Phận đời những người nghèo sống trong nghĩa trang dành cho nhà giàu ở Philippines

Những người dân Philippines nằm trên một ngôi mộ ở Nghĩa trang Manila North - Ảnh: EPA-EFE

Ngôi nhà tạm bợ của Jocelyn De Los Santos nằm trên một lăng mộ ở Nghĩa trang Manila North, một trong những nghĩa trang lâu đời và lớn nhất Philippines. Cô phải sử dụng một ngôi mộ cao làm bệ bước mỗi khi muốn ra vào nhà.

Nghĩa trang rộng lớn ở thủ đô Philippines là nơi an nghỉ cuối cùng của một số người giàu nhất đất nước, từ tổng thống đến các ngôi sao điện ảnh và nghệ sĩ. Tuy nhiên, những khu đất linh thiêng này cũng là "nơi trú ẩn tuyệt vời" cho những người nghèo nhất thành phố đang tìm kiếm nơi ở miễn phí.

De Los Santos, 40 tuổi, lớn lên tại nghĩa trang với 10 anh chị em và nuôi dạy hai đứa con ở đây. Gia đình cô nằm trong số hàng trăm người đã coi nghĩa trang là nhà qua nhiều thế hệ. Mặc dù xung quanh nơi đây u ám, nỗi sợ của cô không nằm ở những điều siêu nhiên mà là ở những nguy hiểm mà người sống gây ra.

"Thực sự không có ma nào cả. Bạn chỉ đang chiến đấu với những kẻ nghiện. Những người thực sự có thể làm điều gì đó tồi tệ với bạn khi họ dùng ma túy. Họ chính là nỗi sợ, nỗi ám ảnh của chúng tôi. Còn nơi này, thực sự không có ma nào cả" - De Los Santos nói.

Trẻ em Philippines xem tivi bên trong Nghĩa trang Manila North - Ảnh: Reuters

Nhiều gia đình đầu tiên đến sống trong nghĩa trang với tư cách là người trông coi, được những người giàu có thuê để bảo quản phần mộ của gia tộc họ hoặc tránh xa những kẻ trộm mộ. Ngày nay, những người sống trong nghĩa trang thường kiếm sống bằng cách chạm khắc bia mộ, đào mộ hoặc quét mộ. Công việc làm trên mỗi ngôi mộ có thể giúp họ kiếm được trung bình khoảng 50 peso (0,85 USD) một tháng hoặc 600 peso (10,18 USD) một năm.

Một số người, như De Los Santos, giữ gìn các ngôi mộ cho sạch sẽ để đổi lấy việc được phép xây dựng nhà tạm miễn phí trên lô đất còn trống. De Los Santos chăm sóc khoảng 30 hầm mộ".

"Nếu người nhà người đã khuất không ghé thăm trong một thời gian, những ngôi mộ khác sẽ chôn ở đây. Vì vậy, chủ sở hữu của lô đất này đã cho chúng tôi ở miễn phí và nói rằng chúng tôi ở đây thì lô đất còn. Bởi vì nếu có người sống ở đây, lô đất này có thể không còn tồn tại nữa. Nó có thể được bán cho một tổ chức tội phạm nào đó" - De Los Santos nói.

Jocelyn De Los Santos đứng trước những ngôi mộ mà gia đình cô ở tạm tại Nghĩa trang Manila North - Ảnh: Jayson Albano

Lalaine Igua, hiện đã ngoài 60 mươi, đã sống tại Nghĩa trang Manila North từ năm 1976. Bà cho biết gia đình bà không có điện, vì vậy họ phải thắp nến vào buổi tối. Khi không có gas để nấu ăn, họ phải dùng than củi, hoặc đôi khi là cả bìa các tông.

Bà Igua cho biết những đợt nắng nóng ở nghĩa trang vào những tháng mùa hè gần như không thể chịu đựng được, vì vậy bà phải ngủ trưa dưới bóng râm của các lăng mộ.

"Ở đây thực sự rất nóng. Nhất là vào buổi chiều, khi hơi nóng hấp thụ vào tường. Nó thậm chí còn bốc hơi. Thực sự rất nóng nhưng chúng tôi phải chịu đựng", Igua nói.

Trong Ngày lễ Các Thánh và Ngày lễ Các Linh hồn, luôn rơi vào hai ngày đầu tiên của tháng 11 hàng năm, hàng triệu người Công giáo Philippines đổ về các nghĩa trang trên khắp đất nước để dành thời gian cho những người đã khuất. Trong hai ngày đó, những người sống trong nghĩa trang đặc biệt bận rộn, quét dọn tất cả các ngôi mộ và bán đồ giải khát từ các quầy hàng.

Igua, người chăm sóc khoảng 40 ngôi mộ, cho biết bà dọn dẹp mỗi ngôi mộ hai lần mỗi ngày để chúng luôn sẵn sàng đón du khách.

"Tôi không sợ người chết. Ngay cả khi tôi ở một mình, tôi cũng không nghe thấy tiếng động nào", Igua nói.

Trong nhiều thập kỷ, đã có nhiều lần chính quyền địa phương lên kế hoạch giải tỏa nghĩa trang Manila North nhưng đến nay vẫn chưa ngã ngũ. De Los Santos cho biết mọi chuyện vẫn ở tương lai và bà cũng không quan tâm lắm. Điều trước mắt là gia đình bà sẽ được yên ổn ở đây nếu họ duy trì sự sạch sẽ của nghĩa trang.

"Thật tuyệt khi được nằm trên một chiếc giường êm ái, có nước và điện. Không giống như thế này, bên trong một nghĩa trang. Con tôi nói: 'Chúng ta không thể sống ở đây cả đời được. Vậy nên hãy làm việc chăm chỉ để mua một ngôi nhà'" - De Los Santos nói.

Thảo Nguyễn (theo SCMP)