Quảng Trị: Hoang phí các công trình du lịch, văn hóa tiền tỉ

Do nhiều năm không sử dụng, bên trong nhà trưng bày địa đạo Vịnh Mốc bức tường đã thấm dột, phủ đầy rêu xanh

Dân thiếu đất sản xuất, dự án du lịch bỏ hoang

Dự án khu du lịch HP Pacifica Hotel tại thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh (Quảng Trị) do Công ty cổ phần Hiệp Phú, địa chỉ ở tỉnh Lâm Đồng làm chủ đầu tư được UBND tỉnh Quảng Trị giao đất năm 2014 với tổng vốn đầu tư 140 tỉ đồng. Dự án nằm ở vị trí đắc địa của khu du lịch Cửa Việt, mặt tiền hướng ra phía bãi tắm. Nhà đầu tư đã triển khai xây dựng 1 khách sạn 6 tầng, các dãy nhà biệt thự, hồ nước ngoài trời rộng hàng trăm mét vuông. Suốt 8 năm qua, dự án bỏ giữa chừng, nhiều hạng mục công trình không được hoàn thiện đang xuống cấp, trở nên hoang phế.

Nằm sát dự án khu du lịch HP Pacifica Hotel, một dự án du lịch khác cũng trong tình trạng hoang vắng. Đó là dự án Aquatica - Cua Viet beach and golf resort của Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Hoàng Hà Quảng Trị. Dự án hoàn thành, đi vào hoạt động một thời gian ngắn nhưng không hiệu quả, chủ đầu tư bỏ hoang. Nhiều năm không sử dụng, không có ai trông coi, hàng chục căn biệt thự tiền tỉ được xây dựng theo kiến trúc nhà Việt cổ với dãy nhà hàng gỗ, nhà trưng bày cổ vật Việt… bị xuống cấp, hư hỏng.

Ông Nguyễn Văn Dũng - người dân sinh sống ở thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh - cho rằng, người dân thiếu đất sản xuất, dự án khởi công rồi bỏ hoang nhiều năm gây lãng phí, bức xúc cho bà con. "Dự án làm quá chậm, kêu gọi đầu tư thì người dân nhất trí nhưng dự án triển khai rồi mà bỏ hoang thế này thì bà con chúng tôi rất bức xúc vì lấy đi hàng chục héc ta đất sản xuất của bà con", ông nói. 

Dọc vùng ven biển tỉnh Quảng Trị hiện có hàng chục dự án được cấp phép đầu tư nhiều năm nay nhưng không khởi công xây dựng. Riêng khu vực ven biển đoạn qua huyện Gio Linh hiện có 12 dự án khu du lịch nghỉ dưỡng, tổ hợp khách sạn được UBND tỉnh Quảng Trị cấp quyết định chủ trương đầu tư/giấy chứng nhận đăng ký đầu tư với tổng vốn đăng ký hơn 6.000 tỉ đồng.

Ông Trần Quang Trung - Phó trưởng Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Quảng Trị - cho biết, hầu hết các dự án khu du lịch nghỉ dưỡng, khách sạn ven biển nằm trong khu kinh tế Đông Nam tỉnh được cấp chủ trương đầu tư và giao đất từ nhiều năm trước nhưng không triển khai. Một số dự án triển khai cầm chừng do nhà đầu tư thiếu năng lực tài chính. Có dự án đã đi vào hoạt động nhưng không hiệu quả, kinh doanh thua lỗ, chủ đầu tư cũng đành bỏ giữa chừng.

Qua tìm hiểu của phóng viên, tỉnh Quảng Trị đã nhiều lần làm việc với nhà đầu tư, tháo gỡ khó khăn, gia hạn tiến độ, tạo điều kiện để thực hiện dự án nhưng qua nhiều lần các doanh nghiệp vẫn không triển khai. Theo ông Trần Quang Trung, tỉnh đã có quyết định thu hồi 2 dự án du lịch tại biển Cửa Việt. Đó là dự án HP Pacifica Hotel do Công ty cổ phần Hiệp Phú làm chủ đầu tư; dự án khu Aquatica - Cua Viet beach and golf resort do Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Hoàng Hà Quảng Trị làm chủ đầu tư.

