PGS.TS Bùi Thị An: 'Công ty Rạng Đông vô trách nhiệm với sức khỏe của người dân và cần phải xử lý những người có liên quan'

“Công ty Rạng Đông dù biết rõ sự độc hại trong việc sử dụng thủy ngân để sản xuất nhưng đã không công bố sớm sự thật để người dân tìm cách ứng phó. Như vậy là rất vô trách nhiệm với sức khỏe, sự an toàn của người dân”, PGS.TS Bùi Thị An, nguyên ĐBQH khóa 13, Viện trưởng Viện Tài nguyên môi trường và phát triển cộng đồng, Chủ tịch Hội hóa học Hà Nội nhận định.

PGS.TS Bùi Thị An, nguyên ĐBQH khóa 13, Viện trưởng Viện Tài nguyên môi trường và phát triển cộng đồng, Chủ tịch Hội hóa học Hà Nội

Phóng viên: Thưa bà, dư luận đang đặc biệt quan tâm về tác hại từ vụ cháy Công ty Rạng Đông gây ra, trong đó lo lắng nhất là tác động của thủy ngân đến sức khỏe của người dân. Quan điểm của bà về vấn đề này như thế nào?

PGS.TS Bùi Thị An: Trước hết, Công ty Rạng Đông phải giải trình về việc công bố thông tin bất nhất về tác hại của vụ cháy. 

Đó là việc tại sao ngay sau khi vụ cháy xảy ra, "Công ty Rạng Đông lại cho biết đã nghiên cứu sử dụng loại amalgam thay thế cho thủy ngân lỏng trước đây và đưa vào sử dụng từ năm 2016". Thậm chí, văn bản của UBND quận Thanh Xuân được nói là dựa vào báo cáo của Công ty Rạng Đông còn nêu: "Ngay từ ngày 29/8, tất cả cán bộ, công nhân viên tham gia chữa cháy từ ngay sau khi đám cháy được dập tắt đã đến công ty dọn dẹp và chuẩn bị cho sản xuất, sức khỏe ổn định. Ngày 30/8/2019, các xưởng sản xuất của công ty trở lại sản xuất bình thường".

Trong khi đó, thông tin mới nhất của Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) lại cho hay, Công ty Rạng Đông thừa nhận dùng thủy ngân lỏng (độc hại hơn) trong 480.000 sản phẩm đèn huỳnh quang bị cháy, đồng thời có văn bản cảnh báo người dân không dùng thực phẩm, nguồn nước hở quanh đám cháy kho Công ty cổ phần bóng đèn, phích nước Rạng Đông. 

Như vậy là thế nào?

Theo tôi, cần phải yêu cầu Công ty Rạng Đông giải trình rõ lý do vì sao thông tin công bố trước nhân dân và lãnh đạo lại bất nhất như vậy? là do động cơ nào?

* Là người có chuyên môn về hóa học, bà đánh giá thế nào về tác hại của vụ việc?

- Nếu thực sự mức độ nguy hiểm đúng như Bộ TNMT đã chứng minh rằng hóa chất độc hại đối với sức khỏe người dân xung quanh hiện trường đám cháy nhà kho, xưởng sản xuất của công ty Rạng Đông đã bị phát tán thì Công ty Rạng Đông rất đáng trách. Lãnh đạo Công ty Rạng Đông là những người làm chuyên môn và họ hiểu sự độc hại của thủy ngân.

Với tư cách là một nhà hóa học tôi cho rằng, như vậy là rất đáng trách và không cho phép họ làm như vậy.

Ước tính có tới 27,2 kg thủy ngân phát tán sau vụ cháy Công ty Rạng Đông

* Đến thời điểm này đã có thể khẳng định là Công ty Rạng Đông có sử dụng thủy ngân trong sản xuất. Bằng chứng là nhiều người đã đi kiểm tra sức khỏe và có kết quả. Vậy, theo bà, trách nhiệm của Công ty Rạng Đông cần được làm rõ như thế nào?

-  Công ty Rạng Đông dù biết rõ sự độc hại trong việc sử dụng thủy ngân để sản xuất nhưng đã không công bố sớm sự thật để người dân tìm cách ứng phó. Như vậy là rất vô trách nhiệm với sức khỏe, sự an toàn của người dân.

Đáng lẽ ra Công ty này phải trung thực và khẩn trương công bố sự thật về tác hại của thủy ngân để lãnh đạo có hướng xử lý và người dân còn có cách ứng phó nhằm bảo vệ sức khỏe nhằm giảm tối đa sự thiệt hại, thì Công ty này đã không làm điều đó.

* Tại sao một Công ty sản xuất có sử dụng nguyên liệu độc hại như vậy lại tồn tại ở giữa Thủ đô? Trong nhiệm kỳ ĐBQH của mình, bà đã bao giờ thấy có thông tin về việc di dời Công ty này chưa?

- Tôi còn nhớ HĐND TP Hà Nội khóa 2004 – 2011 đã yêu cầu những cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường, có sử dụng nguyên liệu độc hại phải di dời ra khỏi nội đô nhưng không hiểu lý do gì mà Công ty Rạng Đông và một số công ty khác cứ chần chừ mãi. Không hiểu trách nhiệm này thuộc về ai?

Tôi cho rằng, chỉ đạo của TP Hà Nội vừa qua là rất tốt. Chủ tịch TP đã yêu cầu mời các nhà khoa học trong ngoài nước, các nhà khoa học đầu ngành ngồi lại đánh giá tiêu chí môi trường sao cho chuẩn xác nhất nhất. Sau đó, trên cơ sở đó sẽ chọn những giải pháp bằng cách tìm những chuyên gia có kinh nghiệm để xử lý ô nhiễm cho nước, đất, không khí.. khu vực quanh Công ty Rạng Đông, làm sao để cho người dân quanh khu vực Công ty Rạng Đông thấy an tâm sinh sống, làm việc và kinh doanh.

Dù vậy, việc này cần phải làm hết sức khẩn trương và giám sát chặt chẽ để có kết quả trung thực nhất.

Đầu tiên phải cứu dân, cứu môi trường. Tiếp sau đó, tôi cho rằng, cần phải xử lý những người có liên quan đến vụ việc này.

* Xin cảm ơn bà! 

Theo Hà Giang (Báo Tổ quốc)