Phát hiện chủng HIV mới đầu tiên, sau gần 20 năm

Trong một bài báo đăng trên tạp chí y khoa Acquired Immune Deficiency Syndromes (Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải, viết tắt HIV/AIDS), tiến sĩ Mary Rodgers và nhóm nghiên cứu tại Công ty Abbott, cùng các đồng tác giả ở Đại học Missouri, đã công bố phát hiện về phân chủng đầu tiên của HIV mới được xác định kể từ năm 2000.

Chủng mới, được gọi là HIV-1 Nhóm M, phân nhóm L, từng được thu thập lần đầu tiên vào những năm 1980 tại Cộng hòa Dân chủ Congo, nhưng chỉ có hai mẫu có thể được kiểm tra thông qua giải trình tự gen.

"Để ngăn ngừa những sự lây nhiễm mới, chúng ta phải hiểu virus đã lây lan ra sao trong quá khứ. Chúng ta không bao giờ nên tự mãn, cần phải làm việc để luôn chủ động đi sớm trước virus" - tiến sĩ Mary Rodgers nói.

Các nhà nghiên cứu ở Abbott, theo tiến sĩ Rodgers, từng lưu ý song không thể tiến xa hơn về việc xác định chắc chắn một dạng virus mới, vì họ cần thêm một mẫu thứ ba để xác nhận phát hiện này. 

Năm 2001, một mẫu có vẻ tương tự đã được thu thập, nhưng lần này mẫu không thể được giải trình tự đầy đủ. "Nếu bạn nghĩ về lượng nguyên liệu ít ỏi trong một mẫu máu," cô nói, "điều đó giống như tìm một cây kim trong một đống rơm thông tin”. Theo cô, trong mẫu đó, HIV chỉ là một phần rất nhỏ, nên các nhà khoa học đã tạo ra công nghệ theo nghĩa đen, “hoạt động như một nam châm để rút ra cây kim từ trong đống rơm”, nhằm xâu chuỗi virus. 

Nhờ vậy, phân nhóm L đã được xác nhận là một biến thể của nhóm virus M, chịu trách nhiệm cho đại dịch AIDS. Mặc dù các nhà nghiên cứu chưa biết phân nhóm L mới có thể gây ảnh hưởng khác biệt ra sao với cơ thể, nhưng họ kỳ vọng là nó hoạt động theo cách tương tự như các chủng khác trong nhóm M.

"Theo tôi, nhiều người có thể không nhận ra rằng có nhiều hơn một chủng HIV. Tại Abbott, chúng tôi đã thực hiện các xét nghiệm để bắt tất cả các chủng khác nhau, vì điều quan trọng là chúng tôi biết tất cả các loại khác nhau." - cô Rodgers nói.  

Tiến sĩ Rodgers là người phụ trách Chương trình giám sát virus toàn cầu ở Abbott, gồm một nhóm các nhà nghiên cứu tập trung theo dõi xu hướng của các chủng virus từng được xác định, đồng thời xác định các chủng virus viêm gan và HIV mới. Abbott duy trì một thư viện virus với hơn 78.000 mẫu. Thông tin về chủng HIV mới tiềm năng, về cơ bản, thuộc kho lưu trữ ấy cho tới năm 2018.

Theo nhà nghiên cứu AIDS Thomas Hope, hiện là giáo sư sinh học tế bào và phát triển tại Đại học Y Feinberg, thuộc Đại học Northwestern (bang Illinois, Hoa Kỳ), phát hiện mới này rất quan trọng. Việc không có mẫu virus mới nào được phát hiện trong nhiều năm có thể có nghĩa là nó sẽ vẫn còn khá hiếm, theo giáo sư Hope. Nhưng việc tiếp tục có tài liệu về các biến thể HIV là quan trọng nhất.

Các phương pháp điều trị hiện tại đối với HIV đạt hiệu quả chống lại các biến thể của HIV, bao gồm cả phân nhóm mới, nghĩa là một chủng mới không phải là một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng mới. Tuy vậy, nếu không xác định được chủng virus, các bác sĩ sẽ không thể kiểm tra nó.

"Mối quan tâm hàng đầu là HIV có thể tiến triển tới mức mà xét nghiệm sẽ không hoạt động hiệu quả." - tiến sĩ Rodgers nói - "Các xét nghiệm của Abbott hiện có thể phát hiện ra chủng này, và công ty sẽ chia sẻ nghiên cứu về chủng ấy với các phòng thí nghiệm khác, để cộng đồng khoa học thúc đẩy nghiên cứu về HIV, bao gồm các phương pháp điều trị và vắc-xin.”

Nhựt Minh (theo SCMP)