Quỹ đất 20% xây dựng nhà ở xã hội vẫn ì ạch

Theo Sở Xây dựng TPHCM, giai đoạn 2021 – 2025, TPHCM có 91 dự án nhà ở xã hội, với khoảng 98.685 căn hộ. Trong đó, 49/91 dự án đã chấp thuận chủ trương đầu tư với 56.200 căn hộ. 

Đến năm 2023, chỉ có 1 dự án được nghiệm thu hoàn thành và không có dự án nhà ở xã hội đáp ứng đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai.

Theo chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2021 - 2025, TPHCM dự kiến phát triển khoảng 2,5 triệu m² sàn nhà ở xã hội tương ứng khoảng 35.000 căn nhà. Trong đó, nhà ở cho thuê phấn đấu đạt khoảng 7.000 căn hộ; nhà ở lưu trú công nhân đạt khoảng 4.500 căn hộ.

Bà Nguyễn Thị Thanh Vân - Trưởng Ban Đô thị - HĐND TPHCM phát biểu tại buổi giám sát.

Đến quý 2/2023, TPHCM hoàn thành đưa vào sử dụng 2 dự án với 623 căn hộ. 7 dự án nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân đang thi công với 4.996 căn hộ. Có 82 dự án đang được thống kê để theo dõi trong kế hoạch phát triển nhà ở xã hội.

Qua đó cho thấy, kết quả phát triển nhà ở xã hội thời gian qua còn thấp. Nguyên nhân, việc phát triển nhà ở xã hội còn nhiều bất cập, vướng mắc. 

Cụ thể, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại một số dự án rất khó khăn, kéo dài, tiến độ thực hiện dự án chậm, thậm chí không thực hiện được…  Đối với các dự án nhà ở thương mại có quy mô trên 10ha, tuy đã xác định được quỹ đất 20% xây dựng nhà ở xã hội nhưng chủ đầu tư vẫn chậm triển khai bồi thường, giải phóng mặt bằng. 

Một khu đất phát triển nhà ở xã hội tại TP Thủ Đức.

Nguồn vốn dài hạn để hỗ trợ các chủ đầu tư vay thực hiện dự án nhà ở xã hội chưa ổn định. 

Nguồn tiền thu được từ quỹ đất 20% tại các dự án nhà ở thương mại đã được Bộ Tài chính hướng dẫn nhưng nguồn tiền này chưa được tách thành mục riêng dùng để phát triển nhà ở xã hội khi chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất tại dự án.

Các bước thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội còn phức tạp, ngoài thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500... các dự án nhà ở xã hội phải thực hiện thẩm định giá bán nhà ở xã hội, xác nhận đối tuợng mua, thuê mua nhà ở xã hội, kiểm soát lợi nhuận định mức dự án, khó vay vốn ưu đãi hỗ trợ… do đó, không thu hút nhiều nhà đầu tư quan tâm.

Bà Nguyễn Thị Thanh Vân - Trưởng Ban Đô thị - HĐND TPHCM đề nghị, các đơn vị theo chức năng, nhiệm vụ của mình, đánh giá đúng nguyên nhân và từ đó đề ra các giải pháp khắc phục được các nguyên nhân chủ quan do công tác phối hợp của các đơn vị để thực hiện tốt các nội dung giải quyết các vướng mắc. 

Ngoài ra, công tác phối hợp giữa các đơn vị thực hiện chưa thực sự chặt chẽ, đơn cử việc xác định nguồn tiền tương đương quỹ đất 20% trong các dự án nhà ở thương mại, trong diện phải đóng tiền để xây dựng nhà ở xã hội. Từ đó ảnh hưởng đến việc bố trí nguồn vốn để xây dựng các dự án nhà ở xã hội đối với các khu đất công, khu đất sạch. Công tác phối hợp này các đơn vị cũng nên chấn chỉnh, nhìn nhận trách nhiệm của đơn vị mình, để trong thời gian tới phối hợp tốt hơn, để thực hiện tốt nhiệm vụ mà UBND TP giao, và HĐND TP đã có kết luận giám sát.

Đề nghị Sở Xây dựng rà soát, thống kê các nội dung khó khăn, vướng mắc trong các dự án nhà ở xã hội chưa triển khai, hoặc chậm triển khai, để đôn đốc, đề xuất giải pháp. Còn các vướng mắc thuộc thẩm quyền của UBND TP thì Đoàn giám sát ghi nhận và sẽ có giải pháp hỗ trợ.

Bích Trần