Phá bỏ ngôi đình 300 tuổi để xây mới bằng bê tông

Sự việc gây bức xúc trong dư luận, buộc Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội phải vào cuộc. Từ một ngôi đình cổ tuổi thọ 300 năm, với nhiều cấu kiện gỗ, nhà tiền tế trang trí bằng hoa văn, họa tiết có giá trị nghệ thuật cao đã bị hạ xuống một cách rất nhanh chóng.

Hình ảnh đình Lương Xá trước khi bị phá bỏ

Đình Lương Xá bao gồm các hạng mục Nghi môn, Đại bái, Hậu cung cùng sân tường bao quanh. Việc tu bổ xây dựng đã hạ giải toàn bộ Đại bái, Hậu cung. Vị trí trước đây là đình cũ với kiến trúc gỗ được thay thế hoàn toàn bằng kết cấu bê tông, hiện đã dựng cột, vỉ kèo và đang hoàn thiện phần mái. Các cấu kiện gỗ, chi tiết mảng chạm, hiện vật chất liệu gỗ được tập kết lưu giữ tại nhà văn hóa thôn Lương Xá.

Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Nguyễn Hoài Nam, trước đây, khi ngôi đình còn nguyên thì nó có bốn đầu dư ở gian giữa, khá giống với đầu dư ở đình Hoàng Xá cách đó 1km. Những đầu dư này mang phong cách Lê trung hưng vào cuối thế kỉ XVII,  được thể hiện qua hình ảnh con rồng mắt lồi, miệng rộng, ngậm ngọc và rõ nhất là các đao, mây đặc trưng của giai đoạn này. Tuy nhiên, hôm anh xuống thì trong đống củi mà một người dân rao bán, thấy còn phần đuôi con rồng chạm trên đầu dư đó còn lại, phần đầu của con rồng đã biến mất.

Được biết, năm 2001, đình Lương Xá xuống cấp nên nhân dân trong thôn tu sửa và thay thế một số cấu kiện hoành, rui bằng gỗ bạch đàn. Đến năm 2017, đình tiếp tục xuống cấp nghiêm trọng, nhân dân trong thôn nhận thấy nếu không tu sửa có thể gây sập, nên đã tổ chức họp dân thống nhất, nếu số gỗ còn tốt trên 70% sẽ xây dựng bằng gỗ, còn không sẽ xây bằng bê tông. Mức đóng góp mỗi khẩu 800.000 đồng.

Tuy nhiên, dự toán công trình lên tới 5 tỷ đồng, ngoài số tiền đóng góp của nhân dân là 1 tỷ đồng, số còn lại do hai cá nhân khác cung tiến. Sau khi thống nhất, đình Lương Xá đã bị phá bỏ, được xây dựng mới bằng bê tông, chủ đầu tư là thôn Lương Xá.

Một số hình ảnh đình Lương Xá sau khi bị phá bỏ

Điều đáng nói, đình Lương Xá dù chưa được xếp hạng di tích nhưng lại thuộc danh mục kiểm kê di tích của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội nên được bảo vệ bởi Luật Di sản văn hóa. 

Việc xóa bỏ hoàn toàn một di tích lịch sử văn hóa như đình Lương Xá là vi phạm pháp luật. Trong khi đó, nguyên tắc trùng tu phải tuân thủ đúng quy trình thủ tục, có sự chấp thuận của các cơ quan có thẩm quyền và phải đảm bảo giữ lại các giá trị gốc.

Sáng 30/7, Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội đã cử đoàn kiểm tra xuống kiểm tra hiện trạng tu bổ đình Lương Xá. Ghi nhận, việc hạ giải, đổ bê tông các hạng mục trong di tích hoàn toàn sai quy định, chưa được sự cho phép của các cơ quan có thẩm quyền.

“Tại buổi kiểm tra, Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội đã yêu cầu thôn Liên Xá đình chỉ thi công công trình. Các cấu kiện gỗ đã được hạ giải phải được niêm phong, cất giữ chờ ý kiến đánh giá của các chuyên gia và các cơ quan chức năng" - Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội Trương Minh Tiến - cho biết.

Đậu Dung
Ảnh: Nguyễn Hoài Nam