Phi Ngọc Ánh: Chiến mã làng cascadeur Việt

Nét dịu dàng, đằm thắm của Phi Ngọc Ánh đánh lừa rất nhiều người rằng giải thưởng “Nữ diễn viên hành động xuất sắc nhất châu Á” năm 2016 của cô không khác gì trúng độc đắc. Nhưng với Phi Ngọc Ánh, để có được ngày hôm nay, máu đã đổ xuống và cô đã nhiều lần đối diện lằn ranh sinh tử.

Đam mê dẫn lối

Có một thời, mọi người vẫn hay nhắc về Phi Ngọc Ánh ở một vế và vế còn lại là Ngô Thanh Vân. Đó là hai người phụ nữ đam mê hành động, có nhan sắc, có “sức chiến đấu” không thua kém bất kỳ gã đàn ông nào. Thế nhưng giữa họ có một điểm khác biệt lớn: Ngô Thanh Vân xuất hiện nhiều trên màn ảnh, tại sự kiện, được khán giả biết đến nhiều hơn, còn Phi Ngọc Ánh chỉ được nhắc đến ở vai trò diễn viên đóng thế (cascadeur).

Phi Ngọc Ánh đẹp và đủ giỏi để trở thành một đả nữ của điện ảnh Việt

Những người biết đến tài năng, cống hiến của Ánh đều tặc lưỡi tiếc cho cô vì lẽ ra Phi Ngọc Ánh phải nổi tiếng hơn thế. Nhưng thôi đừng so sánh, Ánh nhiều lần nhắc lại điều này với những ai đề cập đến và cho biết, con đường của mỗi người khác nhau. Con đường của Ánh là tổng hòa của nhiều yếu tố từ năng lực, cơ duyên với nghề và đặc biệt là “thời”, tức sự may mắn trong nghề nghiệp. Nên dù có muốn khác đi, cô cũng chẳng thể đổi thay trong một sớm một chiều.

Phi Ngọc Ánh sinh năm 1987. Ở tuổi 20, cô tham gia casting phim Sát thủ và được đạo diễn Quốc Thịnh chọn vào câu lạc bộ cascadeur của anh. Trong hơn 10 năm làm nghề, nữ diễn viên ghi dấu với nhiều vai diễn trong các bộ phim: Hương cỏ dại, Vườn đời, Vật chứng mong manh, Cầu vòng đơn sắc, Vết dầu loang, Đại gia không chồng... Từ tham gia trong vai trò đóng thế những pha hành động gay cấn, Phi Ngọc Ánh dần xuất hiện với khả năng diễn xuất trước ống kính. Ánh đẹp và đủ giỏi để trở thành một đả nữ của điện ảnh Việt nhưng suốt thời gian dài, cô chỉ là người đứng sau thực hiện những pha hành động nguy hiểm thay người khác. Ánh gọi đó là đam mê và định hướng nghề nghiệp của những ngày đầu. 

Với một phụ nữ theo nghiệp diễn viên đóng thế, Ánh nói bản thân cô phải đánh đổi nhiều nhưng nghĩ lại, muốn thành công, nghề nghiệp nào cũng cần có sự trả giá cho vinh quang nhận về. Với Phi Ngọc Ánh, đó là những ngày chấn thương dai dẳng đeo bám trên cơ thể, ngặt nghèo hơn là “chấn thương” tinh thần: những ngày không có tiền để lo cho bản thân chứ chưa nói đến gia đình, con cái; những ngày không có việc làm; những ngày chật vật để khẳng định năng lực của bản thân... 

“Với nghề này, kiếm tiền và sống được với nghề rất khó. Họa hoằn lắm những người được biết tới nhiều như tôi may ra mới có thêm show để kiếm thêm, đủ trang trải. Nên những lúc chấn thương, sức khỏe suy sụp không thể làm việc để mưu sinh, ý muốn từ bỏ nghề, từ bỏ đam mê lại xuất hiện. Đáng tiếc, ý định đó xảy ra rất nhiều lần. Bản thân tôi đã từng ngưng lại hai năm vì chấn thương và áp lực cuộc sống buộc phải kiếm tiền lo cho con. Nhưng rồi một ngày, đam mê lại bùng lên, tôi lại tìm cách đi tiếp với nghề”, Phi Ngọc Ánh nói.

Trong chừng đó năm tháng theo nghề đánh đổi bằng cả thanh xuân, Ánh từng xuống tận đáy vực sâu của cảm xúc, sức khỏe. Đó là lúc chị cần tiền để chạy chữa chấn thương nhưng thời điểm gặp nạn, đồng lương eo hẹp của nghề cascadeur đâu cho chị cơ hội chạy chữa nhanh nhất.

“Tôi đã gặp chấn thương rất nghiêm trọng, vỡ sụn rách bao khớp, đứt dây chằng vai trái. Tôi được chẩn đoán gần như liệt và muốn cứu cánh tay, chỉ ra nước ngoài mổ mới có hy vọng, nhưng lúc đó, mức lương của diễn viên đóng thế làm sao đủ để trang trải. May mắn được sự giúp đỡ của người quen, tôi đã được bác sĩ từ Mỹ về mổ nên chi phí giảm nhiều. Tôi phải ngưng một năm để chữa trị và từng nghĩ sẽ ngừng sự nghiệp ngay lúc đó”, Phi Ngọc Ánh nói.

