Ông Trầm Bê 'ngã ngựa' thế nào trong đại án nghìn tỷ

Chiều 1/8, ông Trầm Bê (nguyên chủ tịch Sacombank) và ông Phan Huy Khang (nguyên là thành viên hội đồng tín dụng, nguyên Tổng giám đốc Sacombank) bị khởi tố bị can và bắt tạm giam. Hai người này này liên quan đến những sai phạm, gây thất thoát 9.000 tỷ đồng tại Ngân hàng Xây dựng (VNCB) do Phạm Công Danh làm chủ mưu.

Cùng ngày, cơ quan điều tra Bộ Công an đã tiến hành khám xét nhà ông Trầm Bê và Phan Huy Khang (tổng giám đốc Samcombank) để phục vụ công tác điều tra.

Phạm Công Danh - chủ mưu trong việc khiến VNCB thiệt hại 9.000 tỷ đồng

Theo kết luận điều tra mới nhất của Bộ Công an, giữa năm 2012, ngân hàng Đại Tín (tiền thân của VNCB) do nhóm Thiên Thanh mà Phạm Công Danh – nguyên chủ tịch VNCB làm người dại diện. Phạm Công Danh nắm giữ hơn 80% cổ phần của Đại Tín vào thời điểm đó.

Sau khi mua lại quyền kiểm soát Đại Tín từ nhóm Phú Mỹ, Phạm Công Danh đề xuất được tái thiết ngân hàng này và đổi tên thành VNCB.

Đến ngày 23/5/2013, khi được Ngân hàng Nhà nước chấp nhận nhân sự và quá trình bổ nhiệm, Đại Tín chính thức đổi tên thành VNCB. Thời điểm đổi tên, VNCB đã lỗ lũy kế, vốn chủ sở hữu hàng ngàn tỷ đồng và VNCB cần tất toán khoản vay lên đến 1.700 tỷ đồng cho một chi nhánh của ngân hàng BIDV.

Ngày 19/4/2013, Phạm Công Danh cùng các thành viên HĐQT VNCB tới Sacombank để vay tiền. Tại đây nguyên chủ tịch VNCB đã làm việc với ông Trầm Bê (thời điểm này giữ đồng thời chức Phó và Chủ tịch HĐQT Sacombank). Tại đây ông Trầm Bê đồng ý cho Phạm Công Danh mượn 1.800 tỷ đồng khi thế chấp khoản tiền gửi hơn 1.850 tỷ đồng.

Sau đó Phạm Công Danh chỉ đạo lập khống 6 hồ sơ để vay 1.800 tỷ đồng cho 6 công ty ‘ma’ của mình. Theo kết luận điều tra, các công ty này không hề phát sinh giao dịch kể từ thời điểm thành lập cho đến lúc lập hồ sơ vay.

Ông Trầm Bê vừa bị cơ quan công an ra quyết định bắt tạm giam.

Thực hiện chỉ đạo của ông Trầm Bê, ông Phan Huy Khang và Phan Đình Tuệ làm việc và thống nhất với ông Bùi Văn Thành là Giám đốc Sacombank chi nhánh Hưng Đạo và bà Trần Thị Hải Triều là giám đốc Samcombank chi nhánh quận 8 TP.HCM thực hiện việc cho vay 1.800 tỷ đồng.

Mai Hữu Khương - nguyên thành viên HĐQT VNCB được chỉ đạo lập báo cáo tài chính năm 2012 và nửa năm 2013 khống để hoàn thiện hồ sơ vay.

Ngày 25/4/2013, ông Trầm Bê ký phê duyệt cấp tín dụng 600 tỷ đồng trong gói vay 1.800 tỷ đồng của Phạm Công Danh. Chứng từ về việc sử dụng vốn sẽ bổ sung sau khi giải ngân. Cơ quan điều tra khẳng định 2 tờ trình này của Sacombank chi nhánh Hưng Đạo hợp thức hóa bằng 2 tờ trình ngày 24/4/2013.

Để hợp thức hóa giấy tờ của 6 công ty kể trên, nhân viên Sacombank chi nhánh Hưng đạo và quận 8 vừa lấy tài liệu do Khương cung cấp, vừa lập hồ sơ tín dụng như Hợp đồng tiền gửi thanh toán không kỳ hạn, Hợp đồng bảo lãnh cầm cố giấy tờ có giá cho Sacombank phát hành...

Sau khi toàn bộ 1.800 tỷ đồng được giải ngân, Phạm Công Danh đã chi trả khoản vay cho ngân hàng BIDV. Số tiền dư hơn 160 tỷ đồng được Phạm Công Danh chuyển về tài khoản của mình tại VNCB.

Sau một năm, các công ty trên không thể tất toán nên Sacombank tự động thu nợ gốc 1.800 tỷ đồng và lãi vay 35 tỷ đồng. Kết luận giám định của cơ quan điều tra tại số 3912/KLGĐ-NHNN ngày 27/5/2016 về việc Sacombank cho 6 công ty trên vay 1.800 tỷ đồng là sai phạm.

Cơ quan điều tra kết luận rằng Sacombank xem xét quyết định cho vay khi chưa thẩm định nguồn vốn tự có của các công ty vay. Cùng với đó là nguồn trả nợ vay để xác định tính khả thi, hiệu quả phương án vay và khả năng tất toán của khách hàng là chưa đủ điều kiện cho vay theo quy định.

Tuy nhiên, Sacombank không thiệt hại trong việc cho vay 1.800 tỷ đồng. Ngược lại, theo bản kết luận này đánh giá, VNCB thiệt hại số tiền 1.835 tỷ đồng.

Tại cơ quan điều tra trước đó, ông Trầm Bê thừa nhận cho Phạm Công Danh vay tiền. Tuy nhiên nguyên chủ tịch Sacombank khẳng định phải có tài sản bảo đảm hoặc tiền gửi mới cho vay.

Hồ Đông