Ông mù làm rẫy, nuôi bò, sửa xe đạp… nuôi con học hành

Ông Anh đang vá xe đạp kiếm thêm thu nhập

7 tuổi chống gậy

Ông là Nguyễn Văn Anh, ở khu phố Long An, thị trấn La Hai, huyên Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên.

Năm 7 tuổi, đôi mắt bỗng dưng đỏ au, miệng sưng vù, đi khám bác sĩ bảo bị đẹn, sau đó mắt bên phải bị vảy cá.

“Lúc đó, tôi đưa con đến bệnh viện Tuy Hòa (lúc đó năm 1968) tiêm thuốc, bác sĩ bảo phải tiêm đúng 3 mũi trong 3 ngày. Khi tiêm mũi 1, ngày thứ nhất đến ngày thứ hai, mắt phải tan vảy cá, tôi mừng vô cùng. Tiêm mũi 2 vào buổi sáng thì đến chiều, mí mắt sưng to bằng hột vịt. Mũi 3 tiêm vô thì máu trong hai hốc mắt trào ra. Nhìn con, tôi chết lặng”- cụ Lê Thị Sáu (83 tuổi), mẹ của ông Anh kể.

Bồng con về nhà, cụ Sáu buồn bã, cả ngày không nói. Cụ lo chiến tranh loạn lạc, nếu rủi vợ chồng cụ mất sớm, ai nuôi con? Nghĩ vậy, cụ quyết định tìm cách chữa mắt con cho bằng được. Trong túi không còn đồng xu giắt túi, bà vét thúng lúa cuối cùng trong bồ, dồn được mấy đôi ky sắn gánh đến chợ bán, vay mượn thêm tiền từ dòng họ rồi bồng con đến thẳng bệnh viện Nha Trang. Nhưng bác sĩ kết luận: bị di chứng chất độc da cam, không thể chữa trị được.

Trên đường ra rẫy

Đang học lớp 1 bị mù, ông Anh đành phải nghỉ học. Tuổi thơ không được rong chơi như chúng bạn trang lứa, suốt ngày ông Anh hết ngồi lại nằm, nằm mỏi thì ngồi bó gối dựa lưng vào vách hậu rồi chống gậy quờ quạng ra sau hè, vòng qua trước sân.

Lớn lên chút nữa, ông tự tạo thú vui cho mình, làm quen với đờn ca sáo thổi. “Ba tôi đi làm rẫy từ sáng đến chiều, tôi ở nhà ca hát suốt ngày, vậy mà không hết buồn”, ông Anh nhớ lại.

Suốt một thời gian dài, ông Anh không bước chân qua khỏi con đường trước nhà. Năm 34 tuổi, có người mai mối, bên kia sông Cái (còn gọi là sông Kỳ Lộ) có người con gái 34 tuổi, có tật nói ngọng…chưa chồng, “hai đứa một tuổi lủi thủi làm ăn”.

Ông nhờ người quen đi xe máy chở vòng lên cầu La Hai qua sông Cái đến xóm Gò Cà (xã Xuân Long, huyện Đồng Xuân). Lần đầu đi xa qua sông duy nhất đó chính là lần ông Anh đi cưới vợ. Ông Anh nói vui: “Tôi mù nhưng có duyên và may mắn hơn mọi người ở chỗ, “trâu đi tìm cọc chứ ai cọc đi tìm trâu”. Sau khi mai mối, vợ tôi qua nhà “coi mắt” tôi trước. Hôm sau, ba tôi tổ chức đám cưới, gói gọn “con gà trái bí”. Con gà, chặt to kho mặn, còn bí ngô nấu canh đặt lên bàn thờ. Vợ chồng đứng giữa, cha mẹ hai bên khấn vái ra mắt ông bà”.

Cắt rau lang để nấu cháo “thúc” bò mau mập

Nhắc lại hôm đám cưới, ông Anh cười tươi rói: “Đám cưới không có đưa dâu, khi đến nhà vợ làm thủ tục ra mắt rồi từ nhà vợ về, tôi được người quen chở đi trước, vợ thì nhờ người thân chạy xe máy đèo theo sau về bên này. Không thấy mặt vợ, chỉ nghe tiếng nói, mà lại “nói gọng” thế mà yêu thương từ đó đến giờ”.

Vợ ông tên là Trần Thị Chín.

Nửa năm đầu, ba mẹ cho “ăn chung mà làm riêng”, nhờ thế vợ ông làm lụng dành dụm tiền mua soong nồi, bát đĩa. Bước sang tháng thứ bảy, ba mẹ ông cho vợ chồng trẻ ăn riêng hẳn.

“Lúc đó trong nhà còn 2 bồ lúa cũ, vợ chồng già tôi một bồ, cho vợ chồng con một bồ, vợ chồng nó ở nhà dưới, tự làm tự ăn”- cụ Sáu góp thêm vào câu chuyện.

