Quan nói an toàn, quan khuyến cáo nguy hiểm, số phận dân lửng lơ

Đám cháy kéo dài nhiều giờ, từ chiều tối 28/8, tại công ty sản xuất bóng đèn, phích nước Rạng Đông, lan sang cả công ty Động Lực, ngoài thiệt hại về tài sản, cái mà dư luận quan tâm nhiều nhất là tác động của vụ cháy đối với sức khỏe người dân, cây trồng, vật nuôi, nguồn nước... quanh khu vực. Với việc kho nhà xưởng bóng đèn, phích nước, vật tư... gồm nhiều hóa chất được cho là độc hại bị thiêu rụi, sự lo lắng của người dân là có cơ sở.

Giữa đống hoang tàn, đổ nát sau vụ cháy công ty Rạng Đông, người dân chẳng còn biết phải tin vào ai khi UBND Q.Thanh Xuân vẫn cương quyết bảo mọi thứ an toàn trong khi Bộ Tài nguyên - Môi trường khuyến cáo nguy hiểm

Ngay trong chiều 29/8, UBND phường Hạ Đình đã nhanh chóng ra văn bản khuyến cáo người dân về việc không nên sử dụng các loại rau quả, thịt cá có nguồn gốc quanh khu vực cháy, nên rửa mắt, súc miệng, đeo khẩu trang... Dẫu văn bản khuyến cáo của UBND phường Hạ Đình bị xem là chưa đủ cơ sở khoa học, khi chưa có kết quả kiểm tra, đánh giá tác động từ cơ quan chuyên môn, nhưng ít nhất, điều đó cho thấy sự quan tâm của chính quyền địa phương đối với sự an toàn sức khỏe con người. Cháy một kho xưởng có hóa chất. Đó cần được xem là một nguy cơ lớn và lẽ ra, cơ quan chức năng đã có thể hành động nhanh chóng, quyết liệt hơn, như cô lập khu vực cháy, khẩn cấp di dời dân cho đến khi mọi thứ được xác nhận là an toàn.

Nhưng không. Sáng 30/8, người dân vẫn sống quanh khu vực cháy, vẫn họp chợ trong cảnh đìu hiu. Thứ duy nhất bảo vệ họ là những chiếc khẩu trang chống bụi thông thường chứ không phải loại có tác dụng kháng độc. Bất ngờ hơn, đến sáng 30/8, UBND phường Hạ Đình đã thu hồi văn bản khuyến cáo của mình. Theo UBND Q.Thanh Xuân, văn bản của phường Hạ Đình phải thu hồi vì ban hành không đúng thẩm quyền và nội dung chưa đủ cơ sở. Trong khi đó cơ quan có thẩm quyền vẫn chưa có khuyến cáo nào. Mãi đến chiều 30/8 tức gần 48 giờ sau thảm họa, UBND Q.Thanh Xuân mới ra thông báo rằng mọi thứ - từ vi khí hậu, nhiệt độ, bụi... đều ở mức độ bình thường.

Bình thường là bình thường thế nào khi sau vụ cháy, đã có những người dân, phóng viên tác nghiệp tại hiện trường vụ cháy phải vào viện kiểm tra sức khỏe sau khi có những biểu hiện như chóng mặt, buồn nôn? Bình thường là bình thường ra sao khi tại khu vực quanh đám cháy, kể cả khi đeo khẩu trang, người dân vẫn thấy cay mắt, chóng mặt, khó thở? Người dân có thể không đọc được các kết quả phân tích, có thể không hiểu sự khác nhau giữa các chỉ số kim loại nặng, nhưng họ có thể cảm giác được tình trạng sức khỏe của mình.

Và điều gây hoang mang lớn nhất cho người dân xuất hiện vào sáng 31/8 - Bộ Tài nguyên - Môi trường phát thông cáo khuyến cáo người dân không nên sử dụng nước từ các bể chứa hở, tạm thời không sử dụng các sản phẩm nông sản và gia súc, gia cầm có nguồn gốc từ khu vực xung quanh đám cháy. Giờ thì người dân chẳng còn biết tin ai, nhất là khi trong chiều 31/8, trả lời Báo Phụ Nữ TP.HCM, Chánh văn phòng UBND Q. Thanh Xuân - Vương Thị Vân Khánh - vẫn bảo lưu quan điểm của quận về sự an toàn khói bụi, ô nhiễm, độc hại.

Có những thứ thà tin là có còn hơn là không, bởi một khi hậu quả xảy ra, sẽ không có cách chi sửa được. Một khi thủy ngân xâm nhập vào cơ thể, sẽ phải rất lâu cơ thể mới đào thải được chất kịch độc ấy. Mà, trong một vụ cháy như ở công ty Rạng Đông thì nào chỉ có thủy ngân mà còn bao nhiêu thứ khác. UBND Q.Thanh Xuân có thể chắc chắn rằng tất cả đều an toàn? UBND Q.Thanh Xuân có sẵn sàng bồi thường thiệt hại sức khỏe người dân nếu chẳng may có người ngã xuống? Tính mạng con người là trên hết. Khi kết quả chính thức, đầy đủ từ Viện Sức khỏe và Môi trường chưa có (dự kiến cần thêm 4 ngày nữa), không ai dám kết luận là mọi thứ an toàn, trừ UBND Q.Thanh Xuân.

Giờ thì, khi hai cơ quan chức năng nói ngược nhau, liệu người dân sẽ đánh cược sự an toàn của mình vào quan quận hay phải tự liệu lấy thân vì chẳng còn biết tin vào đâu cả?

Phạm Thành Nhân