Phan Linh và những ô cửa sổ kể chuyện

Nếu tình cờ ngang qua các cửa hàng thời trang sang trọng, bạn có thể trầm trồ, thậm chí dừng lại để chụp vài tấm hình các ô cửa trưng bày. Không ô cửa nào giống ô cửa nào, các ô cửa hiện diện ở đấy, tự kể câu chuyện của riêng mình… Thật ngạc nhiên khi phát hiện ra cái nghề rất lạ này - thiết kế những ô cửa sổ trưng bày cho các nhãn hàng - và một cái tên cũng thú vị không kém gắn liền với những ô cửa: Phan Linh.

Những năm gần đây, window artist đang dần trở thành một mã ngành được nhiều bạn trẻ quan tâm. Đó không đơn thuần chỉ là một công việc để  kiếm sống mà dường như còn là một ngành cho phép người ta sống đúng với những khát khao của chính mình. Phan Linh là cái tên đáng chú ý trong ngành này. Một nghệ sĩ ít khi xuất hiện trước đám đông, là giám đốc sáng tạo của rất nhiều thương hiệu đình đám, hiện tại, Phan Linh chính là người “phụ trách” các ô cửa sổ của Hermès tại Việt Nam. 

Cửa sổ và chuyện nghề window artist 

Phóng viên: Bạn có thể giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về cụm từ window artist? Các ô cửa sổ trưng bày thực sự có ý nghĩa như thế nào đối với các cửa hiệu thời trang? 

Nghệ sĩ Phan Linh: Hẳn nhiều người ngạc nhiên khi nhìn thấy những ô cửa sổ trưng bày phía ngoài các thương hiệu lớn. Window artist là nghệ sĩ trang trí cửa sổ, truyền tải thông điệp của thương hiệu ra bên ngoài khung cửa. Đây là một nghề đã xuất hiện từ rất lâu trên thế giới nhưng vẫn còn mới mẻ tại Việt Nam. Một phần do việc đầu tư các ô cửa sổ trưng bày (window display) khá tốn kém nên gần như chỉ các thương hiệu xa xỉ thực hiện. Phần nữa là không phải ai cũng hiểu tầm quan trọng của việc đầu tư này. Thực tế về mặt thương hiệu, bên cạnh việc làm đẹp, các ô cửa sổ còn có giá trị marketing rất lớn.

Các bản phác thảo của nghệ sĩ Phan Linh cho nhiều thương hiệu lớn trong và ngoài nước

* Thiết kế những ô cửa sổ trưng bày đúng là một công việc thú vị. Bạn đã đến với nghề như thế nào? 

- Đây là một công việc thú vị và cũng đầy áp lực. Nó như một bộ phim dài tập không có hồi kết. Bạn không được bỏ cuộc, không được ngừng sáng tạo, không được thể hiện sự mệt mỏi. Bạn phải luôn tạo ra các chương khác nhau để mang đến sự thú vị của các mùa. Tôi gắn bó với nghề này đến nay đã tám năm. Có những lúc, tôi cảm thấy cạn kiệt, luẩn quẩn với những suy nghĩ trong đầu. Rất may sau đó tôi lại tìm được cảm hứng nhanh chóng, lại sáng tạo không ngừng. 

Xuất phát điểm của tôi không phải nghề này. Vậy nhưng, vì đam mê màu sắc, tôi đã học hỏi từng bước về không gian và thấy không khó lắm. Tôi rất hạnh phúc mỗi lần nhìn thành quả và luôn biết ơn những người đã giúp đỡ để tôi có điều kiện sáng tạo. 

Cửa sổ trưng bày không đơn giản là trưng bày. Bạn phải kể một câu chuyện như khi bạn làm phim dài tập. Câu chuyện đó phải thể hiện được tinh thần mùa mới, bộ sưu tập mới của thương hiệu. Mỗi quốc gia một câu chuyện, mỗi cửa hàng một câu chuyện. Màu sắc và nguyên vật liệu cũng không được lặp lại. Bạn luôn phải tìm tòi cái mới, biến tấu để kể được một câu chuyện hấp dẫn. Những vị khách đi trên đường thường lướt qua rất nhanh, thế nên bạn phải truyền tải thông điệp đơn giản để người nhìn nắm bắt nhanh chóng. 

