Quizás quizás quizás (Có lẽ): Cho những kỷ niệm đẹp nhất của đời người

Qua giọng hát trứ danh của Nat King Cole, bản cha cha cha kinh điển như mơn man theo những rung cảm khẽ khàng của đôi tình nhân, theo nhịp chân của người đàn bà mặc xường xám hay mơ màng trong làn khói của người đàn ông đang chán nản thực tại. Nhưng rồi chẳng ai có thể vượt qua, ai cũng chỉ buồn bã thốt lên: “Có lẽ…”. Cũng như mối tình lặng câm ấy, điệu nhạc Latin Quizás, quizás, quizás cứ ngân nga mãi như một kỷ niệm đẹp nhất của đời người mà thời gian không thể xóa mờ.

Mọi người nghe Quizás, quizás, quizás qua giọng hát của Nat King Cole không phải để nhún nhảy theo, mà là lặng người đi và cảm nhận những rung cảm mơn man, tình tứ

Ông hoàng  boléro một nốt nhạc bẻ đôi không biết

Quizás, quizás, quizás (có thể gọi đơn giản là Quizas) là một trong những bản nhạc nổi tiếng nhất của nhạc sĩ người Cuba Osvaldo Farrés (1902-1985). Ít người biết rằng dù sở hữu hàng loạt bản nhạc tình quyến rũ nhất thế giới, thậm chí được mệnh danh là “ông hoàng boléro” với hơn 300 bản boléro nổi tiếng nhất của Mỹ Latin nhưng nhạc sĩ Osvaldo Farrés không biết bất kỳ nốt nhạc nào. Việc sáng tác của ông hoàn toàn dựa trên cảm giác, cảm nhận, những hồi tưởng về ký ức, rồi cứ thế âm nhạc vang lên trong đầu. 

Ngược lại với việc không thành thạo nhạc lý, Osvaldo Farrés lại được trời cho khả năng nghe và năng khiếu cảm thụ âm nhạc tinh tế xuất chúng. Những bài hát ông viết ra không nặng nề học thuật mà luôn rất chân thành, gần gũi, đồng cảm với số đông, chạm đến trái tim người nghe. Một số bài đã trở thành kinh điển do sức quyến rũ và lan tỏa khắp trong đại chúng và giới nghe nhạc như Acércate Más (tựa tiếng Việt: Đến gần bên anh), Toda Una Vida (tựa tiếng Việt: Cả một đời), Tres Palabras (tựa tiếng Việt: Ba từ)…

Ca khúc Quizás, quizás, quizás được Osvaldo viết vào năm 1947, với nội dung gốc là những trăn trở, băn khoăn của một chàng trai về mối tình chàng đang ngày đêm mong nhớ. Tuy nhiên, trái với những giằng xé của chàng, cô gái chỉ trả lời nước đôi “Có lẽ…”. Cứ thế, ngày này qua tháng khác, chàng trai dần tuyệt vọng và cảm thấy thời gian thật vô nghĩa.

Bài hát được viết với câu từ vô cùng đơn giản, bằng những lời nói trực tiếp và những giai điệu lặp đi lặp lại. Bản nhạc nổi tiếng ngay lập tức và trở thành bản hit lớn ngay lần thu âm đầu tiên (năm 1947) bởi nghệ sĩ người Puerto Rico Bobby Capó bằng tiếng Tây Ban Nha. Ca khúc cũng giúp nhạc sĩ Osvaldo Farrés đạt đến đỉnh cao mới trong sự nghiệp sáng tác sau Toda Una Vida và trở thành ca khúc nổi tiếng nhất thế giới của ông. 

Nhạc sĩ Osvaldo Farrés - cha đẻ của bản nhạc bất hủ Quizás, quizás, quizás

Khác với phong cách của những bản boléro thuần túy trước đó tại Cuba, Quizas của Osvaldo không chú trọng quá nhiều vào nhịp điệu và tiết tấu mà diễn đạt những cung bậc của tình yêu bằng sự ngẫu hứng cùng những cảm nhận của con tim, như cách ông đã nói: “Âm nhạc tựa như hương hoa, ẩn chứa những cảm xúc vô hình, ẩn chứa kỷ niệm mông lung khó tả”. 

Năm 1958, “ông hoàng nhạc jazz” Nat King Cole lần đầu thu âm ca khúc, vẫn bằng tiếng Tây Ban Nha nhưng với chất giọng Mỹ đặc trưng. Lối hát thủ thỉ sang trọng và đầy bay bổng của “Ngài Cole” đã giúp ca khúc được “thay áo mới”, Quizás, quizás, quizás lan tỏa khắp giới nghe nhạc jazz cũng như giới âm nhạc hàn lâm. Mọi người nghe Quizas qua giọng hát của Nat King Cole không phải để nhún nhảy theo, mà là lặng người đi và cảm nhận những rung cảm mơn man, tình tứ.