Trong hành trình gian nan theo nghề, Ánh đã giành được quả ngọt cho sự cố gắng không ngừng. Năm 2016, Phi Ngọc Ánh được trao giải thưởng Nữ diễn viên hành động xuất sắc nhất châu Á tại lễ trao giải Korea Culture & Entertaiment Awards (Hàn Quốc). Giải thưởng là sự ghi nhận những cố gắng trong nghề nghiệp của cô nhưng hơn cả màn vinh danh hoành tráng trên sân khấu, tại Việt Nam, nếu nhắc đến nữ diễn viên đóng thế, giới trong nghề đều gọi tên Phi Ngọc Ánh. Đó là thành công mà không phải cứ sở hữu giải thưởng là được công nhận.

Đóa hồng gai mỏng manh

“Mọi người đều đánh đổi sức khỏe hoặc tệ hơn, là mạng sống cho nghề này”, Phi Ngọc Ánh bắt đầu chia sẻ bằng câu nói khiến người nghe không khỏi thắc mắc. Sao biết khó, biết khổ, biết đánh đổi nhiều mà bạn vẫn quyết tâm theo đuổi? Ánh nói, chỉ có những người đam mê, theo nghề mới biết công việc đóng thế có sức hấp dẫn như thế nào. Đó là khi bản thân hoàn thành những động tác khó, đẹp mắt, góp phần vào thành công của bộ phim; là khi đứng giữa những giới hạn của bản thân và vượt qua một cách ngoạn mục; là lúc thoát nạn trong gang tấc... Những khoảnh khắc vui sướng tích tắc trong nghề nghiệp nuôi nấng đam mê của cả cuộc đời, để rồi dù cho có mang những chấn thương, những thua thiệt, diễn viên đóng thế vẫn quyết bám nghề.

Ừ thì đôi lúc, Phi Ngọc Ánh cứ nghĩ mình là đàn ông vì cô mạnh mẽ, quyết liệt, chỉ muốn lao như mũi tên về phía trước. Nhưng hiện tại, Ánh không còn là Ánh của những ngày dốc toàn lực, bất chấp nguy hiểm đến tính mạng để “chơi” với nghệ thuật. Ánh hiện tại khi đã làm mẹ, dẫu vẫn còn máu liều nhưng đặt trong khuôn khổ. Ánh thương gia đình, thương bố mẹ nhiều hơn khi cô làm mẹ. Cô thấu hiểu những lo toan, ngăn cấm của bố mẹ ngày đầu theo nghiệp cascadeur, rằng đó không phải là cấm đoán vì không thương con mà vì xót con.

“Lúc trước, tôi chẳng sợ hãi gì khi thực hiện những pha nguy hiểm bởi tin vào khả năng của bản thân; rồi cũng chẳng có ai khiến mình phải lo lắng, bận tâm ngoài cha mẹ. Nhưng từ khi có con, mọi thứ khác đi. Tôi có một nỗi sợ rằng nếu tôi có bề gì, ai tiếp tục nuôi con? Con sẽ ra sao nếu không có mẹ bên cạnh? Nên bây giờ, tôi cân nhắc, đắn đo trước tất cả những pha nguy hiểm. Nếu cảm thấy không tự tin, tôi sẽ không làm bởi con là điều quan trọng nhất”, Phi Ngọc Ánh tâm sự.

Ở thời điểm hiện tại, Ánh không còn đứng phía sau, đóng thế cho những nữ diễn viên khác mà đã rèn kỹ năng diễn xuất, ngôn ngữ hình thể, để từ cascadeur trở thành nữ diễn viên hành động thực thụ, không cần đóng thế. Đây là hướng đi mới mà Ánh đã chọn và hướng những đồng nghiệp như cô bước theo. 

“Nếu thực sự giỏi và tài năng, không có diễn viên nào cứ mãi đóng thế mà sẽ có ngày, bạn trở thành diễn viên hành động. Giải thưởng tại Hàn Quốc năm 2016 mở ra cho tôi cánh cửa đến với điện ảnh quốc tế, được mời đóng phim quốc tế nhiều hơn. Tôi được mở mang kinh nghiệm rất nhiều. Đó là điều quý giá không phải ai cũng có được”, Phi Ngọc Ánh cho biết.

Hơn 10 năm trong nghề, Ánh nói cô tin rằng mọi người đã có cái nhìn khác hơn về phái nữ theo nghiệp cascadeur. Ở phụ nữ có sự mềm mỏng nhưng điều đó không đồng nghĩa với yếu đuối, yếu thế. Mà thật, Phi Ngọc Ánh khẳng định chẳng cần phụ nữ phải thể hiện mình mạnh mẽ trước mặt người khác để được ai công nhận, cô nói hãy cứ là chính mình. Nếu yếu đuối hãy khóc, vui hãy cười, nếu có bất trắc xảy đến cũng hãy tin điều đó là thử thách mà cuộc đời đặt ra để rồi khi vượt qua, bạn sẽ mạnh mẽ hơn gấp nhiều lần. 

Diễm Mi