“Osin cao cấp” bám trụ Việt Nam, mong chờ hết dịch

Những người giúp việc Philippines ở TP.Thủ Đức thường gặp nhau vào dịp cuối tuần

Ra xứ người để kiếm lương cao

 Alice đã theo học ngành sư phạm ở Philippines nhưng 12 năm trước, cô rời quê nhà, đến Việt Nam để làm nghề giúp việc. Nói tiếng Anh đúng cú pháp, giọng Mỹ trôi chảy, Alice là một trong những người giúp việc nổi tiếng ở Q.2 (nay là TP.Thủ Đức, TP.HCM) chưa trở về quê hương.

Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam, đến cuối năm ngoái, có khoảng 7.715 người Philippines sinh sống tại Việt Nam trong đó nhiều người chọn nghề giúp việc. Tuy nguồn cung người giúp việc dồi dào, nhưng nhiều người nước ngoài ở Việt Nam thích chọn người Philippines giúp việc cho mình dù họ phải trả phí cao hơn. 

Chị Dilek Sensoy (người Úc) lý giải, người Philippines nổi tiếng trên thế giới về xuất khẩu lao động giúp việc nhà theo chương trình Au pair. Đến các nước châu Âu, họ chỉ được trả lương thấp nhưng bù lại, chủ nhà lo cho họ ăn ở tại nhà. Người nước ngoài đã quen dùng dịch vụ của người Philippines nên khi đến Việt Nam sống và làm việc, họ cũng tìm người giúp việc Philippines.

Với sức khỏe trội hơn phụ nữ Việt, nữ giúp việc người Philippines làm việc nhanh hơn và còn nấu được các món Tây. Họ được trả 80.000-100.000 đồng/giờ do giỏi tiếng Anh hơn đa số người giúp việc bản xứ, đồng thời còn sử dụng thành thạo các dụng cụ vệ sinh hiện đại. Tuy nhiên, để có việc làm, họ phải trả hoa hồng cho người môi giới. Đối với người Philippines, người môi giới chủ yếu là đồng hương đã ở Việt Nam nhiều năm. 

Cộng đồng người giúp việc Philippines ở Việt Nam dùng tên tiếng Anh để dễ dàng giao tiếp với người nước ngoài làm việc tại Việt Nam đang thuê mướn họ. Họ ít cởi mở với cộng đồng người Việt vì không phải ai cũng có giấy phép lao động trong nước. Những người đến Việt Nam lâu năm tập trung ở TP. Thủ Đức, quen biết rất nhiều người nước ngoài ở đó. 

Một lần giới thiệu việc làm cho đồng hương, họ lại được nhận hoa hồng. Alice nổi tiếng trong cộng đồng người Philippines đến giúp việc tại TP. Thủ Đức không chỉ vì cô đã kiếm nhiều tiền từ nghề giúp việc trước đó mà còn vì cô đã giới thiệu việc làm cho nhiều đồng nghiệp cùng quê khác. Alice ở Việt Nam nhiều năm nên hầu như những người nước ngoài sống lâu năm ở TP. Thủ Đức đều biết cô. Mỗi khi người nước ngoài cần người giúp việc, họ lại gọi cô và Alice được hưởng từ đồng hương 1/4 tháng lương đầu. 

Alice còn giúp chị mình là Mimi kiếm tiền từ việc môi giới này. Mimi đến sau Alice vài năm. Bà kể: “Chúng tôi có con trai nhưng không nuôi nổi con học đại học, tôi phải xa xứ mưu sinh như rất nhiều người Philippines khác. Tôi đã đến Úc, Singapore và Việt Nam”. 

Alice và Mimi là hai trong số rất nhiều phụ nữ Philippines đến Việt Nam làm nghề giúp việc để lo cho gia đình vì đồng lương ở nước sở tại còm cõi. Nhiều phụ nữ Philippines ra nước ngoài chăm chỉ làm việc rồi gửi tiền về xây nhà khang trang đã làm động lực mạnh mẽ cho các phụ nữ khác ra đi với niềm mơ ước xây được nhà ở quê hương. 

Bám trụ để nuôi hy vọng

Theo Mimi, để sang Việt Nam, phải có người Philippines ở đây bảo lãnh dắt sang cửa khẩu. Nếu không, họ sẽ không có việc làm do không có giấy phép lao động theo thị thực du lịch. Họ phải trả phí cho người môi giới để làm thị thực và giấy phép lao động cho mình. Những người dắt họ sang thường là bà con thân thích hoặc hàng xóm với nhau. Một số người môi giới khác không giúp xin giấy phép mà chỉ giới thiệu mối làm việc. 

Tuy nhiên, công ăn việc làm của họ ngày càng khó khăn hơn. Số người Philippines đến Việt Nam giúp việc ngày càng đông. Thêm vào đó, người giúp việc bản xứ cũng đã nâng tay nghề lên hơn so với những năm trước. Người giúp việc Việt đã có thể nói được tiếng Anh nên chủ nhà nước ngoài cũng sẵn sàng chọn. Tuy việc cạnh tranh giữa người giúp việc Philippines và Việt Nam không diễn ra gay gắt nhưng người giúp việc Philippines hiểu họ cần phải dựa vào những người môi giới lâu năm như Alice. 

Thời hoàng kim đã qua, mức lương trung bình hiện nay của nữ giúp việc người Philippines chỉ khoảng 600-700 USD/tháng. Dịch COVID-19 xuất hiện khiến tình hình thêm tồi tệ. Nhiều người giúp việc Philippines mất việc từ nhiều tháng nay nhưng không muốn quay về nước. Nếu về Philippines, họ không thể biết khi nào mới quay lại được do Việt Nam vẫn chưa cho phép các chuyến bay thương mại từ nước khác vào.

Sang Việt Nam đầu năm ngoái, theo sau con gái là Kate, cũng giúp việc nhà ở Việt Nam từ lâu, Jodie cho hay: “Từ năm ngoái, công việc trở nên khó khăn hơn vì người nước ngoài ở Việt Nam về quê nhưng không quay lại Việt Nam được do dịch COVID-19 khiến các nước hạn chế nhập cảnh. Tôi không nói sõi tiếng Anh nên còn khó khăn hơn nhiều người khác. Nhờ con gái cũng giúp việc nhà ở Việt Nam từ lâu mà tôi an tâm cho những tháng tới”. 

Hiện nay, Jodie đang giúp việc theo giờ, bữa có việc, bữa không. Nhiều người như Jodie sống lay lắt qua ngày với công việc giúp việc theo giờ, thu nhập chỉ khoảng 300 USD/tháng. Họ thuê nhà trọ với giá khoảng 100 USD/người/tháng, chi tiêu tiết kiệm, chờ hết dịch bệnh để có việc làm trở lại. 

Dù đang phải trải qua những năm tháng khó khăn, các nữ giúp việc người Philippines vẫn cố bám trụ ở Việt Nam. Nếu trở về quê nhà trong lúc tỷ lệ thất nghiệp tăng đến 45% ở một nước có mức lương trung bình thấp thứ 95 thế giới thì họ thà ở lại Việt Nam, đất nước có mức lương trung bình thấp thứ 80. 

Mỹ Huyền