Phải xem xét truy tố tội danh "Giết người"

Dư luận xã hội phẫn nộ và đau xót trước vụ việc bé V.A. tử vong. Mạng xã hội và báo chí liên tục đưa những hình ảnh cơ thể bé đầy những vết bầm tím - vết tích của những đòn roi dã man bé hứng chịu hơn một năm qua. Về cái chết của bé cũng như những gì bé phải trải qua và chịu đựng, dựa trên những thông tin có được ở bước xác minh ban đầu, tôi có một số ý kiến như sau:

Trước tiên, hành vi của ông N.K.T.T. (bố cháu V.A.) và bà Nguyễn Võ Quỳnh Trang (người chung sống với ông T.T. và cháu V.A.) vi phạm nghiêm trọng Luật Trẻ em 2016. Tại điều 12 và điều 15 của luật này đã quy định trẻ em có quyền được sống, được chăm sóc, nuôi dưỡng.

Ông T.T. và bà Trang có nghĩa vụ phải bảo đảm cho cháu V.A. một môi trường sống mà theo đó cháu được chăm sóc, nuôi dưỡng, được tạo điều kiện để phát triển toàn diện. Nhưng thứ cháu nhận được là những trận đòn mà cư dân khu chung cư sinh sống gần đó bảo rằng “họ nghe đến quen thuộc”, họ không còn cảm thấy bất ngờ khi nghe nữa, có trận đòn vào buổi sáng, có trận đòn vào cả trước giờ đi ngủ. Họ có báo cho ban quản lý tòa nhà chung cư, và được cho là gia đình… “dạy dỗ” con cái.

Về trách nhiệm hình sự, chúng tôi nhận định hành vi của ông T.T. và bà Trang có dấu hiệu cấu thành tội giết người được quy định tại điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Cháu bé có những vết thương cả cũ và mới ở vùng đầu. Đây là một bộ phận trọng yếu trên cơ thể con người, những vết thương chí mạng dẫn đến tử vong hầu hết đều xuất phát từ đây. Đồng thời, bước đầu khám xét hiện trường tử vong, cơ quan điều tra phát hiện một cây chổi lau nhà với đầu gậy đã bị gãy và dính tóc của bé V.A. Có thể thấy được cây chổi lau nhà đã gãy này chính là hung khí gây nên những vết thương trên đầu của cháu. 

Nguyễn Võ Quỳnh Trang (người chung sống với ông T.T. và cháu V.A.)

Biên bản giám định mà mẹ cháu V.A. được đọc ghi nhận nguyên nhân tử vong là do phổi phù nề và nhiều vết bầm tím. Vào đêm bé tử vong, người hàng xóm ở gần đó kể rằng có nghe được lời bà Trang và ông T. đối thoại với nhau, thể hiện việc ông T. đã biết tình trạng nguy kịch của bé V.A. nhưng ông quyết định bỏ mặc cháu vì sợ ảnh hưởng trách nhiệm. Theo lời người hàng xóm này, phải đến khi cư dân gần đó đến tận nhà truy hỏi, bé mới được đi cấp cứu. 

Tuy nhiên, xót xa thay, bé đã tử vong ngay trước khi đến được bệnh viện. Nếu việc cấp cứu cháu bé diễn ra sớm hơn, liệu bé có giành được sự sống? Theo pháp luật hình sự, việc có ý thức để mặc cho hậu quả chết người xảy ra đủ để cấu thành tội giết người được quy định tại điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). 

Đồng thời, hành vi của ông T.T. và bà Trang cũng có dấu hiệu cấu thành tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình tại điều 185 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) và tội hành hạ người khác tại điều 140 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) đối với hành vi thường xuyên đánh đập, hành hạ dã man cháu V.A. 

Luật sư Võ Thị Anh Loan (Công ty Luật Gold Key, Q.3, TPHCM)