Cũng từ đó, ông chịu “nối nghiệp” ba ông đi làm rẫy. Đám rẫy cách xa nhà gần 2 cây số là “gia tài” ba mẹ cho vợ chồng ông làm vốn. Hàng ngày, vợ dắt ông đi làm, đi riết quen, rành bước chân. Hôm nào vợ bận đi chợ hay về quê cũ thăm chơi thì ông tự đi một mình lên rẫy làm cỏ, bón phân. Đến mùa thu hoạch thì mang theo cơm trưa, ở luôn tại rẫy.

Bà Trần Thị Chín, vợ ông Anh bị gãy chân ngồi một chỗ

Nuôi con học đại học

“Nhiều người trong xóm làm nông còn có ngày nghỉ đi ăn đám giỗ, cưới hỏi; còn tui quanh năm suốt tháng buông cán cuốc là cầm cái liềm, tiếp theo là cà lê mỏ lết, ráng làm nuôi con”- ông Anh tâm sự.

Rẫy sắn của ông rộng gần 1ha, trung bình mỗi năm thu 6 -7 tấn sắn khô. Những ngày không lên rẫy, ông ra đồng cắt cỏ vác về nuôi bò, tranh thủ trưa, chiều sửa vá xe đạp cho mấy đứa học sinh, bởi ông nghĩ, “người ta lành lặn sửa máy nổ, quạt điện, ti vi, còn mình tật nguyền…sửa xe đạp”.
Từ vá ruột xe đến cân chỉnh niền (vành) ông mày mò làm được hết. Nghề sửa xe đạp bỏ túi chỉ là mấy đồng bạc lẻ nhưng cộng với tiền bán sắn, bò, vợ chồng ông có “đồng ra đồng vô” trang trải cuộc sống, nuôi con ăn hoc.

Ông Anh cắt cỏ voi về nuôi bò

Làm chồng, làm cha, là trụ cột trong gia đình nhưng bị mù lòa, lao động hăng say đến mấy, năng suất cũng không bằng người lành lặn, do đó thu nhập thấp, kinh tế gia đình túng thiếu. Vợ chồng ông bàn tính, ráng nuôi con học đến lớp 12 rồi thôi, thế nhưng con gái lại thi đậu đại học về năn nỉ, “ba má cứ cho con đi học, không đủ tiền thì con làm mướn kiếm tiền thêm”, thế là ông bà ừ.

“Vợ chồng tui nghe con nói vậy mủi lòng, con học giỏi thì vợ chồng ráng làm, nếu không đủ chu cấp thì vay mượn thêm tiền…cho con được thỏa ước nguyện”- ông Anh nói.

Từ ngày con gái vào đại học, vợ chồng ông tận dụng đám đất “đầu thừa đuôi thẹo” phía trên nhà cạnh bờ sông trồng cỏ voi nuôi bò. Trước đây, mang giỏ ra đồng ngồi “nạo” sát bờ ruộng đúng buổi đầy giỏ cỏ, còn nay bỏ ra 30 phút cắt đầy gánh, bò ăn cả ngày. Tiếc thay, chỗ đang trồng cỏ voi trước nhà là đám đất rộng lớn, mấy năm gần đây bờ sông Cái ăn sâu vào sạt lở gần hết.

Vợ chồng ông chuyển sang nấu cháo vỗ béo bò. Hàng ngày, họ cắt rau muống, rau lang về nấu trộn ít cám gạo, ngoài việc bỏ cỏ cho bò ăn thì trưa, chiều cho bò ăn thêm cháo. Mỗi năm trung bình vợ chồng ông lãi 8 - 10 triệu đồng/con bò.

Cụ Sáu và người con mù lòa trước ngôi nhà của mình

Chiều cuối năm 2013, vợ chồng ngồi cắt cỏ phía trong trụ điện gần nhà thì có một thanh niên say rượu chạy xe máy lao thẳng vào. Vợ ông ngã xuống, bất tỉnh. Khi được đưa đến bệnh viện thì bác sĩ bảo, gãy chân trái, bó bột nằm một chỗ gần 2 tháng.

Chồng mù giờ thêm vợ què, nhưng may mắn cho ông là cụ Sáu tuổi già vẫn còn đi chợ nấu cơm canh được.

“Vợ tôi bị tai nạn là buổi rủi của gia đình. Coi vậy chứ má lũ nhỏ ốm yếu mà làm nông gấp đôi tôi, nhưng từ khi vợ bị tai nạn ngồi ở nhà, tôi thành lao động chính, hàng ngày đảm nhận công việc “3 trong 1” của nhà nông, một mình vừa làm rẫy, vừa nuôi bò, sửa xe đạp”- ông Anh cười buồn.

MẠNH HOÀI NAM