Priscilla Chan và sứ mệnh 61 tỷ USD để thay đổi số phận của thế hệ kế tiếp

Cố gắng thay đổi số phận của một thế hệ

Priscilla Chan - vợ của ông trùm Facebook Mark Zuckerberg - Ảnh: CNN

Thay vì một phòng khám bệnh, bàn làm việc của bác sĩ nhi khoa 33 tuổi nằm giữa một văn phòng mở không có gì đáng chú ý, đây cũng là trụ sở của Sáng kiến ​​Chan Zuckerberg (CZI). Tập đoàn Palo Alto có trụ sở tại California với 250 nhân viên và 2 văn phòng nhằm mục đích "nâng cao tiềm năng của con người và thúc đẩy sự bình đẳng cho tất cả trẻ em thế hệ tiếp theo".

Chan cùng chồng là người sáng lập kiêm giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg đã cam kết chuyển giao 99% tài sản của họ cho CZI. Nhưng phần lớn số tiền đó vẫn được đầu tư vào Facebook, với số tiền khoảng 61 tỷ USD dựa trên giá cổ phiếu gần đây.

Chan nói với nhà báo Poppy Harlow của CNN trong cuộc phỏng vấn độc quyền có ghi hình mới đây trong chương trình Boss Files: "Chúng tôi sẽ xây dựng một tương lai đầy hy vọng như mọi người mong muốn và chúng ta phải nhận thức cơ hội tiếp cận nó là bình đẳng đối với mọi trẻ em”.

Một loại hình từ thiện

Được thành lập năm 2015, mục tiêu lớn nhất của CZI là chữa trị, phòng ngừa hoặc quản lý tất cả các căn bệnh trong cuộc đời của thế hệ tiếp theo. Cô Chan tiết lộ đó không phải là điều CZI tự làm, tổ chức này sẽ thực hiện mục tiêu của mình thông qua việc đầu tư, xây dựng các công cụ công nghệ và hỗ trợ các nhà khoa học và nhà nghiên cứu.

CZI cũng hoạt động trong các lĩnh vực khác nữa. Nhóm đã phát triển phần mềm để giúp giáo viên lập các giáo án cá thể hóa và tài trợ cho một nhóm khám mắt cho học sinh có thu nhập thấp. Tổ chức CZI cũng thúc đẩy thay đổi chính sách liên quan đến xét xử hình sự và hỗ trợ một nhóm muốn loại bỏ tuyên án tối thiểu bắt buộc và cải cách nhập cư cho các đối tượng DREAMers.

CZI được thành lập như một công ty trách nhiệm hữu hạn để cho phép Chan và Zuckerberg có thể sử dụng tiền của mình một cách linh hoạt và riêng tư hơn. Mặc dù CZI có một công ty con phi lợi nhuận và đã trao 1,4 tỷ USD tài trợ, nhưng nó được thiết kế giống như một công ty khởi nghiệp hơn là một tổ chức từ thiện. Cho đến nay, CZI có hơn 100 triệu USD đầu tư và cấu trúc công ty trách nhiệm hữu hạn cũng cho phép cung cấp tiền cho các tổ chức chính trị.

Trong khi cả hai vợ chồng cùng chia sẻ trách nhiệm điều hành CZI, cô Chan có mặt hàng ngày còn Zuckerberg chỉ đến văn phòng vào các ngày thứ Sáu. Và hiện nay, Chan đang miễn cưỡng xuất đầu lộ diện thu hút sự chú ý đến công việc của tổ chức.

Cô Chan ngồi trước bàn làm việc tại văn phòng CZI ở Palo Alto - Ảnh: CNN

“Chan tiếp tục con đường giúp người rất lâu trước khi có Facebook”

Zuckerberg có lần chia sẻ về Chan: “Hầu hết mọi người có thể không biết nhiều về cô ấy, cô ấy quan tâm đến mọi người rất nhiều”.

Là con gái trong một gia đình người Hoa tị nạn từ Việt Nam, Chan lớn lên trong khu nhà dành cho người  thu nhập thấp ở ngoại ô Boston và đi học trường công. Nhờ sự giúp đỡ của gia đình và những giáo viên giỏi, Chan nhận được học bổng toàn phần để nhập học Đại học Harvard danh giá.

"Harvard thật khó khăn với tôi. Tôi đã đến đây và dường như mình đã thất bại”, Chan nói và giải thích, cô cảm thấy cô không thuộc về nơi đây, tôi vốn thông minh, đến đây tôi không còn thông minh nữa, tôi không phù hợp”. Cô thậm chí đã chuẩn bị giấy tờ để chuyển trường khỏi Harvard, nhưng sau đó, một sự cố với một đứa trẻ đã thay đổi cuộc đời cô.

