguy hại dùng trong công nghiệp với chi phí thấp để chế biến thực phẩm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng… TP.HCM vừa quyết định sẽ sớm di dời chợ “tử thần” này ra khỏi khu vực trung tâm cùng với nhiều biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn. Báo Phụ Nữ ghi nhận ý kiến đa chiều của các chuyên gia về việc quản lý kinh doanh ngành hàng tiềm ẩn nhiều rủi ro này.

Ông Phạm Thành Kiên - Giám đốc Sở Công thương TP.HCM: Ngày 20/6 sẽ có quy hoạch và tiêu chí cụ thể về chợ hóa chất

UBND TP.HCM vừa chỉ đạo Sở Công thương khảo sát, quy hoạch và di dời chợ Kim Biên về địa điểm mới. Trước mắt, Sở tập trung lấy ý kiến của doanh nghiệp về nhu cầu, trên cơ sở đó kêu gọi nhà đầu tư và chọn địa điểm phù hợp. Không chỉ doanh nghiệp trong nước mà còn có doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh mặt hàng này, nên sẽ có tiêu chí khác nhau về diện tích sạp, phân bố nhóm hàng… Ngày 20/6 sẽ có quy hoạch và tiêu chí cụ thể về chợ hóa chất, trình UBND TP. Những địa điểm mới có thể chọn: Q.Bình Tân, H.Bình Chánh… vì đáp ứng được yêu cầu về mặt bằng, phù hợp kinh doanh, xa dân cư, dễ quản lý.

TS Nguyễn Đăng Nghĩa, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và tư vấn nông nghiệp nhiệt đới: Nên để cho tư nhân tham gia đấu thầu

Khu chợ này vốn dĩ không có trong quy hoạch, vì chẳng nhà kiến trúc quy hoạch nào lại để một khu chợ buôn bán toàn thứ hàng hóa có nhiều nguy cơ cao ảnh hưởng sức khỏe giữa khu dân cư như vậy. Tôi đề nghị, chợ mới phải cách xa khu dân cư, được thiết kế khoa học để có thể phòng tránh cháy nổ, ô nhiễm môi trường. Về phía Sở Công thương, cần quy định lại việc kinh doanh, vận chuyển để có thể kiểm soát tốt từng loại hóa chất tại chợ dùng vào mục đích gì, được phép hay không, chứ không thể để việc mua bán những chất độc một cách vô tư, thoải mái như vậy được.

Nếu không được quy hoạch và tổ chức tốt sẽ chẳng khác nào “không chết chỗ này thì chết chỗ khác”. Theo tôi, việc quy hoạch, di dời chợ nên để cho tư nhân tham gia đấu thầu mới đẩy nhanh tiến độ được. Khi còn là đại biểu HĐND TP khoá VII, tôi và nhiều đại biểu đã kiến nghị di dời chợ hóa chất Kim Biên, nhưng các sở, ban ngành lúc đó đưa ra nhiều lý do để trì hoãn đến giờ.

GS Lê Huy Bá (Chuyên gia độc chất - Môi trường): Lập "tự điển" danh mục từng loại hóa chất

Tôi hoàn toàn tán thành chủ trương của TP quy hoạch lại chợ hóa chất Kim Biên. Địa điểm thì cần khảo sát kỹ, di dời đến đâu để tiện lợi, đảm bảo an toàn. Thế nhưng, vấn đề quan trọng hơn là công tác quản lý mua bán hóa chất. Bởi điều đáng bức xúc lâu nay là việc buôn bán hóa chất ở chợ này quá dễ dãi. Có lần tôi trực tiếp đi khảo sát thấy rõ việc mua bán hóa chất rất hỗn độn, tùy tiện. Từ chất độc đến hóa chất biến thực phẩm ôi thiu thành thơm ngon đều có thể mua được dễ dàng, không cần hóa đơn chứng từ. Điều này rất nguy hiểm.

Đáng nói, hiện nay chúng ta có quy chuẩn quản lý hóa chất của Bộ Y tế, Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên và môi trường, nhưng các tiêu chí này lại không được thống nhất. Do đó, gắn với công tác quy hoạch, phải quản lý được việc buôn bán hóa chất. Các cơ quan chức năng phải thống nhất và ban hành được danh mục hóa chất được phép buôn bán, sử dụng vào mục đích gì; hóa chất nào mua bán phải có điều kiện; khi mua bán phải có hóa đơn, chứng từ để trích xuất được nguồn gốc…

Ở nước ngoài, đặc biệt các nước châu Âu như Anh, Đức họ xem việc quản lý buôn bán hóa chất rất quan trọng nên làm rất kỹ. Họ lập ra cả một “tự điển” danh mục từng loại hóa chất sử dụng trong công nghiệp, thực phẩm, chăn nuôi… để người tiêu dùng dễ nhận biết. Nếu chúng ta không làm được như thế thì chẳng khác gì di dời điểm độc hại từ chỗ này sang chỗ khác.

Ông Trần Quốc Bửu, đại diện Công ty TNHH SX&TM tổng hợp Việt My: Cấm san chiết các loại hóa chất để bán

Hóa chất được bán tại chợ Kim Biên hiện phần lớn được san chiết vào các can, chai nhựa, không rõ thông tin, nguồn gốc. Khả năng rất cao đây là hóa chất nhập lậu, hóa chất làm giả hoặc hóa chất đã hết hạn sử dụng được thu gom từ nhiều nguồn khác nhau với giá rẻ.