Phou Asa, mùa hoa dại

Lào còn nhiều khu rừng thâm u, dân cư thưa thớt nên có khá nhiều tour, tuyến du lịch mạo hiểm, hoang dã đưa khách đi tìm ngắm voi rừng. Hành trình bằng du thuyền lênh đênh trên dòng Mekong xuyên qua những cánh rừng già, nơi dễ gặp lũ voi ra sông uống nước khi chiều xuống, rất được khách Âu Mỹ ưa chuộng. 

Vạt hoa tím ngát nhấn nhá thêm nét đẹp cho Phou Asa trong ngày mưa vần vũ

Tôi đến Lào nhiều lần, nhưng chưa từng tham gia tour đi ngắm voi. Phần vì tôi đi tự túc một mình, việc kiếm tour để ghép khá vất vả, chi phí lại không rẻ. Thêm vào đó, Việt Nam không hiếm hoi voi như ở các nước phương Tây nên tôi cũng ít quan tâm. Nhưng lần đó, khi lang bạt Pakse, Nam Lào, nghe các bạn mới quen đồn đãi, tôi đã đổi ý để sáng hôm sau tham gia ngay một “tour”.

Gọi là tour, nhưng tôi đi một mình, tự thiết kế, với xe máy vừa thuê và bản đồ mới xin. Đi ngắm voi chỉ là phụ, tôi muốn tìm đến ngọn đồi Phou Asa có làng voi Kiet Ngong nằm ngay dưới chân đồi. Hầu như hành trình cưỡi voi nào của du khách đến thăm Kiet Ngong cũng được đưa lên Phou Asa. Vậy là tiện lợi cả đôi đường, tôi vừa được ngắm voi, vừa chiêm ngưỡng một miền đất đẹp khác của miệt Nam Lào gần nhà xa ngõ.

Người phụ nữ Lào ngồi cất vó bên góc ao, ngay ven đường - nét đẹp bình dị của miền quê Kiet Ngong

Nằm cách thành phố Pakse 54km, ngôi làng Kiet Ngong chỉ với hơn 60 nóc sàn nhưng nổi tiếng khắp xứ Lào về việc chinh phục, thuần hóa những chú voi rừng. Như buôn Đôn nước Việt, ở Kiet Ngong, từ xưa voi cũng chung sống, hỗ trợ công việc làm rẫy, đồng áng của người bản địa, trước khi tham gia vào lĩnh vực du lịch. 

Những lễ hội voi ở Tây Nguyên, Việt Nam cũng từng mời các quản tượng và những chú voi ở Kiet Ngong sang tham dự. Nằm ở cửa ngõ khu rừng phòng hộ quốc gia Xe Pian vắt qua hai tỉnh Champasak, Attapeu (giáp với tỉnh Kon Tum qua cửa khẩu Bờ Y), Kiet Ngong rất thích hợp cho tour cưỡi voi khám phá rừng nguyên sinh rậm rịt xen lẫn những đầm lầy nước ngọt, cũng như hành trình dã ngoại, tìm ngắm hơn 320 loại chim rừng sinh sống, di trú đến đây… Dù vậy, khi đến đây không du khách nào có thể bỏ qua di tích độc đáo Phou Asa. 

Bí ẩn những cột đá Phou Asa, chỉ xếp chồng lên nhau vẫn sừng sững qua hai thế kỷ

Độc đáo vì miền Nam Lào không thiếu di tích cổ xưa, kể cả những ngôi đền đá tảng ngàn năm tuổi vinh danh di sản văn hóa thế giới Wat Phou. Nhưng những gì còn lại trên ngọn đồi Phou Asa lại rất khác. Cũng làm từ đá, nhưng là đá phiến, đá lát khéo léo xếp chồng lên nhau, không phải là đá khối được chạm trổ, điêu khắc tinh xảo. Có nhiều truyền thuyết về những bức tường, cây cột đá xếp đã có từ đầu thế kỷ XIX. 

Câu chuyện Phou Asa được kể nhiều nhất là về ngôi chùa nằm trong pháo đài đá của một vị sư, ông đã dẫn dắt dân nghèo đứng lên chống lại sự cai trị khắc nghiệt của vị vua thời đó. Xếp theo hình chữ nhật vuông vắn, những bức tường đá dày 0,5m vẫn còn vài khúc nghiêng ngả. Độc đáo hơn, 108 cây cột đá không sử dụng chất kết dính, chỉ xếp chồng lên nhau, nhưng khá nhiều cột vẫn sừng sững qua hai thế kỷ mưa gió phong sương. Dù không cổ xưa như những di tích khác trên đất Lào, các dấu tích Phou Asa vẫn là một dấu hỏi với các nhà khoa học.

Một chú voi lững thững đưa khách từ làng Kiet Ngong lên Phou Asa

Tôi đến Phou Asa giữa mùa mưa, thời điểm không thuận tiện lắm cho mùa du lịch (từ tháng 11 đến tháng Năm) vì sình lầy ngập lún những cung đường. Bầu trời vần vũ mây khiến Phou Asa xám xịt, bù lại tôi may mắn được ngắm đồng cỏ dại bừng bừng nở hoa. Miên man những đồng hoa trắng, hoa tím thay nhau trổ bông làm bước chân nhẹ bẫng trên con đường dốc đá khá cao. Lên đến đỉnh đồi, lại được tưởng thưởng thêm một miền xanh mênh mang đồng nương ngày mùa bên dưới. Chấm phá thêm cho không gian diệu vợi là những mái nhà lưa thưa quấn quýt khói bếp vương vương gợi nhớ quê nhà. Chợt thấy yêu hơn buổi sáng Phou Asa bình yên. 

Xóm làng Kiet Ngong bên chân Phou Asa, xa xa là những cánh rừng đại ngàn Xe Pian

 Trần Thái Hoãn