Năm 1948, ca khúc được tác giả Joe Davis người Mỹ dịch sang tiếng Anh với tên gọi Perhaps, perhaps, perhaps (tạm dịch: Có lẽ, có lẽ, có lẽ) và được phát hành đầu tiên bởi nghệ sĩ người Mỹ gốc Cuba Desi Arnaz. Cũng trong năm đó, bản tiếng Pháp của ca khúc ra đời với tên gọi Qui sait, qui sait, qui sait (tạm dịch: Có lẽ, có lẽ, có lẽ) do Jacques Larue chuyển soạn. Điều tuyệt vời nhất là dù cả phiên bản tiếng Anh cùng tiếng Pháp của ca khúc được đón nhận nhiệt liệt tại cộng đồng các nước nói tiếng Anh và tiếng Pháp nhưng bản tiếng Tây Ban Nha lại không hề bị quên lãng. Tất cả các phiên bản của ca khúc đều có sức sống riêng biệt và đều được lan tỏa rộng khắp.

Ca  khúc  Quizás,Quizás,Quizás - Andrea Bocelli - Jennifer Lopez:

Theo thời gian, ca khúc được hàng loạt nghệ sĩ hàng đầu thế giới thu âm lại bằng nhiều thứ tiếng khác nhau: bản song ca của Los Panchos và Johnny Albino vào năm 1960, Doris Day thu âm phiên bản tiếng Anh cho một bộ phim vào năm 1992, Halie Loren thu lại bài hát bằng cả tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha vào năm 2008… Ca khúc cũng được trình diễn bằng nhiều thể loại: cha cha cha, tango, boléro và sau này được nhiều nghệ sĩ trẻ thể hiện theo phong cách pop gợi cảm như Geri Halliwell hay Emma Bunton…

Quizás, quizás, quizás du nhập vào Việt Nam với nhiều phiên bản lời Việt, nổi tiếng nhất có Nào biết nào hay với phần lời Việt của Minh Thảo; Thôi đừng thờ ơ do nhạc sĩ Thái Thịnh đặt lời hay một phiên bản ít người biết tới hơn là Sầu dĩ vãng của tác giả Minh Trang.

Bản  nhạc dành cho người đang yêu

Dù nổi tiếng trước đó nhiều thập niên nhưng phải đến năm 2000, khi được chọn trở thành bản nhạc chính thức trong bộ phim In the mood for love của đạo diễn Vương Gia Vệ, bài hát mới trở nên nổi tiếng ở châu Á bởi sức hút từ tác phẩm được coi là bộ phim Hoa ngữ hay nhất mọi thời đại.

In the mood for love sử dụng 4 bản nhạc phim chính. Tuy nhiên, ở những cảnh cao trào nhất, thể hiện sự thiết tha và giằng xé, những cảm xúc bị dồn nén như muốn vỡ tung của Tô Lệ Trân và Châu Mộ Văn, đạo diễn Vương đã lựa chọn Quizás, quizás, quizás để nói lên tiếng lòng của họ. 

Vương Gia Vệ chia sẻ thêm rằng, mẹ ông là người vô cùng yêu thích tiếng hát của Nat King Cole. Trong giai đoạn những năm 1960, người dân Hồng Kông (Trung Quốc) cũng đặc biệt ưa chuộng những ca khúc Latin, những bản tango, mambo hay boléro do những nghệ sĩ Philippines trình diễn hoặc của những nghệ sĩ Mỹ Latin được phát trên sóng radio. Vì thế, Vương Gia Vệ muốn đưa vào bộ phim không khí âm nhạc đã trở thành một phần trong ký ức của người Hồng Kông đến tận bây giờ.

Phiên bản lời Anh của ca khúc

Khác với cách hát đơn giản, nam tính và tuân thủ nhịp điệu của Bobby Capó nguyên bản, “ông hoàng nhạc jazz” Nat King Cole có cách hát thong thả, buông lơi khiến cảm xúc vừa như muốn vỡ òa lại vừa như nén chặt. Trong suốt bộ phim, những tiếng thủ thỉ “Quizás, quizás, quizás” cứ lẩn khuất như một người kể chuyện tình lão luyện và tinh tế. Những âm điệu Tây Ban Nha với những rung cảm khe khẽ, điệu nhạc Latin xoay xoay như ru tất cả vào một khối tình miên man bất tận. 

Một số phiên bản sau này cũng mang những tinh thần khác nhau, như bản song ca chuẩn mực của Andrea Bocelli và Jennifer Lopez mang lại những cảm xúc về một tình yêu thăng hoa và quấn quýt, trở thành bản nhạc tiêu biểu về tình yêu lãng mạn vừa hé nở. Hay ở những phiên bản tiếng Anh, các ca sĩ thường thể hiện với phong cách gợi cảm và trễ nải, tự do, gợi ra tâm trạng một người con gái không tìm thấy lối thoát trong tình yêu, không tìm thấy câu trả lời cho bản thân. Có thể thấy, ca khúc nguyên bản do Osvaldo Farrés viết ra tuy đơn giản nhưng đầy hàm ý, trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều thế hệ nghệ sĩ khắp thế giới.

Trải qua nhiều năm tháng, với nhiều phiên bản, Quizás, quizás, quizás trở thành bài hát kinh điển về tình yêu, về những cảm xúc bị dồn nén, sự đấu tranh nội tâm của những người đang lạc lối trong ái tình, những ranh giới cảm xúc vô cùng mong manh nhưng đầy mãnh liệt. Những xúc cảm ấy nhẹ nhàng, tinh tế, tưởng chừng thoáng qua mà đôi khi lại khiến ta không thể nào quên được, trở thành một phần đẹp đẽ nhất của đời người. 

Lan Anh

Nguồn ảnh: Internet