“Bỏ quên” bảo tàng, nhà tưởng niệm được đầu tư tiền tỉ 

Nằm trong khuôn viên Di tích quốc gia đặc biệt địa đạo Vịnh Mốc và hệ thống làng hầm Vĩnh Linh (xã Kim Thạch, huyện Vĩnh Linh), công trình Nhà trưng bày địa đạo Vịnh Mốc được xây dựng bề thế với tổng mức đầu tư gần 9 tỉ đồng. Khởi công từ năm 2013, công trình hoàn thành năm 2018 với thiết kế 3 dãy nhà kết nối như một đường hầm trong lòng đất trên diện tích gần 1.100m². Tuy nhiên, đến nay, chỉ có một phần nhỏ của dự án này đưa vào trưng bày có tên gọi: Phòng trưng bày bổ sung. Còn lại, toàn bộ tòa nhà lớn 2 tầng và dãy nhà 1 tầng khác vẫn để trống. Ông Phan Trường Định - Trưởng ban Quản lý Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt địa đạo Vịnh Mốc - cho biết, do không có hiện vật để trưng bày, 5 năm qua, công trình nhà trưng bày vẫn đóng kín cửa. Nhiều hạng mục đã bị xuống cấp, hư hỏng. Nhiều người vô ý thức phóng uế bừa bãi. 

Một khách sạn 6 tầng, các dãy nhà biệt thự, hồ nước rộng hàng trăm mét vuông tại biển Cửa Việt bỏ hoang nhiều năm

Theo quan sát của phóng viên, các cửa của khu nhà trưng bày đều được khóa kín và giằng bằng thanh tre, bên trong nhiều bức tường đã bị xuống cấp, ố vàng, phủ đầy rêu mốc, trần tầng 2 bị thấm dột, bong tróc. Bên ngoài tòa nhà cỏ dại phủ đầy. Một số người vô ý thức đã dùng sơn đen viết, vẽ bậy lên các bức tường với những lời lẽ rất phản cảm. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Quang Chức - Giám đốc Trung tâm Quản lý di tích và bảo tàng tỉnh Quảng Trị - cho biết, nhà trưng bày địa đạo Vịnh Mốc do trung tâm làm chủ đầu tư, nguồn vốn xây dựng từ ngân sách nhà nước. Mục tiêu của dự án là nâng cao giá trị khu Di tích quốc gia đặc biệt, phục vụ tốt hơn cho du khách đến tham quan, tìm hiểu hệ thống địa đạo Vĩnh Mốc. Thế nhưng, dự án chỉ được đầu tư xây dựng cơ bản, phần sưu tầm, trưng bày hiện vật không được bố trí nguồn vốn. Vì vậy, đến nay, công trình chưa phát huy được công năng như mục tiêu đề ra ban đầu.

Ông Nguyễn Quang Chức cho hay việc sưu tầm hiện vật, đặc biệt là việc thiết kế không gian trưng bày đòi hỏi khá kỳ công. Để đảm bảo nhà trưng bày có hiện vật, có không gian trưng bày cần một nguồn vốn khá lớn tương đương việc xây dựng cơ sở hạ tầng. Trong đó, để công trình hoạt động phải sưu tầm hiện vật, thiết kế lại gần như toàn bộ bên trong tòa nhà mới có không gian trưng bày. Vừa qua, trung tâm mới đầu tư được phòng trưng bày bổ sung ở địa đạo Vịnh Mốc với kinh phí 500 triệu đồng tại một dãy nhà ở góc nhỏ trong dự án. Tuy nhiên, việc này chỉ mang tính chất tạm thời. Phần lớn diện tích nhà trưng bày không đưa vào hoạt động, để hoang hóa, xuống cấp gây lãng phí lớn.

Ngoài công trình trên, Trung tâm Quản lý di tích và bảo tàng tỉnh Quảng Trị còn làm chủ đầu tư hạng mục nhà tưởng niệm thuộc công trình bảo tồn, phục dựng và tôn tạo di tích nhà tù Lao Bảo (Di tích Lịch sử cấp quốc gia nhà tù Lao Bảo, thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa). Công trình này có quy mô 2 tầng, với tổng mức đầu tư 6,3 tỉ đồng; trong đó, nguồn vốn từ ngân sách 3,3 tỉ đồng và vốn xã hội hóa 3 tỉ đồng. Công trình hoàn thành vào năm 2017 với diện tích hơn 220m². Trong đó tầng 2 công trình được thiết kế xây dựng với ý tưởng là khu vực trưng bày các hiện vật, hình ảnh và khắc tên tưởng niệm, thờ vọng các chiến sĩ cộng sản, nhà yêu nước. Thế nhưng, do không có nguồn vốn bố trí để thực hiện, toàn bộ tầng 2 của công trình này vẫn để trống nhiều năm qua, gây lãng phí và có nguy cơ xuống cấp, hư hỏng. 

Thuận Hóa