Paris phương Bắc

Với lịch sử định cư vạn năm, Tromso (Na-uy) dù cách thủ đô Oslo hơn 1.700km nhưng không có vẻ “vùng sâu vùng xa”. Từ thế kỷ XIX, Tromso đã tấp nập thương nhân quốc tế, cư dân cập nhật xu hướng mới nhanh như chớp, sành điệu đến nỗi được đặt cho danh xưng “Paris phương Bắc”. Rất văn minh, sang trọng nhưng không xô bồ tấp nập, Tromso vẹn nguyên núi non, biển trời địa cực khoáng đạt, trong lành. 

Ánh sáng phương Bắc soi sơn thủy

Tromso có vĩ độ tương đương với Siberia (Nga) và Alaska (Mỹ) - những nơi chỉ nhắc đến tên cũng đủ khiến người ta rùng mình. Thế nhưng, Tromso được thiên nhiên ưu ái tặng cho vị trí hải đảo và dòng biển nóng sưởi ấm, giữ cho nhiệt độ trung bình mùa đông nơi đây chỉ khoảng -50. Chưa cần nói đến thắng cảnh, chỉ riêng bầu trời Tromso thôi cũng đã là kỳ quan.

Một góc Tromso

Mùa hè, suốt hai tháng, mặt trời không ngơi nghỉ, tạo thành những đêm trắng rộn ràng. Mùa đông, Tromso vắng ánh dương hơn một tháng rưỡi, bầu trời xanh thẫm đặc trưng Bắc cực như căng bức màn nhung làm nền vũ điệu ánh sáng mãn khai lộng lẫy. Bắc cực quang là trải nghiệm ảo diệu khó miêu tả thành lời. Từng luồng sáng xanh, hồng, vàng, tía… uốn lượn, rượt đuổi nhau trên bầu trời, khi ẩn lúc hiện. Lộng lẫy, siêu thực đến thế, chẳng trách triệu người chẳng quản công sức “săn lùng”. 

Không ai dám vỗ ngực xưng mình có thể dự báo chính xác Bắc cực quang. Trái tính, đỏng đảnh, những luồng sáng phương Bắc càng gợi khát khao chinh phục cho những kẻ mê phiêu lưu. 

Tromso nằm gọn trong “vành đai” Bắc cực quang, tối đa hóa cơ hội cho cư dân và du khách chiêm ngưỡng hiện tượng thiên nhiên này. Nếu muốn “chắc ăn” hơn, bạn có thể tham gia tour săn cực quang, rong ruổi ban đêm đến nơi không còn ô nhiễm ánh sáng, chỉ bát ngát trời đen bí ẩn. Bên ánh lửa nướng thức ăn nhẹ, hớp ngụm trà nóng hay hàn huyên trong những căn lều truyền thống, bạn vừa tận hưởng phong cảnh hoang sơ, vừa chờ “nàng” Bắc cực quang xuất hiện. Dù có diện kiến “nàng” được hay không, trải nghiệm ấy cũng rất đáng thử một lần trong đời. 

Trung tâm Tromso nằm gọn trên một hòn đảo nhỏ, nối với đất liền bằng cầu Tromsoebrua. Nếu thời tiết đẹp, chuyến đi bộ qua cầu sẽ chiêu đãi lữ khách khung cảnh đẹp hơn tranh. Đàn hải âu chao lượn đùa sóng, xa xa là dải núi phủ tuyết gần kín, những cột buồm thấp thoáng neo trong cảng, những ngôi nhà rực rỡ sắc màu bé xinh như đồ chơi lego… Mỗi góc độ, mỗi thời khắc, thành phố phương Bắc lại ánh lên một vẻ đẹp độc bản hư hư thực thực. 

Bắc cực quang - “đặc sản” của Tromso

Na-uy nổi tiếng với những vịnh biển hẹp dài, bao quanh bởi những vách đá dựng đứng. Tromso sở hữu nhiều vịnh đẹp, du khách đi thuyền ngoạn cảnh có khi còn thấy cả cá voi cùng nhiều loài chim đặc hữu. 

Du khách đến từ xứ nhiệt đới thường phấn khích với những hoạt động trong băng tuyết. Khó có nơi nào chiều họ như Tromso. Câu cá trên băng, leo núi băng, bơi trong băng, mang snowshoe (giày đi tuyết, có mặt đế to để tránh lún) đi dạo, thăm nhà băng Ice Domes với tất tần tật bàn ghế ly tách, tượng người và thú đều tạc từ băng… đảm bảo cho du khách cảm giác “đủ băng dùng cả đời”.

Tromso từng là nơi xuất phát của nhiều chuyến thám hiểm hay săn bắn địa cực. Nếu muốn thử cảm giác của những nhà thám hiểm hay thợ săn xưa, du khách có thể ngồi xe chó husky hay tuần lộc kéo lướt trên tuyết, hoặc đi đánh cá ngoài khơi. Những ngọn núi thâm thấp quanh thành phố là nơi lý tưởng để dã ngoại, trượt tuyết.

Đôi khi mỗi bước chân của bạn là một lần lún trong tuyết đến đầu gối hay đùi nhưng chớ lo vì chúng chỉ đốt thêm calorie, thêm tiếng cười và kỷ niệm. Hãy thưởng thức thiên nhiên bằng năm giác quan và cả tâm hồn vì không nhiều nơi trên hành tinh này còn tinh khôi với cảnh sắc phóng khoáng và giàu có đến vậy. 

