Phụ nữ Nhật Bản thèm tự do hơn kết hôn

Sanae Hanaoka, 31 tuổi, diễm lệ trong chiếc váy cưới trắng tinh, khăn voan che mặt, mái tóc đen đã được uốn lọn, búi cao. Như bao cô dâu khác trong khoảnh khắc trọng đại trước khi lễ cưới bắt đầu, Hanaoka lặng lẽ đứng ở mép cầu thang, chờ đợi được bước xuống ra mắt người thân. “Wow, tôi đang thực sự làm điều mà mình mong muốn”, cô gái thì thầm.

Những “đám cưới” không có chú rể

Thế nhưng, đó không phải là một đám cưới thông thường nhằm chào đón hai con người chuẩn bị bước vào đời sống hôn nhân. Thay vào đó, gần 30 người bạn đã tập trung ở sảnh tiệc tại một trong những quận thời trang lớn nhất Tokyo hồi năm ngoái, để chứng kiến Hanaoka thực hiện một tuyên bố công khai về tình yêu của cô dành cho… chính cô.

Đứng một mình trên sân khấu không có chú rể, cô gái trẻ kết thúc lời cảm ơn bạn bè đã tham dự đám cưới sô lô của mình: “Tôi muốn tìm ra cách thức sống một mình cho chính mình. Tôi chỉ muốn dựa vào sức mạnh của mình mà thôi”.

Xu hướng đám cưới chỉ có cô dâu bắt đầu xuất hiện khoảng 5 năm trở lại đây tại xứ sở hoa anh đào và không có dấu hiệu dừng lại.

Tình trạng chán ngán cảnh sống chung, không muốn kết hôn, chỉ tập trung vào công việc và các quyền tự do mới của phụ nữ đã khiến các nhà hoạch định chính sách Nhật Bản căng cẳng trong nỗ lực đảo ngược tình thế dân số đang suy giảm mạnh.

Theo thống kê của chính phủ, nếu vào giữa thập niên 1990, cứ 20 phụ nữ thì mới có một người chưa bao giờ kết hôn vào thời điểm họ 50 tuổi. Số liệu này đã thay đổi lớn trong những năm gần đây, với tỷ lệ cứ 7 phụ nữ thì đã có một người chưa kết hôn ở tuổi đó.

Đối với độ tuổi 35-39, tỷ lệ trên thậm chí còn cao hơn. Hiện có gần 1/4 chưa bao giờ kết hôn, so với chỉ khoảng 10% vào hai thập kỷ trước.

Một kỷ lục của Nhật Bản khi gần 70% phụ nữ độ tuổi 15-64 có việc làm - Ảnh: TNYT

Hệ lụy dân số không ngăn nổi hình thức giải phóng mới

Năm 2018, số cặp vợ chồng kết hôn đạt mức thấp nhất kể từ khi kết thúc thế chiến II, theo ước tính của chính phủ. Đó là năm thứ sáu liên tiếp tỷ lệ kết hôn quốc gia giảm ở mức chóng mặt.

Tương tự, số ca sinh ở một đất nước ít có con ngoài giá thú như Nhật Bản cũng đang giảm mạnh. Năm ngoái, chỉ có 921.000 trẻ được sinh ra ở nước này, giảm những 25.000 so với năm trước, là mức thấp kỷ lục kể từ năm 1899, thời điểm bắt đầu thống kê. Và đây là mức sinh dưới 1 triệu trẻ trong ba năm liên tiếp, theo Bộ Y tế - Lao động và Phúc lợi.

Chính phủ đã cố gắng khuyến khích hôn nhân, tăng khả năng sinh bằng các chiến dịch mang chồng vợ đến với nhau. Chính quyền Tokyo đã phải thúc đẩy quảng bá các tour du lịch mai mối, tổ chức hội thảo cho người độc thân... Nhưng ngày càng khó thuyết phục phụ nữ Nhật Bản.

Theo ông Mari Miura - giáo sư khoa học chính trị Đại học Sophia (Tokyo), kết hôn buộc nữ giới phải từ bỏ nhiều quyền tự do và độc lập. “Chúng ta thấy sự thay đổi trên gắn liền với sự đảo chiều về lực lượng lao động trong xã hội Nhật. Gần 70% phụ nữ từ 15-64 tuổi có việc làm, một kỷ lục. Nhưng sự nghiệp của họ thường bị kìm hãm bởi gánh nặng không ngừng trong gia đình”, ông nói.

Trong khi đó giáo sư xã hội học Kumiko Nemoto - Đại học Ngoại ngữ Kyoto - phát biểu: “Đã quá rõ ràng khi càng nhiều phụ nữ có việc làm nhưng lại rất khó tìm được người đàn ông sẵn sàng trở thành người chăm sóc gia đình”.

Shigeko Shirota (giữa) ăn tối với các bạn học nhảy và chia sẻ tình trạng độc thân đã giải phóng bà để từ đó, bà có thể theo đuổi sở thích cá nhân - Ảnh: TNYT

Chúng ta không thể dựa vào đàn ông nữa!

Độc thân đã giải phóng cho Shigeko Shirota, 48 tuổi, quản trị viên tại một trường mầm non đi du lịch khắp nơi và theo đuổi sở thích cá nhân. Ngoài công việc, bà đăng ký lớp làm đồ trang sức, học và trở thành vũ công. Hè năm ngoái, bà đã thi nhảy ở Ireland, đưa mẹ đi du lịch Trung Quốc, có mặt trên tuyến du thuyền sang trọng Queen Elizabeth.

“Chúng ta không thể dựa vào đàn ông nữa”, Shirota nói với các bạn học nhảy. 
Bi đát hơn khi đàn ông Nhật Bản cũng đang phản ứng với thực trạng kinh tế bằng cách tránh xa hôn nhân. Kể từ khi “bong bóng” đầu cơ chứng khoán và bất động sản vỡ tung đầu thập niên 1990, tiền lương đã theo biểu đồ đi ngang. Khoảng 1/5 nam giới đang phải làm việc với hợp đồng không thường xuyên, bấp bênh hoặc ít tiềm năng thăng tiến.

Nhiều đàn ông lo lắng phải vật lộn với kỳ vọng trụ cột tài chính gia đình. Hơn 1/3 nam giới từ 35-39 tuổi không kết hôn, tăng gần 1/4 trong vòng 20 năm. 

Quốc Ngọc (Theo TNYT)