Phim tài liệu trở thành hàng 'hot' bất ngờ ở Cannes

Bữa tiệc điện ảnh mang tên Cannes 2017 đã mở màn vào ngày 17/5 với bộ phim của nước chủ nhà Ismael’s Ghosts. Trong suốt 12 ngày, khoảng 90 tác phẩm ở rất nhiều hạng mục sẽ được trình chiếu trong khuôn khổ ba sự kiện chính: Tranh giải chính thức, Đêm đạo diễn và Tuần lễ các nhà phê bình.

Tất nhiên, 19 phim tranh giải chính thức sẽ là tâm điểm của Cannes, nhưng năm nay, sự chú ý còn dồn vào những tác phẩm tài liệu ở hạng mục đặc biệt (Special Screenings) hoặc được chào bán ở hội chợ phim.

The Venerable W là một trong những phim tài liệu được chú ý ở hạng mục Special Screenings tại Cannes năm nay

Ngày khai mạc Cannes lần thứ 70 cũng là ngày mà cựu quân nhân Chelsea Manning - chuyên gia phân tích tình báo quân đội Mỹ đã chuyển hơn 700.000 tài liệu quân sự, ngoại giao mật cho WikiLeaks vào năm 2010 và bị kết án 35 năm tù - chính thức được trả tự do, khiến cho phim tài liệu XY Chelsea nghiễm nhiên trở thành hàng “hot”.

Đạo diễn Tim Travers Hawkins đã dành hai năm để thực hiện bộ phim, dù không ghi hình được nhân vật chính, chỉ có thể giao tiếp qua những lá thư tay Chelsea gửi từ nhà tù cũng như tiếp xúc với nhóm đại diện pháp lý và ủng hộ trả tự do cho Chelsea.

Ngoài XY Chelsea, tác phẩm Fahrenheit 11/9 của “trùm phim tài liệu” Michael Moore cũng lọt vào tầm ngắm của đám đông tại Cannes khi nói về tân tổng thống Mỹ Donald Trump - trung tâm chú ý của thế giới hiện nay. Fahrenheit 11/9 phản ánh quan điểm của Moore về Trump.

Dù gay gắt phản đối Trump từ khi ông này còn là ứng viên chức tổng thống Mỹ, Michael Moore đã dự đoán đúng rằng Donald Trump sẽ thắng. Cái nhìn gai góc, thẳng thắn của Michael Moore từng được thấy qua các phim tài liệu như Bowling for Columbine bàn về vấn đề súng đạn ở Mỹ.

Fahrenheit 9/11 đánh giá cách ứng biến của chính quyền Tổng thống George W. Bush trước vụ tấn công khủng bố ngày 11/9 để nói về một chính khách hay gây hấn như Donald Trump khiến phim trở nên thú vị hơn. 

Nhắc đến Cannes là nhắc đến chính trị và những vấn đề nóng của thời đại. Tính chất đặc biệt thể hiện ngay từ tên gọi của hạng mục mà phim được chọn trình chiếu - Special Screenings - cùng yếu tố “chuyện có thật” khiến cho các tác phẩm như An Inconvenient Sequel, Sea Sorrow, The Venerable W, Napalm, 12 jours giành được nhiều sự quan tâm.

Trong đó, gây tò mò nhất phải kể đến phim The Venerable W của Barbet Schroeder, do Pháp - Thụy Sĩ sản xuất, nói về nhà sư Wirathu - người được mệnh danh là “Bin Laden” của Phật giáo, là “Gương mặt khủng bố Phật giáo” theo cách gọi của tạp chí TIME. Wirathu là một trong những người lãnh đạo phong trào kích động bạo lực chống lại người Hồi giáo, gây nên các cuộc xung đột tôn giáo ở Myanmar.

An Inconvenient Sequel là phần hai của phim tài liệu ăn khách An Inconvenient Truth hồi năm 2006 về cựu Phó tổng thống Mỹ Al Gore. Trong phần mới, Al Gore vẽ tiếp bức tranh môi trường thế giới với nhiều biến động và thử thách.

Một cảnh trong Sea Sorrow

Cannes là nơi tập trung của những tác phẩm mới, sốc, dễ gây tranh cãi. Trong quá khứ, nhiều phim tài liệu ra mắt ở Cannes sau đó đã thành công ở Oscar (như Amy, An Inconvenient Truth) nên dòng phim này được chú trọng tại Cannes cũng là điều dễ hiểu.

Nhưng ở một góc khác, phim tài liệu “hot” còn bởi khán giả luôn muốn biết sự thật về những vấn đề thời sự đang nóng trên toàn cầu mà một tác phẩm phim truyện - hư cấu không thể làm được. 

Quang Huy