Cửa sổ trưng bày là một hình thức nghệ thuật mang giá trị lớn về mặt marketing nhưng vì chi phí rất đắt đỏ nên không phải thương hiệu nào cũng đầu tư vào đó. Vì vậy, nghề này bị hạn chế rất lớn, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở các nước.

* Bạn có mang những gì đậm chất Việt vào các ô cửa sổ của mình?

- Tôi dùng rất nhiều nguyên vật liệu khác nhau. Tôi làm việc tại Hanoia - một thương hiệu tôn vinh giá trị truyền thống - nên với cửa sổ trưng bày, tôi dùng khá nhiều nguyên vật liệu đặc trưng và dồi dào tại Việt Nam như tre, giấy dó, mây, đồng... Tôi cũng muốn góp phần tạo điều kiện cho những nghệ nhân tại các làng nghề. Tôi luôn ưu tiên sử dụng nguyên vật liệu tái chế cho những ô cửa sổ của mình vì nhận thức được vấn đề môi trường.

Sống với đam mê là tìm thấy đam mê 

* Trước khi đến với công việc này, bạn làm những việc gì? Điều gì đã nuôi dưỡng để bạn được làm việc với đam mê như ngày nay?

- Trước khi đến với công việc này, tôi là giám đốc mỹ thuật của các tạp chí: East&West, Sành điệu, Gia đình trẻ và Đẹp. Tôi hiện làm việc tại tập đoàn Openasia, Hermes window, Hanoia và các thương hiệu xa xỉ trong tập đoàn với vai trò giám đốc sáng tạo.

Tôi sinh ở Hải Phòng. Tuổi thơ của tôi gần gũi với thiên nhiên. Là người mơ mộng, ngay từ ngày còn nhỏ, tôi luôn mơ ước được làm họa sĩ. Đến khi học Đại học Mỹ thuật, tôi luôn mơ được làm window artist. Tôi thích xem Window Hermès ngay từ khi còn ngồi ghế nhà trường. Tôi luôn mơ mộng. Công việc của tôi, những thứ tôi chạm vào đều có trong giấc mơ của mình. Tôi luôn cố gắng, chăm chỉ, khiêm tốn. Với tôi, mọi thành công đều cần có mơ ước, đam mê, nỗ lực... Khi bạn luôn học hỏi vì đam mê, thành công sẽ đến.

* Với các bạn trẻ, đây là một nghề đặc biệt. Nếu phải chia sẻ thêm về công việc này, bạn sẽ nói gì?

- Đây là một nghề rất đặc biệt, hiện đại để có thể làm những thứ truyền thống. Việc tìm kiếm, sử dụng nguyên vật liệu kích thích sự sáng tạo của nghệ sĩ. Tôi nghĩ các bạn trẻ chỉ cần đam mê, dám nghĩ, dám làm sẽ đạt được giấc mơ của mình. Như tôi, khi còn là sinh viên, mỗi lần đi qua khung cửa sổ Hermès thường tự hỏi không biết có bao giờ mình được đứng sau cửa sổ này.

* Những dự định sắp tới của bạn là gì?

- Tôi vẫn đang làm công việc installation art của mình và tôi vẽ tranh nhiều hơn. Tôi vẽ để thỏa mãn sở thích màu sắc. Dự định tương lai của tôi là mang kiến thức và năng lượng của mình truyền đạt cho giới trẻ.

* Nếu phải kể về Phan Linh nhưng không nói về công việc này, bạn sẽ kể gì về bản thân?

- Tôi luôn cố gắng truyền năng lượng cho nhóm làm việc của mình. Tôi luôn nhìn thấy mặt tích cực của người khác khi làm việc chung. Tôi quyết liệt và nhiều năng lượng. Tôi vui khi sau nhiều năm vẫn nhận được những lá thư tay cảm ơn từ các nhân viên cũ. Tôi cũng là người kín tiếng trong công việc. Tôi thích sự đơn giản, miễn được làm việc là tôi vui. 

Lan Khôi (thực hiện) -

Ảnh: nhân vật cung cấp