|
Ngày càng nhiều phụ nữ bày tỏ sự quan tâm với phong trào 4B để từ bỏ đàn ông. Ảnh: bps |
Đây là một phong trào được lập ra từ những người theo chủ nghĩa nữ quyền Hàn Quốc, những phụ nữ chọn cách sống mà không cần đàn ông để phản kháng lại với tình trạng kỳ thị giới tính mà họ tin là có tồn tại trong xã hội.
Phong trào 4B thách thức các vai trò và kỳ vọng về giới theo truyền thống, và hiện bắt đầu lan rộng sang nhiều nước trên thế giới.
4B là gì?
Phong trào này dựa trên 4 nguyên tắc mà theo tiếng Hàn Quốc, bắt đầu bằng chữ B: bihon (không kết hôn), bichulsan (không sinh con), biyeonae (không hẹn hò) và bisex (không quan hệ tình dục).
Bằng cách từ chối bất kỳ động lực quan hệ nào có thể gây hại cho họ, những người phụ nữ theo dõi coi việc áp dụng 4B là điều cần thiết để bảo vệ và sinh tồn, và hy vọng nó sẽ tạo ra sự thay đổi lâu dài trong cách đối xử với phụ nữ trên toàn thế giới.
Phong trào này bắt đầu ở Hàn Quốc vào giữa những năm 2010, xuất phát từ các phong trào nữ quyền trực tuyến trước đó, bao gồm phong trào "Escape the Corset" kêu gọi phụ nữ giải phóng bản thân khỏi sự áp bức, và phong trào #MeToo của Hàn Quốc.
Ji-sun - cựu lãnh đạo của nhóm vận động quyền phá thai B-Wave (tên của nhóm không liên quan đến phong trào) cho biết 4B được một số nhóm nữ quyền cấp tiến thành lập vào khoảng năm 2016 . "Đó là một khái niệm, một phong trào và một thực tiễn hàng ngày cho phụ nữ".
Ji-sun nói thuật ngữ Bihon (không kết hôn), Bichulsan (không sinh con) được tạo ra để phản đối quan niệm gia trưởng cho rằng phụ nữ kết hôn và sinh con là một phụ nữ hoàn hảo.
Các nguyên tắc khác, như từ chối quan hệ tình dục, hẹn hò, đã được thêm vào để nhấn mạnh quyền tự chủ của phụ nữ.
"Đây không phải là một cuộc đình công mà là sự lựa chọn để tôn trọng bản thân," cô nói.
Đối với Ji-sun, 4B là về việc phá bỏ chế độ gia trưởng, không phải là sự từ chối đàn ông. "Đó là một phong trào để phụ nữ sống cho chính mình, sống như điều họ mong muốn. Hẹn hò, quan hệ tình dục, hôn nhân và sinh con thực sự làm cho phụ nữ sống vì cuộc đời người khác chứ không phải sống cho mình".
Ji-sun còn cho biết ngoài khái niệm 4B , phụ nữ Hàn Quốc còn theo đuổi khái niệm mới "6B". 6B là một phần mở rộng của phong trào 4B và thêm Bi So-bi (tránh các sản phẩm khai thác tình dục phụ nữ) và Bi Dob-bi (phụ nữ độc thân hỗ trợ lẫn nhau).
Gong Yeon-hwa, người đã viết các bài viết học thuật về phong trào, nhớ lại thời điểm cô quyết định áp dụng các nguyên tắc 4B.
"Đó là một giai đoạn được đánh dấu bởi những sự kiện quan trọng" - cô nói, đề cập đến cái chết của một cô gái 23 tuổi tại ga Gangnam bị tấn công chỉ vì cô là phụ nữ hay một đại dịch quay lén phụ nữ bằng camera bí mật, hoặc gần đây là nạn deepfake khiêu dâm.
