Ô nhiễm không khí - “kẻ giết người” nguy hiểm

13/06/2024 - 09:46

PNO - Từ năm 1980-2020, ô nhiễm không khí có liên quan đến 135 triệu ca tử vong sớm trên toàn cầu. Số người chết đã tăng vọt khi ô nhiễm không khí trùng hợp với các hiện tượng khí hậu cực đoan.

135 triệu ca tử vong sớm kể từ năm 1980 được xem là liên quan  đến tình trạng ô nhiễm không khí - Nguồn ảnh: Reuters
135 triệu ca tử vong sớm kể từ năm 1980 được xem là liên quan đến tình trạng ô nhiễm không khí - Nguồn ảnh: Reuters

Theo nghiên cứu của Đại học Công nghệ Nanyang (NTU) Singapore, trong những năm xảy ra các hiện tượng khí hậu như El Nino, Lưỡng cực Ấn Độ Dương và Dao động Bắc Đại Tây Dương, số ca tử vong đã tăng thêm 7.000 ca mỗi năm.

Theo NTU, “kẻ giết người” chính là bụi mịn PM2.5 - các vi hạt sinh ra từ khói mù, khói từ các nhà máy điện và cháy rừng - nằm sâu trong phổi và xâm nhập vào máu. Điều này có thể gây khó thở, bệnh tim và phổi, cùng nhiều vấn đề khác. 1/3 số ca tử vong sớm có liên quan đến đột quỵ, 1/3 khác là do bệnh tim, trong khi bệnh phổi và ung thư chiếm phần còn lại.

Tử vong sớm tức những trường hợp tử vong xảy ra sớm hơn dự kiến, dựa trên tuổi thọ trung bình, do các bệnh có thể phòng ngừa được và các yếu tố môi trường. Trong số 135 triệu ca tử vong sớm trong hơn 40 năm qua, châu Á có số người chết cao nhất, dẫn đầu là Trung Quốc với 49 triệu ca, tiếp theo là Ấn Độ với 26,1 triệu ca.

Theo kết quả nghiên cứu, nhiệt độ cao hơn, thay đổi kiểu gió và giảm lượng mưa có thể dẫn đến tình trạng không khí tù đọng và tích tụ các chất ô nhiễm trong khí quyển. Điều này dẫn đến nồng độ bụi mịn PM2.5 cao hơn, gây hại cho sức khỏe con người. Trong số các hiện tượng khí hậu tự nhiên, Lưỡng cực Ấn Độ Dương được cho là có tác động lớn nhất đến số người chết, tiếp theo là Dao động Bắc Đại Tây Dương và sau đó là El Nino.

Giáo sư Steve Yim - người đứng đầu nghiên cứu của NTU - cho biết, Đông Nam Á là khu vực duy nhất và dễ bị tổn thương nhất khi cả 3 kiểu thời tiết này đều xuất hiện. Theo giáo sư Yim, cần có biện pháp ngăn ngừa ô nhiễm trong điều kiện thời tiết cực đoan. Tiến sĩ Ajay Nagpure - nhà khoa học hệ thống đô thị tại Đại học Princeton (Mỹ) - đã so sánh tác động của ô nhiễm bụi mịn PM2.5 với tác động của một “đại dịch”, ảnh hưởng lớn đến những người có thu nhập thấp. “Những nhóm dân cư này bị ảnh hưởng nghiêm trọng do mức độ phơi nhiễm cao hơn và khả năng tiếp cận các cơ sở chăm sóc sức khỏe bị hạn chế” - ông nói.

Giáo sư Joseph Sung - đồng tác giả của nghiên cứu và Phó chủ tịch cấp cao về khoa học sức khỏe và đời sống tại NTU - cho biết: các hệ thống chăm sóc sức khỏe cần phân bổ nhiều nguồn lực hơn để giải quyết các tác động sức khỏe trước mắt và lâu dài của ô nhiễm không khí. Để ngăn chặn những tác động ngắn hạn như số lượng bệnh nhân khó thở và các vấn đề về hô hấp tăng đột biến, cơ quan chức năng nên có cảnh báo sớm để người dân trang bị khẩu trang N95 và hạn chế hoạt động ngoài trời khi có sương mù.

Giáo sư Sung cũng cho biết, ngày càng nhiều phụ nữ và những người không hút thuốc mắc một loại ung thư đường hô hấp gọi là ung thư biểu mô tuyến phổi, đồng thời cho biết thêm rằng điều này có thể liên quan đến ô nhiễm khí hậu và không khí.

Lệ Chi (theo Straits Times, AFP)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI