Phó thủ tướng: Phải có đủ thuốc tốt, giá hợp lý nhất cho người dân

Ngày 21/9, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam làm việc với Bộ Y tế, các hiệp hội, doanh nghiệp trong nước, nước ngoài về tình hình, kết quả thực hiện chương trình phát triển công nghiệp dược, dược liệu sản xuất trong nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Phó thủ tướng Vũ Đức Đam - Ảnh: VGP

Ông Vũ Tuấn Cường - Cục trưởng Cục Quản lý dược - cho biết, tốc độ tăng trưởng bình quân của ngành công nghiệp dược đạt 10-12%. Tổng giá trị thuốc ước tính sử dụng 6,92 tỷ USD vào năm 2021, tương đương 73 USD/người. Thuốc trong nước chiếm 45% tổng giá trị tiền thuốc điều trị. 228 nhà máy sản xuất dược đạt tiêu chuẩn GMP-WHO, trong đó 14,3% tự động hóa hoàn toàn, 68,1% có thiết bị tự động.

Hiện các doanh nghiệp dược phẩm chủ yếu sản xuất thuốc tương đương thuốc phát minh (thuốc generic), chưa chú trọng vào nghiên cứu sản xuất thuốc công nghệ cao, thuốc mới thuốc chuyên khoa đặc trị, thuốc phát minh…

Trong khi đó, tại thị trường dược Việt Nam, các thuốc phát minh chỉ chiếm 3%, nhưng chiếm tới 22% giá trị, chủ yếu nhập khẩu. Tương tự, thuốc công nghệ cao, thuốc mới, thuốc chuyên khoa đặc trị… sử dụng tại các cơ sở khám chữa bệnh chiếm tỉ lệ lớn về giá trị tiền thuốc, mặc dù số lượng sử dụng chiếm tỉ lệ thấp.

Ngoài ra, việc đàm phán giá, đấu thầu tập trung thuốc phát minh còn chậm do nhiều nguyên nhân, trong đó có tình trạng thiếu thông tin tham khảo, so sánh giá. Chính sách quản lý giá thuốc, định hướng sử dụng thuốc generic… cũng hạn chế việc chuyển giao công nghệ sản xuất thuốc mới, thuốc phát minh.

Quy định bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, chống hàng giả, hàng nhái còn gây lo ngại cho nhà đầu tư, doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Hoạt động đầu tư cho nghiên cứu và phát triển còn rất khiêm tốn, chưa nghiên cứu, sản xuất được các loại thuốc với dạng bào chế hiện đại, tối ưu hóa công thức…

Theo lãnh đạo Cục Quản lý dược, các lĩnh vực công nghiệp dược cần tập trung thu hút đầu tư vào công nghệ bào chế và nâng cao chất lượng sản phẩm; sản xuất nguyên liệu; xây dựng các trung tâm nghiên cứu vắc xin, sinh phẩm và chuyển giao công nghệ vắc xin đa giá; phát triển nguồn dược liệu trong nước; nâng cao năng lực nghiên cứu, kiểm nghiệm dược phẩm.

Ông Đinh Xuân Huấn - Tổng giám đốc Tổng công ty Dược Việt Nam - kiến nghị, các doanh nghiệp dược cần được tháo gỡ khó khăn liên quan đến nguồn tài chính do hiện nay tỉ lệ nợ tiền thuốc sử dụng của các cơ sở khám chữa bệnh rất lớn, cơ chế đầu tư sản xuất thuốc công nghệ cao cần có sự linh hoạt kết hợp cả sản xuất các loại thuốc thông thường khác.

Nêu những bất cập trong hoạt động đấu thầu, cấp số đăng ký lưu hành thuốc, một số đại biểu cho rằng, việc tháo gỡ, cải cách triệt để các thủ tục hành chính, như cấp số đăng ký lưu hành thuốc; tiền kiểm, hậu kiểm trong lĩnh vực dược phẩm; cùng với những ưu đãi về thuế, đất đai, tín dụng sẽ thúc đẩy công nghiệp dược trong nước phát triển.

Ghi nhận các ý kiến tại cuộc họp, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh mục tiêu lớn nhất của chiến lược phát triển công nghiệp dược là bảo đảm có đủ thuốc tốt, giá hợp lý nhất cho người dân. "Việc này dù khó cũng phải làm".

Khẳng định tinh thần "sửa Luật Dược nhanh nhất có thể", Phó thủ tướng lưu ý Bộ Y tế, cơ quan soạn thảo, không chỉ tập trung xử lý những vấn đề trước mắt, mà chú ý cả những mục tiêu dài hạn, như định hướng phát triển công nghiệp dược, hệ thống phân phối. Bên cạnh đó, các hiệp hội, doanh nghiệp dược chủ động nghiên cứu, đề xuất tháo gỡ rất cụ thể những khó khăn, vướng mắc "chứ không chỉ kêu".

Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế xử lý dứt điểm vấn đề gia hạn số đăng ký lưu hành thuốc; khẩn trương có báo cáo về cơ chế tham chiếu thuốc phát minh (biệt dược gốc) trong đăng ký lưu hành thuốc; sớm hoàn thành quy định về phí thẩm định hồ sơ cấp phép số đăng ký lưu hành thuốc; khẩn trương sửa đổi Thông tư số 30/2018/TT-BYT về ban hành danh mục và tỉ lệ, điều kiện thanh toán đối với thuốc hóa dược, sinh phẩm, thuốc phóng xạ và chất đánh dấu thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế theo hướng cập nhật hàng năm, hoặc trong trường hợp cần thiết.

Bảo hiểm Xã hội Việt Nam khẩn trương trình phương án xử lý tình trạng nợ đọng tiền thuốc, vật tư thuộc diện bảo hiểm y tế chi trả do thanh toán vượt trần.

"Bộ Y tế cần tổ chức họp, làm việc định kỳ với hiệp hội, doanh nghiệp dược phẩm, cùng các bộ, ngành liên quan để xử lý ngay các vấn đề cụ thể phát sinh trong thực tiễn", Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Chi Mai