Màu nhà cổ, lớp thời gian

Con người xuất hiện ở Tromso từ 11.000 năm trước. Nền văn hóa Sami bản địa tiếp xúc với Scandinavie, chịu ảnh hưởng của Hy - La và nhiều khu vực khác, qua mấy chục thế kỷ giao thoa, tiếp biến, đã tạo nên một Tromso sống động, đầy màu sắc. 

Những căn nhà nhiều màu sắc luôn níu chân du khách

Mỗi lớp văn hóa “ký tên” mình lên sắc màu, thiết kế của những kiến trúc ra đời vào thời kỳ tương ứng. Nét La Mã thể hiện ở cửa chính màu trắng và họa tiết răng cưa trên khung cửa sổ. Thay vì bằng đá như kiến trúc nguyên bản, những ngôi nhà Tromso ảnh hưởng phong cách Rome được làm bằng gỗ. 

Thương nhân giàu có dựng nên những biệt thự sang trọng, với gian chính to đẹp của ông bà chủ, sơn màu xám, trắng, vàng. Sân rộng dành cho người hầu và gia súc; có những căn nhà khiêm tốn hơn, phủ lớp sơn đỏ bằng dầu cá rẻ tiền. Thời gian có vẻ vị nể người giàu, những gian nhà phú thương hoành tráng ít bị tàn phá hơn nhưng khoảnh sân nô bộc vẫn còn thấp thoáng trong phố thị Tromso thế kỷ XXI. 

Thong dong bát phố Tromso và chơi trò “Ai ở nhà nào?” cũng là cách khám phá vui vẻ, thử thách hiểu biết văn hóa, kiến trúc, lịch sử của bản thân. 

Nhà dân đã thế, nhà thờ lại càng độc đáo. Nhà thờ Bắc cực với kiến trúc tam giác xếp chồng, màu trắng tuyết đứng bên bờ biển, khiến nhiều người liên tưởng đến nhà hát opera Sydney (Úc). Nhà thờ như một dấu mốc cho Tromso, dễ dàng nhận ra từ mọi hướng, dù bạn đang ở trên bờ, thuyền hay máy bay. Bên cạnh đó, Tromsø domkirke - nhà thờ Tin lành ở vĩ tuyến cao nhất - cũng nổi bật với vật liệu gỗ và kiến trúc Gothic. 

Hoàng hôn bên cảng

Ai thích check-in trên mạng xã hội sẽ càng mê Tromso vì thành phố này có vô số địa điểm giữ kỷ lục “gần Bắc cực nhất”/“ở vĩ tuyến cao nhất” (northernmost): trường đại học, nhà máy bia, nhà thờ Tin lành, thảo cầm viên, thủy cung… Bảo tàng địa cực cũng được du khách đánh giá rất cao, gợi nhắc những chuyến thám hiểm vùng đất giá băng hay săn bắn đầy nguy nan. 

Khánh thành vào tháng 6 năm 1978, đúng 50 năm sau khi nhà thám hiểm nổi tiếng Roald Amundsen khởi hành từ Tromso với sứ mệnh tìm kiếm đồng nghiệp mất tích, bảo tàng dành một góc quan trọng để tôn vinh người con quả cảm của Na-uy. 

Các em bé thì mê thủy cung địa cực Polaria, với những chú hải cẩu nghịch ngợm đáng yêu và nhiều loài cá biển Barent. Rạp chiếu phim 5 màn hình panorama đưa những nhà thám hiểm trẻ tuổi đến thế giới đại dương bao la đầy bí ẩn. 

Ẩm thực nơi “cổng vào Bắc cực”

Phố biển Tromso khéo chiều người mê hải sản với nhiều loại tôm, cua, sò, cá… tươi roi rói và giá rẻ bất ngờ. Nhiều cửa hàng có cả đội thuyền đánh cá riêng, và khách quen thì biết rõ ngày giờ nào sẽ bán món gì.  

Đã đến Tromso thì ai cũng muốn thử Glögg

Trung tâm thành phố đủ hẹp để đi bộ không mỏi chân và đủ rộng cho vô số nhà hàng, quán bar đa phong cách. Chỉ với dân số 70.000 người, Tromso có đủ đại diện của hơn 100 quốc gia trên thế giới. Thế nên bạn muốn thưởng thức ẩm thực Ý, Pháp, Tây Ban Nha, Mexico, Nhật, Hàn… thì Tromso đều sẵn sàng phục vụ. Và dĩ nhiên ẩm thực của mọi miền Na-uy hay Scandinavie nữa. 

Trời lành lạnh, uống cà phê hay chocolate nóng thì không gì sướng bằng. Đã đến Tromso thì ai cũng muốn thử Glögg - một loại rượu làm bằng nhiều nguyên liệu thơm lừng như quế, đinh hương, vỏ cam, gừng… Thức uống đỏ tươi ấm nồng này không thể thiếu vào dịp Giáng sinh ở Bắc Âu. Glögg còn có cả phiên bản không cồn nếu bạn yêu cầu. 

Nhiều người gọi Tromso là “cổng vào Bắc cực” vì nơi đây là chốn khởi hành, trạm trung chuyển cho nhiều chuyến thám hiểm đầy bất trắc nhưng ngoạn mục hơn cả giấc mơ. Biết đâu một lần đến Tromso, đất trời biển núi nơi tận cùng thế giới và không khí phiêu lưu tích tụ ngàn năm sẽ kích hoạt cho tinh thần bạn thêm phấn chấn, cho trí óc bạn khoáng đạt và dạt dào sáng tạo. 

Thi Diên