Ở tuổi 45, người đàn ông dùng chiếc ghế nhựa làm điểm tựa cuộc đời

Những ngón tay lạnh

28 năm trôi qua, đều đặn như nhịp kim đồng hồ, mỗi ngày ông T. cứ “tiêu thụ” khoảng 2 gói thuốc lá. Vui hút, buồn hút và tất nhiên không vui không buồn cũng cần phải hít hà vài hơi.

Hút thuốc từ tuổi 15 và sau gần 30 năm, ông P.P.T. (ở huyện Bến Lức,tỉnh Long An) bị cắt mất 1 chân, 2 ngón tay, 2 ngón chân vì chứng bệnh Buerger gây ra ở người hút nhiều thuốc lá. 

Ông P.P.T. có thâm niên 28 năm hút thuốc lá, giờ bị cắt đi mất 1 chân

Nhìn sơ qua, nổi bật nhất trên người ông là các lớp băng bó vết thương. Trong hơn 1,5 tháng nằm viện, người đàn ông 45 tuổi đã trải qua 2 lần đoạn chi. Lần đầu tiên, cắt một nửa bàn chân phải. Rất nhanh chóng, chỉ 10 ngày sau đó, những vết hoại tử không buông tha, lan lên tận cẳng chân.

Ông T. tiếp tục bị cắt cụt đến 1/3 cẳng chân phải (cách đầu gối phải một đoạn ngắn). Kèm theo đó, 2 bàn tay của ông cũng bị lóc ngón tay mỗi bên. Thử sờ vào 2 bàn tay của người đàn ông khốn khổ, những ngón tay lạnh cóng như đang ở xứ ôn đới, dù trời TP.HCM đang giữa buổi trưa nóng. Những ngón tay chuyển sang màu xam xám, màu đậm khác lạ so với màu da ở vùng cổ tay.

Bác sĩ Dương Văn Mười Một, Phó khoa Phẫu thuật tim - Lồng ngực mạch máu, Bệnh viện Nhân dân 115 TP.HCM cho biết: “Dấu hiệu những ngón tay lạnh cho thấy đây có thể là bộ phận tiếp theo của ông T. buộc phải cắt bỏ.

Màu xám nhạt là biểu hiện đầu tiên của chứng hoại tử. Căn bệnh khiến ông T. buộc phải đoạn chi có tên Buerger – một bệnh lý gây ra do bị tắc mạch máu ngoại biên, có nguyên nhân chính từ việc hút thuốc lá”.  

Đôi bàn tay thiếu mất một ngón mỗi bên

Ông P.P.T. nhớ lại: "Ngày đó, như bao bạn bè trang lứa ở xóm lao động nghèo, ông cũng tập tành hút thuốc. Bắt đầu từ thuốc rê, rồi dần dần sau này hiện đại hơn là thuốc lá đóng gói".

Ngần ấy năm trôi qua, khi ông có vợ và sinh 2 đứa con và căn nhà đã được cấp giấy chứng nhận hộ nghèo vào thuộc loại nhất nhì của xã, ông bỗng thấy tê rần các ngón tay ngón chân, nhất là mỗi khi trời lạnh.

Cách đây 2 năm, những cơn đau nhói và tê ở ngón chân ngày càng nhiều, đến mức buộc ông T. buộc phải khám bệnh: “Thấy tê thì cứ xoa bóp. Khoảng 2 tháng sau, tím thêm một miếng nữa, rồi bắt đầu đi khám ở Bệnh viện Chợ Rẫy. Tại đây, các bác sĩ phát hiện bị nghẽn mạch máu, đầu tiên được cắt bỏ hạch giao cảm nhưng sau đó không ngăn được phát triển của bệnh”.

Đôi chân của ông T. chỉ còn lại chân trái nhưng cũng không lành lặn

Ông T. được chuyển về cắt lọc 2 ngón chân trái ở Bệnh viện tỉnh Long An. Những cơn đau nhức tê rần ở các ngón chân dứt hẳn. Nhưng các bác sĩ vẫn cẩn thận kê đơn thuốc chống viêm, chống tắc mạch để ông T. uống hàng ngày.

