Quay phim Nguyễn Việt Duy Linh: Hai mảng màu tương phản

Bầu bạn với những chiếc máy quay - điều vốn thuộc về phái mạnh, thích xe tay côn, học võ... nhưng thế giới của Duy Linh còn có những chiếc bánh xinh xắn hay những lần điệu đà váy áo. Hai mảng màu đối lập mang đến một thế giới đa màu đầy thú vị và luôn tạo nên thế cân bằng cho Duy Linh giữa nhịp sống gấp gáp của hiện tại. 

1. 
Tôi được giới thiệu về Duy Linh vỏn vẹn trong mấy từ “nữ quay phim đầu tiên ở HTV”. Một cô gái bước chân vào lãnh địa vốn được mặc định dành cho nam giới, Duy Linh hiện lên trong đầu tôi với vóc dáng nhỏ nhắn, nước da ngăm đen, mái tóc tomboy, mặc áo phông, quần jeans rách, mang một đôi boots hầm hố. 

Nhưng khoảnh khắc Linh xuất hiện, những nét vẽ kia như biến mất hoàn toàn. Áo hoa thanh lịch đi kèm áo khoác ren mỏng, quần jeans kiểu dáng cơ bản cùng nước da trắng sáng mịn màng, gương mặt có duyên… là những gì về Duy Linh.

Linh lớn lên trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, cha mẹ đều theo nghiệp phim ảnh (đạo diễn). Có lẽ điều này ít nhiều hun đúc nên tình yêu của chị với thế giới của những hình ảnh, chuyển động từ khi còn nhỏ. Nhưng tuyệt nhiên, Duy Linh chưa hề được chỉ dạy về những kỹ năng quay dựng. Ngày thi môn năng khiếu để bước vào khoa quay phim của Đại học Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM, những khái niệm cận, trung vẫn còn mơ hồ với cô gái ấy. Linh phải hỏi một người bạn cùng thi và được hướng dẫn vài điều cơ bản. Chính chị cũng không ngờ mình đạt đến 9 điểm ở môn thi quan trọng này. Những chiếc máy quay đã lựa chọn Duy Linh như một sự sắp đặt đầy hữu ý.

Mất đến hai tuần sau khi nhận kết quả trúng tuyển, cha mẹ Duy Linh mới chấp nhận việc con gái chọn bước vào thế giới vốn chỉ thuộc về cánh mày râu. “Mẹ tôi từng ước sẽ có một nữ quay phim, vì sẽ có nhiều lợi thế hơn trong một số tình huống, nhưng đến khi tôi thi đậu, mẹ lại không đồng ý, vì có ai là con gái mà chọn nghề quay phim...”, Duy Linh nhớ lại.

Cứ thế, Linh bước vào khoa quay phim với những ánh nhìn kỳ lạ đến từ các bạn nam cùng lớp. Điều đó không làm chị chùn bước, mà càng thôi thúc chị vững vàng hơn trong hành trình dài phía trước. Chính trong thế giới vốn dĩ đặc biệt do sự khác biệt về giới tính, Linh vẫn hoàn toàn làm chủ để được thừa nhận về năng lực, rằng chị không hề thua kém phái mạnh. Linh chưa bao giờ để những khó khăn đó buộc chị phải quay đầu hoặc mong muốn được lựa chọn lại.

2.
Bốn năm đèn sách trôi qua êm đềm bởi chị luôn tìm thấy niềm vui trong những điều nhỏ nhất từng làm. Tình yêu ấy giúp Linh có được thành công đầu tiên khá sớm so với bạn bè cùng trang lứa. Tác phẩm Duy Linh thực hiện dự định để xét tốt nghiệp (Hòa thượng Trần Nhiếp - Đạo và đời) đoạt giải Cánh diều bạc năm 2010. 

Kinh nghiệm và bản lĩnh có được sau những năm cọ xát với nghề từ khi còn là sinh viên giúp Duy Linh ra nghề với những bước đi khá vững. Những năm đầu tiên, chị được sự dìu dắt của cha - đạo diễn Việt Bình, nhưng chính Linh chỉ muốn đứng trên đôi chân mình, thế là chị lại “ra riêng”. Giữa những tay máy nam, Duy Linh bỗng trở thành nhân tố đặc biệt dù trong suy nghĩ, chị chưa bao giờ ỷ lại sự khác biệt đó để chọn cho mình những việc nhẹ nhàng hơn.

“Tôi vẫn vác những chiếc máy quay mười mấy, hai mươi ký. Nhiều lần, đồng nghiệp còn bất ngờ khi tôi tháo dàn máy khá lẹ so với họ. Chuyện gì đàn ông làm được, tôi cũng làm được. Tôi không ỷ lại vào giới tính để nhờ họ giúp chuyện này, chuyện kia. Trước hết, mình phải tử tế với công việc của mình và phải luôn giữ lòng tự trọng”, Duy Linh chia sẻ.

