Phụ nữ: Vượt định kiến và khó khăn để khởi nghiệp

Xu hướng phụ nữ khởi nghiệp

Vì gánh nặng chăm sóc gia đình thường đổ lên vai phụ nữ một cách không công bằng, nhiều chị em đang đi làm buộc phải rút lui khỏi lực lượng lao động trong thời gian đại dịch. Hậu đại dịch, các nhà hoạch định chính sách từ các nước như Nhật Bản, Ý và Mỹ đang công bố nhiều biện pháp nhằm cải thiện tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của phụ nữ. Cụ thể là thúc đẩy mức lương bình đẳng với nam giới, tăng số lượng phụ nữ tham gia hội đồng quản trị các công ty và thúc đẩy kỹ năng kỹ thuật số cho phụ nữ…

Xu hướng phụ nữ khởi nghiệp góp phần rút ngắn khoảng cách chênh lệch về của cải theo giới trên toàn cầu - Ảnh: UNSPLASH

Theo một nghiên cứu tại Mỹ do Công ty bảo hiểm Next Insurance thực hiện, phụ nữ có khả năng khởi nghiệp với quy mô nhỏ cao hơn gấp hai lần nam giới trong giai đoạn dịch bệnh. Đồng thời, nữ giới có xu hướng bắt đầu kinh doanh một mình hơn là tham gia cùng với các đối tác. Suzanne DuFore - người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của Next Insurance - chia sẻ: “Khảo sát cho thấy một số phụ nữ quyết định thành lập doanh nghiệp và bắt đầu công việc kinh doanh của riêng họ, phần lớn là vì những thay đổi trong nhu cầu chăm sóc trẻ em”. 

Nghiên cứu cũng tìm thấy sự khác biệt giữa các doanh nhân nam và nữ. Phụ nữ có xu hướng tập trung vào bán hàng và tiếp thị, trong khi nam giới tập trung vào cung cấp dịch vụ như tư vấn pháp lý, phương án tài chính… Nhóm ngành phổ biến nhất thu hút các doanh nhân nữ là dịch vụ chuyên môn, chẳng hạn như kế toán và kiến ​​trúc, theo sau đó là bán lẻ và thương mại điện tử, các dịch vụ như xây dựng cảnh quan, giải trí và nghệ thuật.

Khó khăn khi thu hút nhà đầu tư

Ở châu Phi, khoản đầu tư vào các công ty khởi nghiệp do phụ nữ lãnh đạo đã tăng gần bảy lần trong ba năm qua. Tuy nhiên, khối lượng và giá trị nguồn vốn vẫn thấp hơn nhiều so với những gì mà các nhà sáng lập nam giới đã huy động được. Báo cáo Africa: The Big Deal từ nền tảng khảo sát thị trường kỹ thuật số Mobile for Development (trụ sở tại Anh) cho thấy, số vốn các doanh nhân công nghệ nữ châu Phi đã huy động từ 52 triệu USD vào năm 2019, lên 288 triệu USD vào cuối năm 2021. Tuy nhiên, tỷ lệ đầu tư vào các công ty khởi nghiệp công nghệ do phụ nữ làm chủ chỉ chiếm khoảng 6,5% tổng nguồn vốn đầu tư vào năm 2021. Các nhà sáng lập công nghệ nữ người Kenya tiếp tục thu hút nhiều nguồn vốn nhất ở châu lục này. 

Tương tự, các công ty khởi nghiệp do phụ nữ thành lập ở Ấn Độ đã huy động được 116,6 triệu USD vào năm 2021, xấp xỉ khoảng 0,25% tổng vốn tài trợ cho các công ty tư nhân, ngay cả khi họ chiếm gần 15% tổng số công ty khởi nghiệp vào năm 2021. Hầu hết công ty khởi nghiệp do phụ nữ làm chủ tập trung trong các lĩnh vực phi fintech (công nghệ tài chính), điều này phần nào giải thích tại sao họ thu hút ít vốn hơn. Mặt khác, không ít nhà đầu tư có thành kiến rằng dự án do phụ nữ điều khiển mang nhiều rủi ro hơn. 

Ở Pakistan, hai nữ doanh nhân khởi nghiệp ở Karachi đã khai thác tiềm năng của hàng ngàn “cô dâu bác sĩ” - những nữ bác sĩ rời bỏ ngành y sau khi kết hôn. Nền tảng của Iffat Zafar Aga và Sara Saeed Khurram cho phép các nữ bác sĩ cung cấp dịch vụ tư vấn điện tử cho bệnh nhân từ xa. Họ đã thiết lập hàng chục “phòng khám sức khỏe ảo” tại các cộng đồng có thu nhập thấp. Khurram cho biết, khoảng 7.000 y, bác sĩ liên kết với nền tảng đã hỗ trợ Chính phủ cung cấp dịch vụ tư vấn miễn phí trong thời gian đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, việc duy trì nền tảng của Aga và Khurram cũng có những khó khăn vì các chuẩn mực văn hóa và xã hội phần nào hạn chế cơ hội gặp gỡ các nhà đầu tư.

Mercy Kimalat - Tổng giám đốc điều hành Hiệp hội Khởi nghiệp và Doanh nghiệp vừa và nhỏ của Kenya (ASSEK) - nhận định: “Một số lĩnh vực trọng tâm sẽ là phát triển chiến lược tuyển dụng phù hợp để tiếp cận nhà sáng lập nữ, kết hợp cố vấn và huấn luyện nữ giới trong các ngành mục tiêu, đảm bảo hỗ trợ trong suốt vòng đời doanh nghiệp và đề ra chương trình giúp phụ nữ gây quỹ khi doanh nghiệp của họ phát triển”. 

Linh La (theo Weforum, Reuters, Quartz, Money Control)