Phát triển công nghiệp văn hóa từ việc hợp tác với những tên tuổi quốc tế

Tác động rất tốt

Tour diễn của Taylor Swift đã mang về cho Singapore khoảng 372 triệu USD chỉ trong quý I/2024. Tại Việt Nam, show diễn Born Pink của nhóm Blackpink hồi tháng Tám đã mang về cho TP Hà Nội 630 tỉ đồng. Nguồn thu này không chỉ từ tiền vé mà còn từ dịch vụ vận tải, du lịch, ăn uống… Đây được xem là ví dụ điển hình cho sự thành công trong việc phát triển, hợp tác với những tên tuổi nổi tiếng quốc tế. Phó giáo sư, tiến sĩ Bùi Hoài Sơn - Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội - nhận định: việc phát triển công nghiệp văn hóa bằng cách đứng trên vai của những “người khổng lồ” là hướng đi có lợi, dễ tạo được sự chú ý.

Đoàn phim Kong: Skull Island quay tại Ninh Bình

Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng nói, khi các đoàn phim quốc tế vào Việt Nam, ngoài việc tạo ra cơ hội việc làm, có thêm doanh thu thì ta còn được học rất nhiều về tay nghề, chuyên môn… của họ. Từ đó, người trẻ có nhiều cơ hội hơn để phát triển. Bên cạnh đó, đây cũng là cơ hội để giới thiệu, quảng bá hình ảnh quốc gia.

Thái Lan đang làm rất tốt điều này. Năm 2023, quốc gia này thu hơn 190 triệu USD khi có tới 466 bộ phim từ 40 quốc gia trên thế giới đến quay. Mục tiêu Thái Lan đặt ra năm nay là thu hơn 200 triệu USD từ hoạt động này.

Việt Nam có nhiều cảnh đẹp, ấn tượng nhưng chưa được các nhà làm phim quốc tế chọn bởi còn khó khăn trong thủ tục, thiếu chính sách hỗ trợ… Việc truyền thông rất quan trọng nhưng chưa có chiến lược bài bản, thực hiện một cách chủ động.

Ông Phạm Đình Tâm - quản lý dự án của IME, đơn vị đưa Blackpink về Việt Nam biểu diễn - cho rằng: hiện nay rất khó tìm được một địa điểm tổ chức phù hợp cho nghệ sĩ quốc tế nổi tiếng khi đến Việt Nam. Các đối tác luôn có yêu cầu cao về địa điểm biểu diễn: trong nhà (đảm bảo chất lượng âm thanh, ánh sáng, thời tiết); sức chứa khán giả lớn… Nhưng phần lớn địa điểm của ta không đáp ứng được về cả quy mô, điều kiện cơ sở vật chất.

Ông cho biết, trong tháng 7/2024, tại Philippines (quốc gia có số dân, quy mô thị trường gần tương đương Việt Nam) có đến 46 show diễn quốc tế. Trong khi đó, tại Việt Nam chỉ có 7-10 show/năm. Đây là thực tế rất đáng suy nghĩ.

Cần tạo điều kiện hấp dẫn

Ông Phạm Đình Tâm mong sẽ có sự đồng hành nhiều hơn từ cơ quan quản lý nhà nước trong các hoạt động. Chẳng hạn, ngành du lịch sẽ bắt tay với lĩnh vực văn hóa, giải trí để tạo thêm động lực. Theo ông, khán giả quốc tế có xu hướng chọn đến Thái Lan, Singapore để tham gia các show giải trí vì có nhiều điều kiện tốt về du lịch, nhiều chính sách giảm giá hấp dẫn. Bên cạnh đó, Malaysia, Singapore có chính sách đầu tư hẳn cho các show quốc tế; Thái Lan thường có chính sách tốt về thuế cho đơn vị tổ chức.

Nhóm nhạc Hàn Quốc 2NE1 mở concert vào ngày 15-16/2/2025 tại TPHCM (Ảnh: YG Entertainment)

TPHCM hiện là địa điểm phù hợp nhất cho việc tổ chức các show quốc tế nên cần có sự quan tâm, đầu tư về địa điểm biểu diễn. Nhiều nhóm nhạc, nghệ sĩ quốc tế đang bắt đầu chú ý đến thị trường Việt Nam nên cần có sự chuẩn bị sẵn sàng để có thể khai thác tốt những cơ hội này. Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM cho biết vừa qua đã tổ chức hội nghị, kêu gọi đầu tư 21 dự án văn hóa - thể thao theo hướng đối tác công tư.

Ông Bùi Hoài Sơn cho rằng, hiện cơ chế quản lý đã có những thay đổi nhất định. Riêng TPHCM có Nghị quyết 98 đặc thù để định hướng phát triển. Theo ông, thể chế là điều hết sức quan trọng để phát triển công nghiệp văn hóa. Chẳng hạn, nếu muốn có chính sách thuế khuyến khích đoàn phim nước ngoài đến Việt Nam thì lại không nằm trong Luật Điện ảnh mà phụ thuộc luật về thuế. Muốn có đất làm trường quay thì phải phụ thuộc luật về đất đai. Ngoài ra còn là vấn đề đầu tư, phát triển nguồn lực con người về nhiều mặt như quản lý, làm việc… để đảm bảo các khâu diễn ra thuận lợi cho đối tác… Còn rất nhiều vấn đề cần sự chung tay của Nhà nước, nỗ lực của các địa phương, ngành, đơn vị văn hóa… để không bỏ lỡ cơ hội phát triển công nghiệp văn hóa.

Trung Sơn