Chuyện phụ nữ theo nghề quay phim đã lạ và càng lạ hơn khi Duy Linh lại chọn đường khó khi theo đuổi lĩnh vực phim tài liệu và những vấn đề chính trị xã hội. Vậy mà trong cái khó, chị lại tìm được niềm vui cho mình từ những khung hình đẹp và cả lúc vượt qua những giới hạn cùng nỗi sợ của bản thân. “Khi niềm vui được làm những gì mình thích quá lớn, những khó khăn sẽ nằm lại ở phía sau. Những khung hình đẹp cũng giúp tâm hồn mình đẹp hơn, chứ không khô cứng như nhiều người vẫn nghĩ”, Duy Linh nói. 

So với đồng nghiệp nam, quay phim là nữ giới luôn gặp bất lợi bởi thể lực. Đặc biệt, với riêng Duy Linh, nỗi sợ độ cao luôn là thách thức lớn. “Có lần quay trên hai giàn giáo, lại có bánh xe đong đưa qua lại, tôi run lắm. Có lần tác nghiệp, tôi phải ngồi lên xe cẩu cao đến cả chục mét. Những lúc đó, không được để cảm giác lo sợ chế ngự mình”, Duy Linh chia sẻ. Sau này, đôi lúc chị vẫn mong tìm lại được cảm giác như những lần đầu đầy mạo hiểm đó.

Mãi đến tháng thứ tám của thai kỳ, Duy Linh vẫn miệt mài với chiếc máy quay. Nhiều người cho rằng, Linh liều lĩnh nhưng gia đình chị không phản đối, bởi ai cũng hiểu đây là niềm vui lớn của chị.

Sự đặc biệt luôn khiến đám đông chú ý, tung hô, nhưng Linh lại thích tìm niềm vui trong sự bình lặng. Chị không thích nói nhiều về mình hay sự đặc biệt mà mọi người vẫn thường nhìn thấy. “Có thể người ta nghĩ tôi đang làm một việc cao siêu, kỳ lạ, nhưng chính tôi lại thấy mình đang trong vùng an toàn. Bởi khi sự lựa chọn đã nằm trong kế hoạch và bạn muốn điều đó xảy ra thì không có gì đáng sợ. Bên ngoài, vẫn còn nhiều phụ nữ mạnh mẽ lắm. Mỗi khi nhìn họ, tôi thấy mình nhỏ bé vô cùng”, Duy Linh chia sẻ.

3.

Không ít lần Duy Linh bị nhầm là nam giới khi đứng lẫn trong nhóm quay phim. Sự lầm tưởng ấy càng tăng lên bởi chị cũng từng học võ nhiều năm liền, mê chơi xe tay côn, mặc đồ cá tính và chẳng quan tâm chuyện chăm sóc sắc đẹp... Vậy nhưng chính gia đình và chồng chị hoàn toàn ủng hộ điều đó. Linh cười, bảo chị may mắn. “Đến khi tôi có bầu, mọi người mới tin tôi là phụ nữ rặt”, Linh cười tít.

Lục lọi trong chiếc máy tính bảng, Linh khoe loạt ảnh những chiếc bánh rất xinh xắn, hấp dẫn mà bản thân tự làm. Chị cũng từng có những bộ sưu tập tranh được đăng báo bởi kỹ năng vẽ khá tốt. Chẳng ai ngờ được người phụ nữ dường như rất mạnh mẽ ấy lại mang tâm hồn dịu dàng, ngọt ngào đến vậy. Chị cười: “Dẫu gì, tôi vẫn là phụ nữ bình thường đấy thôi. Mạnh mẽ, bản lĩnh, đặc biệt chỉ ở công việc, còn khi về nhà, sau cánh cửa tôi là ai… mới quan trọng”. 

Cá tính, mạnh mẽ nhưng trong cuộc sống, Linh vô cùng ngăn nắp. Mọi việc đều được chị sắp xếp, hoạch định sẵn để khi diễn ra, không quá chới với. Ở Duy Linh, hai mảng màu đối lập cùng tồn tại trong một con người, mà chính chị thừa nhận thật khó để hiểu hết về thế giới bên trong mình.  

Cuộc sống với Duy Linh luôn là những chuỗi ngày của sự cân bằng. Điều đó có được, ngoài nỗ lực tự thân của chị, luôn có sự ủng hộ của chồng chị. Duy Linh mạnh mẽ, có thể tự xoay xở cho mình trong nhiều việc, nhưng với gia đình, chị không làm thay trách nhiệm của người đàn ông. “Phụ nữ biết nhiều là tốt nhưng không phải việc gì cũng nhúng tay. Ít nhất, hãy để cho người đàn ông của mình được tôn trọng”, Duy Linh nói về bí quyết giữ gìn gia đình.

Sau nhiều năm theo nghề, mỗi ngày đi làm với Duy Linh vẫn là một niềm vui. Xác định rằng quay phim không thể là con đường dài với phụ nữ, đặc biệt khi tuổi ngày càng lớn, dẫu niềm đam mê vẫn còn đó, chị đã tự chuẩn bị cho tương lai với tấm bằng về ngành đạo diễn - được chị hoàn thành sau khi sinh con không lâu. Hiện tại, mỗi ngày trôi qua, thấy bản thân vui và hạnh phúc, với chị, thế là đủ. 

Thành Lâm