Thời gian đầu, dù bị mất 2 ngón chân, đi làm ruộng có phần khó khăn nhưng nghĩ mọi chuyện êm thấm, ông vẫn tiếp tục với thói quen cũ, dù có hạn chế mỗi ngày chỉ dùng vài điếu thuốc.

Chỉ mong có được chiếc chân giả... bán vé số

Cách đây hơn 1 tháng, những triệu chứng tắc mạch trở nên quá nặng. Mỗi đêm, khi trời trở lạnh, các đầu chi trở nên nhức nhối như có kiến bò trong xương. Ngày đi cấp cứu, ông P.T.T. nằm lăn lộn trên chiếc xe cứu thương vì không chịu nổi cơn đau.

Nhớ lại lúc đó, ông T. nói rằng đây là cơn đau đớn khủng khiếp nhất mà ông trải qua, khi vào Bệnh viện Nhân dân 115, ngón chân cái và ngón giữa của bàn chân phải đã tím tái: “Lúc đó, tôi bảo với bác sĩ hãy cắt cụt bàn chân của tôi. Vì tôi biết thế nào rồi cũng phải cắt bỏ nó thôi”.

Lần đoạn chi đầu tiên, ông T. được các bác sĩ cho uống thuốc và chỉ cắt bỏ 2 ngón chân phải với hy vọng sẽ giữ lại được bàn chân phải. Nhưng chỉ khoảng 10 ngày sau, trong ca mổ lần 2, các bác sĩ buộc phải cắt bỏ cẳng chân phải đến tận 1/3 trên cẳng chân, chỉ cách phía dưới đầu gối một chút xíu.

Ông P.P.T. chỉ mong sao có lại được chiếc chân để đi lại, dù đó có là chiếc chân giả

Các bác sĩ cảnh báo: “Nếu còn hút thuốc lá thì hoại tử diễn tiến tiếp. Nếu không bỏ hút thuốc, sẽ còn cắt nữa”. Chuyện cắt lọc chưa hẳn đã có hồi kết vì 2 bàn tay của ông P.P.T. lạnh giá, mang những dấu hiệu của tình trạng hoại tử do tắc mạch máu.

Câu chuyện của ông P.P.T. khiến các bệnh nhân khác trong phòng bệnh phát hoảng. Nằm trên giường với chiếc chân phải cắt cụt, chân trái chỉ còn 3 ngón, 2 bàn tay thiếu đi mỗi bên một ngón, ông T. lắc đầu khi nói về chuyện hút thuốc lá.

“Nếu biết bị như thế, tôi đã không bao giờ hút thuốc nữa. Bây giờ chỉ có mong ước duy nhất là mua được chiếc chân giả, tập tành đi lại bán vé số kiếm miếng cơm mỗi ngày”. Theo lời xác nhận của người vợ, từ ngày bị cắt bỏ đi chân phải, ông T. không dám đụng đến điếu thuốc lá nào nữa.

Bác sĩ Dương Văn Mười Một khuyến cáo: Chất nicotine có trong thuốc lá dẫn đến tắc mạch các đầu chi. Tình trạng tắc mạch xảy ra ở những người nghiện nặng hút thuốc lá. Từ những triệu chứng ban đầu chỉ tê, nhức các đầu chi, bệnh sẽ diễn tiến rất nhanh dẫn đến tình trạng hoại tử, không gì ngăn chặn được.

Tuy nhiên, khoa học vẫn chưa biết rõ nguyên nhân đã khởi động phản ứng viêm và hình thành huyết khối trong hệ thống mạch máu. Từ tình trạng giảm tưới máu do tắc nghẽn mạch máu đã gây tổn thương và hoại tử tế bào.

Trước trường hợp của ông P.P.T, có một người đàn ông khác cũng có thâm niên hút thuốc lá hàng chục năm và khi còn rất trẻ, sau khi bị cắt cụt một chân vẫn can đảm tiếp tục hút thuốc lá và sau đó phải nhập viện cắt bỏ đi chân còn lại.

Hiếu Nguyễn