"Nhiều phụ nữ bắt đầu nhận ra rằng không chỉ hôn nhân mà cả hẹn hò và thậm chí quan hệ tình dục cũng có thể khiến họ gặp nguy hiểm," cô nói thêm.
Yeon-hwa nhớ lại một báo cáo năm 2020 của Bộ Bình đẳng giới và Gia đình, trong đó phát hiện 42% số người đàn ông được hỏi thừa nhận đã từng tham gia vào hoạt động mại dâm ít nhất một lần.
Cô nói rằng sự tiết lộ này đã khiến bạn bè của cô ngày càng nghi ngờ về bạn đời nam giới của họ.
"Bản thân tôi đôi khi cũng cảm thấy cô đơn và khao khát kết nối. Nhưng tôi đã nhận ra rằng một mối quan hệ đầy hoài nghi và sợ hãi không có giá trị bằng việc đầu tư thời gian và năng lượng của mình vào việc hỗ trợ những phụ nữ khác".
Những người phụ nữ 4B ở Hàn Quốc
Đối với Min-ju, 4B là một cách để tự bảo vệ bản thân - cả về thể chất lẫn tinh thần - khỏi bạo lực mà phụ nữ có thể phải chịu đựng trong các mối quan hệ.
"Hẹn hò ở Hàn Quốc giống như trao cho đàn ông quyền làm hại phụ nữ hoặc thậm chí tước đi mạng sống của phụ nữ mà hầu như không phải chịu hậu quả gì".
Những người phụ nữ thừa nhận sống theo các nguyên tắc 4B ở Hàn Quốc là một thách thức. Min-ju nói rằng cô không kể với bạn bè nam hoặc đồng nghiệp về quyết định của mình.
"Tôi cảm thấy việc công khai xác định mình là 4B là điều rủi ro. Nhiều người ủng hộ Bi Hon (từ chối kết hôn) phải đối mặt với nạn bạo lực trên mạng sau khi công khai chia sẻ quan điểm của họ trên mạng".
"Ngoài việc phải chịu sự phân biệt đối xử giới tính, chỉ đơn giản là ủng hộ quyền phụ nữ và theo đuổi nữ quyền đã khiến tôi trở thành mục tiêu của những lời đe dọa, điều này khiến tôi vô cùng lo lắng" - Yeon-hwa hiện đang sống ở Úc - cho biết, và nói rằng cô cảm thấy quê hương mình "không an toàn" đối với cô.
Phong trào 4B lan ra thế giới
Một chiến dịch nữ quyền cấp tiến nhằm ứng phó với bất bình đẳng giới và bạo lực đối với phụ nữ bằng cách tuyên bố không quan hệ tình dục, hẹn hò, kết hôn và sinh con đang thu hút sự chú ý của phụ nữ trẻ tại Hoa Kỳ, nhất là khi ông Donald Trump tái đắc cử.
Theo Katharine Moon - một giáo sư khoa học chính trị Hoa Kỳ tại Cao đẳng Wellesley, sự khác biệt giữa một phong trào 4B tiềm năng ở Hoa Kỳ và những gì đã tồn tại ở Hàn Quốc là "tính trung tâm của hôn nhân".
Ở Hàn Quốc, việc không kết hôn có thể khiến phụ nữ trở thành những kẻ bị xã hội ruồng bỏ hoặc không được xã hội công nhận là người trưởng thành.
Ở Hoa Kỳ, cuộc sống không có đàn ông không có gì là khác biệt. Thậm chí, tại Hoa Kỳ còn có xu hướng "boyober" đã khiến những phụ nữ trẻ tránh xa việc hẹn hò và nó cũng đang khai thác một phong trào độc thân đang phát triển trên toàn thế giới.
Theo giáo sư Katharine Moon, trên toàn cầu, nhiều nghiên cứu cho thấy ngày càng có nhiều người trẻ dường như - khá vui vẻ - từ chối quan hệ tình dục.
Thảo Nguyễn (theo Elpais, BBC, The Week)