Khi tình nguyện tham gia một chương trình ngoài giờ cho một dự án nhà ở cho người thu nhập thấp, Chan đã đi tìm một bé gái đi lạc một tuần. Cuối cùng, Chan tìm thấy bé gái tại một sân chơi gần đó, bé gái gãy 2 răng cửa và Chan cảm thấy ân hận rằng cô không thể ngăn chuyện đó xảy ra.

Chan nói: "Tôi bị sốc, tôi cứ nghĩ chuyện gì đã xảy ra và tôi đã làm sai điều gì?”. Cô nhận thức được điều mình còn thiếu là những kỹ năng và sức mạnh để giải quyết vấn đề này. Và vì vậy, “khi bạn 20 tuổi và là sinh viên Harvard hạng A, câu trả lời là trường y”.

Sau khi tốt nghiệp, Chan dạy môn khoa học (tự nhiên) cho lớp bốn và năm trong một năm, và tiếp tục theo học trường y để trở thành bác sĩ nhi khoa.

Sau khi tốt nghiệp Harvard, Chan tiếp tục theo học trường y để trở thành bác sĩ nhi khoa - Ảnh: CNN

Ấp ủ một kế hoạch lớn cho số phận

Trên đường đời, Chan đã gặp Zuckerberg khi xếp hàng vào phòng rửa tay tại một bữa tiệc của sinh viên Harvard.

Ba năm sau, cô có những suy nghĩ ban đầu về hoạt động từ thiện trong tương lai, lúc này Zuckerberg đã nhận được lời đề nghị mua lại Facebook của công ty Yahoo với giá một tỷ USD.

"Đó là lần đầu tiên chúng tôi nhận ra mình có cơ hội tuyệt vời để làm điều gì đó”, Chan nói. “Chúng tôi bắt đầu suy nghĩ thấu đáo chúng tôi sẽ làm gì nếu bán đi Facebook?”. Cuối cùng, “chẳng có ý tưởng gì hay ho, tốt hơn hết cứ duy trì Facebook”, cô nói.

Năm 2016, Chan thành lập Trường Tiểu học, một trường tư thục phi lợi nhuận ở khu đông Palo Alto, California, hiện có 250 học sinh. Dự án này kết hợp hai niềm đam mê lớn nhất của cô: sức khỏe và trường học. Trẻ em nhận được đầy đủ dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần và y tế như trong chương trình học tập.

Trường của Chan cung cấp giáo dục và chăm sóc sức khỏe cho trẻ em - Ảnh: CNN

Khi con gái Max của vợ chồng Chan chào đời, cùng ngày họ tuyên bố ra mắt CZI với lời hứa sẽ mang đến cho con gái một thế giới tốt đẹp hơn.

Bé Max, nay đã gần ba tuổi, không cảm thấy ngạc nhiên với công việc của bố mẹ. "Nếu bạn hỏi Max, cô bé nói: 'Mẹ làm việc ở CZI, ba làm việc tại một hiệu sách”. Chan giải thích, bé Max nghĩ Facebook là một hiệu sách.

Làm việc thiện không phải sẽ không có những thách thức. CZI phải đối phó với vô số những tranh cãi công khai quanh Facebook, bao gồm vụ bê bối dữ liệu Cambridge Analytica, sự lan truyền thông tin sai lệch và vi phạm thâm nhập 50 triệu tài khoản gần đây.

"Sáng kiến ​​Chan Zuckerberg (CZI) và Facebook là hai tổ chức hoàn toàn riêng biệt và độc lập, cần nói rõ là CZI không phải là 'Quỹ Facebook'. CZI có một đội ngũ nhân viên hoàn toàn riêng biệt, văn phòng riêng biệt và một nhiệm vụ riêng biệt và khác biệt ", Chan nói.

Mark Zuckerberg và Priscilla Chan tập dượt cho một bài phát biểu tại San Francisco năm 2016  - Ảnh: CNN

Zuckerberg thì cho biết, CZI có khả năng có tác động lớn hơn đến thế giới so với Facebook, mạng xã hội hiện đã có hơn 2 tỷ người dùng trên toàn thế giới. Zuckerberg nói, "CZI tạo ra nhiều cơ hội để giúp đỡ mọi người, giúp tạo ra thêm nhiều cơ hội trong giáo dục”.

Tô Châu (Theo CNN)