Phanh phui mạng lưới đài phát thanh giấu mặt của Trung Quốc khắp toàn cầu

“Ẩn nấp”

Tháng 8 vừa qua, giữa lúc cộng đồng quốc tế tại nhiều nước đồng loạt lên tiếng phản đối việc Trung Quốc xây đắp phi pháp trên Biển Đông, thì đài phát thanh WCRW (viết tắt của China Radio Washington) có trụ sở nằm sát thủ đô Washington D.C (Mỹ) lại không hề đề cập đến vấn đề này. Thay vào đó, một chuyên gia lại giải thích trên đài này rằng các căng thẳng trong khu vực là do “các lực lượng bên ngoài” đang “cố gắng can thiệp vào khu vực bằng cách đưa ra các tuyên bố sai trái”.

Sơ đồ các đài phát thanh do CRI kiểm soát sóng trên thế giới - Ảnh: Reuters

Một cuộc điều tra của hãng tin Reuters tại 4 châu lục đã phát hiện ít nhất 33 đài phát thanh tại 14 quốc gia thuộc một mạng lưới phát thanh toàn cầu, được vận hành theo cách nhằm che giấu chủ nhân thực sự: Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc (CRI), do nhà nước Trung Quốc kiểm soát.Đằng sau các bản tin của WCRW là một sự thật chưa bao giờ được công khai: Chính phủ Trung Quốc kiểm soát phần lớn thời lượng phát sóng của đài này, vốn có thể phát sóng tới tận trụ sở quốc hội Mỹ và Nhà Trắng.

Theo Reuters, WCRW đang được Công ty truyền thông G&E Studio Inc, có trụ sở ở bang California, thuê gần như toàn bộ thời lượng phát sóng với giá hơn 720.000 USD/năm. Đáng lưu ý là 60% cổ phần của G&E Studio Inc nằm trong tay Guoguang Century Media Consultancy, một công ty thuộc sở hữu 100% của CRI. Điều này đã được Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành G&E Studio Inc James Su, người Mỹ gốc Hoa, xác nhận với Reuters và ông cho biết thêm công ty của mình có hợp đồng khai thác thông tin với CRI.

Tuy không sở hữu cơ quan truyền thông nào ở Mỹ nhưng ngoài WCRW, James Su còn thuê hoặc nắm quyền sử dụng sóng của 14 đài phát thanh khác tại nước này thông qua hàng chục công ty trách nhiệm hữu hạn bình phong, theo Reuters.

Phục vụ mục đích gia tăng quyền lực mềm

Giám đốc CRI Wang Gengnian đã miêu tả nỗ lực của Bắc Kinh là chiến lược “mượn thuyền” - sử dụng các hãng truyền thông hiện thời ở nước ngoài để truyền tải thông điệp của Trung Quốc.

33 đài phát thanh được CRI hỗ trợ phát sóng bằng tiếng Anh, Trung Quốc, tiến Trung Quốc và cả tiếng địa phương, mang tới các chương trình tin tức, văn hóa và âm nhạc. Các chương trình được xen lẫn với những câu chuyện nêu bật sự phát triển của Trung Quốc, như chương trình không gian và sự đóng góp của nước này cho các chương trình nhân đạo, như cứu trợ động đất ở Nepal.

Trả lời Reuters, James Su khẳng định truyền thông nước ngoài “vẽ ra bức tranh sai lệch, khiến dư luận hiểu lầm, thậm chí ác cảm về Trung Quốc” và “chúng tôi chỉ đưa những thông tin chân thật, không bị kiểm duyệt”.

Thế nhưng khi đưa tin về cuộc hội đàm giữa đại diện hải quân Mỹ và Trung Quốc hồi cuối tháng 10, WCRW phớt lờ hoàn toàn việc Mỹ đưa tàu chiến áp sát đảo nhân tạo phi pháp trên Biển Đông nhằm phản đối tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc tại đây. Thay vào đó, đài này phát rằng cuộc gặp diễn ra “trong bối cảnh căng thẳng dâng cao do hành động của Mỹ”.

Trung Quốc có một loạt hãng truyền thông thuộc sở hữu của nhà nước được biết tới khắp thế giới, như hãng tin Xinhua. Nhưng các quan chức Mỹ phụ trách giám sát việc tuyên truyền và sở hữu truyền thông nước ngoài và cho biết họ không hay biết về hoạt động phát thanh do Trung Quốc kiểm soát trong lòng nước Mỹ cho tới khi hãng tin Reuters liên lạc. Nhiều cựu quan chức cấp cao của Mỹ cho biết giới chức liên bang nên điều tra xem liệu hoạt động trên có vi phạm luật quản lý truyền thông nước ngoài và các công ty đại diện tại Mỹ hay không.

P.V