Ông ngoại

Quê ngoại tôi ở vùng đồi núi. Ông bà tôi làm nghề nông, nuôi một đàn lợn, hai con trâu và nhiều gà vịt. Ngày nghỉ, tôi theo bà đi chăn trâu. Đồng lúa bát ngát trước mặt khiến tôi choáng ngợp với màu xanh trải dài tít tắp.

Ông ngoại chiều tôi nhất. Ông tôi là cựu chiến binh. Mỗi buổi tối, ông bà và tôi hay ngồi ở hiên hóng mát. Ông kể cho tôi nghe chuyện ở chiến trường năm xưa, chuyện ông cứu đồng đội như thế nào, rồi truyền thuyết về loài chim bói cá, về con rết... Những chuyện ấy, ông kể đi kể lại mà tôi vẫn luôn thấy hấp dẫn, thú vị.

Ở quê ngoại, người ta không xây tường gạch làm hàng rào mà trồng cây dứa dại, cây xương rồng làm ranh giới, rào chắn. Bao quanh vườn nhà ngoại là hàng dứa dại um tùm. Khi cây dứa tốt, ông ngoại mang dao đi phạt bớt cho tàu lá khỏi lan ra vườn. Những lúc như thế, ông tìm chiếc lá nào to, dài, đẹp rồi tước hết gai, kết thành chiếc chong chóng cho tôi chơi. Chiếc chong chóng có bốn cánh, ông xiên chiếc cành nhỏ vào giữa làm trục. Có lần, tôi xin ông làm cho năm cái chong chóng. Tôi mang đi khoe và phát cho bọn trẻ trong xóm. Cả lũ í ới, chạy đua xem của ai quay tít và lâu bị tuột hơn. Con đường đất đỏ mùa khô bị tụi trẻ quậy khiến bụi tung mù mịt.

Ở đầu sân nhà có một cây mít to. Ông lấy phiến gỗ dày, buộc thừng ở hai đầu rồi treo lên cây. Từ ngày có cái đu, bọn trẻ trong làng hay đến nhà tôi chơi. Chúng rất thích cái đu này. Là người khéo tay, ông tôi thường “bị” những người hàng xóm nhờ đan cho cái rọ bắt cua, cái rổ, cái rá, có người còn nhờ ông đan nôi cho em bé. Tôi cùng mấy đứa em cứ lăng xăng chạy quanh sân xem ông đan. Ông ra bài toán đố xem ai giải được ông sẽ đan tặng cái rổ con con. Ôi, trẻ con ai chẳng thích mấy thứ ấy.

Ông đã dạy tôi ăn một món ăn đặc sản khiến tôi nhớ mãi. Buổi tối, hai ông cháu cầm khoảng hai chục cái bẫy ra vườn. Tôi soi đèn cho ông đặt bẫy. Ông tìm chỗ nào có lối mòn nhẵn, hơi ẩm để đặt. Sáng hôm sau, y như rằng có một dây dài những con chuột bị dính bẫy. Ông cùng cậu Út đốt rơm thui và lột da. Bữa cơm trưa, ông bày lên mâm những cái đùi chuột rán giòn, vàng rộm, thơm lừng. Tôi không dám ăn nhưng ông và cậu cứ gắp vào bát giục tôi ăn. Tôi đánh bạo ăn thử, không ngờ thịt chuột ngon đến thế.

Nhớ có năm mất mùa, trong nhà còn ít gạo mà bố mẹ tôi vẫn chưa gửi tiền về. Bắt đầu vào bữa cơm, tôi phụng phịu vì trong mâm chỉ có mấy miếng thịt mỡ, nồi cũng ít cơm. Ông nhìn tôi hiền hậu: “Không dỗi con nhé, có ít ăn ít, có nhiều ăn nhiều”. Nghe ông nói, tôi ngoan ngoãn, không dám mè nheo nữa. Câu nói ấy, in sâu mãi trong tôi, như một hành trang cuộc sống sau này.

Ông tôi đã mất gần 5 năm. Mỗi năm, tôi cùng bố mẹ về thăm bà và cậu mợ, lại lên đồi thắp nén nhang lên phần mộ của ông, lòng nhớ ông khôn tả, nhớ những ngày được ông yêu thương chăm sóc.

 Y Lan