Phụ nữ châu Á ngày càng ngán sinh con

Những con số… đáng lo

Trong những năm gần đây, tỷ lệ sinh con trên thế giới đã giảm đến mức đáng báo động. Nếu như trước đây, các nước phương Tây thường lo ngại tỷ lệ sinh thấp khiến cho dân số bị già đi thì những năm gần đây, các nước Đông Á cũng đang vật lộn với thực trạng tỷ lệ sinh giảm xuống mức thấp kỷ lục ở nhiều quốc gia.

Nhật Bản trước đây luôn là quốc gia có tỷ lệ sinh thấp và hiện được xem là “quốc gia dân số siêu già”, tức hơn 20% dân số là người hơn 65 tuổi. Dân số Nhật Bản năm 2020 được ước tính hơn 124 triệu người, nhưng đến năm 2065, con số này có thể sẽ giảm xuống còn khoảng 88 triệu. 

Việc làm, kinh tế là những lo ngại khiến nhiều phụ nữ ngại sinh con - Ảnh: SMCP

Trong khi đó, đầu năm 2021, Hàn Quốc lần đầu ghi nhận số trẻ được sinh ra thấp hơn số người qua đời. Điều này cho thấy, dân số già ở nước này cũng đáng báo động. Theo dữ liệu điều tra dân số do Bộ Nội vụ và An toàn công bố, năm 2020, Hàn Quốc chỉ có 275.815 ca sinh trong khi số ca tử vong là 307.764, tăng 3,1% so với năm 2019. Hiện tại, Hàn Quốc có tỷ lệ người ở độ tuổi 40, 50 là 32,7% và gần 1/4 dân số trên 60 tuổi. 

Trung Quốc - nước đông dân nhất thế giới - cũng đang đối diện với việc khủng hoảng nhân khẩu học. Theo cuộc điều tra dân số mới đây, tăng trưởng dân số trong năm 2019 đã giảm xuống mức thấp nhất trong 60 năm qua bất chấp động thái nới lỏng từ năm 2016, khi xóa bỏ chính sách “một con”.

Kết quả cho thấy, trong năm 2020, có 14,65 triệu trẻ được sinh ra, thấp hơn một phần ba so với mức trung bình hằng năm trong suốt những năm 1990 và 2000, khi chính sách kiểm soát dân số nghiêm ngặt vẫn được áp dụng. Tỷ lệ dân số trẻ sẽ bị mất cân bằng đáng kể do tỷ lệ người già gia tăng nhanh chóng, gây ra căng thẳng chưa từng có đối với các mối quan hệ xã hội.

Sợ sinh vì áp lực gia đình, xã hội

Trách nhiệm với gia đình và xã hội ngày càng đè nặng lên vai phụ nữ khiến họ sợ sinh con. Tỷ lệ thất nghiệp cộng với sự khủng hoảng kinh tế trong mùa dịch lại càng khiến họ từ chối thiên chức của mình. Ở những thành phố lớn, chi phí sinh hoạt đắt đỏ, giờ làm việc kéo dài và những chi phí liên quan tới việc chăm nuôi trẻ tăng cao khiến ngày càng nhiều phụ nữ ngại sinh con. Việc nuôi con cũng ảnh hưởng tới điều kiện kinh tế, thậm chí có thể khiến lao động nữ mất việc hoặc bị giáng chức.

Nhiều nước châu Á tặng tiền để khuyến khích sinh con - Ảnh: Reuters

Tiến sĩ Kuniko Inoguchi - cựu Bộ trưởng Bộ Bình đẳng giới và Các vấn đề xã hội Nhật Bản - cho biết khoảng 70% phụ nữ mang thai phải bỏ việc ở các công ty vừa và nhỏ. Những người trở lại làm việc sau khi sinh cũng gặp khó khăn không ít do không thể chu toàn giữa việc ở công ty và việc chăm con, đồng thời họ hầu như mất hết cơ hội thăng tiến.

Ngoài lo ngại về tài chính, nhiều phụ nữ muốn theo đuổi sự nghiệp hoặc khao khát tự do nên không nghĩ đến việc lập gia đình hoặc lập gia đình nhưng không sinh con. “Nhìn gia đình tôi, từ mẹ đến các chị, tôi thấy hôn nhân là một gánh nặng và phần lớn nó đè lên vai phụ nữ. Tôi không muốn gánh lấy nó. Có lẽ tôi là người vô trách nhiệm” - một cô gái trẻ ở Trung Quốc bộc bạch. Sarah Young (ở Singapore) nói: “Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng mình phải có chồng, sinh con như một nghĩa vụ để hoàn thiện cuộc sống”.

Để khuyến khích sinh con, các nước châu Á đã có những chính sách hỗ trợ đặc biệt. Chính phủ Hàn Quốc thưởng tiền mặt cho người “chịu” sinh con, trợ cấp chăm sóc trẻ em và tăng lợi ích cho những gia đình sinh nhiều con. Nhật Bản thường xuyên củng cố ngân sách để duy trì chương trình chăm sóc bà mẹ mang thai và trẻ nhỏ. Ngoài ra, họ còn thưởng tiền để khuyến khích, sinh con càng nhiều thì tiền thưởng càng cao. 

Singapore cũng nâng số tiền thưởng cho các cặp vợ chồng sinh con trong đại dịch. Theo đó, các cặp đôi người Singapore khi sinh con trong thời COVID-19 được thưởng đến 10.000 SGD kèm gói hỗ trợ hôn nhân và hỗ trợ các bậc cha mẹ. Sau khi bỏ chính sách “sinh một con”, Trung Quốc đã khuyến khích phụ nữ sinh thêm, đồng thời sắp có những chính sách khen thưởng việc sinh con. 

Thảo Nguyễn (theo CNN, SMCP, Reuters)