Ô nhiễm không khí giết chết 7 triệu người mỗi năm, Đông Nam Á đặc biệt nghiêm trọng

WHO cho rằng hành động khẩn cấp là cần thiết để giảm tiếp xúc với ô nhiễm không khí - nguyên nhân tạo ra gánh nặng bệnh tật ngang bằng với hút thuốc và ăn uống không lành mạnh.

WHO cho biết đã điều chỉnh gần như tất cả các mức hướng dẫn về chất lượng không khí, cảnh báo rằng việc vượt quá mức... mới có liên quan đến những rủi ro đáng kể đối với sức khỏe. Lựa chọn tuân thủ có thể cứu sống hàng triệu người.

Các hướng dẫn này nhằm mục đích bảo vệ mọi người khỏi những tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí và được các chính phủ sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các tiêu chuẩn ràng buộc về mặt pháp lý.

Cơ quan y tế Liên Hiệp Quốc ban hành hướng dẫn chất lượng không khí lần gần nhất, hay còn gọi là AQG, vào năm 2005, có tác động đáng kể đến các chính sách giảm thiểu ô nhiễm trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, WHO cho biết trong 16 năm qua, nhiều bằng chứng đã xuất hiện, cho thấy mức độ ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe xuất hiện từ nồng độ thấp hơn những gì được biết trước đây.

Tổ chức nói thêm: “Bằng chứng tích lũy đủ để chứng minh cho các hành động nhằm giảm mức độ phơi nhiễm của dân số với các chất ô nhiễm không khí quan trọng, không chỉ ở các quốc gia hoặc khu vực cụ thể mà trên quy mô toàn cầu”.

Đông Nam Á chịu nhiều rủi ro

Các hướng dẫn mới được đưa ra trước thềm hội nghị thượng đỉnh khí hậu toàn cầu COP26 được tổ chức tại Glasgow từ ngày 31/10 đến ngày 12/11.

WHO cho biết, cùng với biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí là một trong những mối đe dọa môi trường lớn nhất đối với sức khỏe con người. Cải thiện chất lượng không khí sẽ tăng cường các nỗ lực giảm thiểu biến đổi khí hậu và ngược lại.

Hướng dẫn mới của WHO khuyến nghị mức chất lượng không khí đối với sáu chất ô nhiễm, bao gồm ôzôn (khí O₃), nitơ điôxít (khí NO₂), lưu huỳnh điôxít (khí SO₂) và cacbon monoxit (khí CO). Hai loại còn lại là PM10 và PM2.5 - các hạt bụi mịn có đường kính bằng hoặc nhỏ hơn 10 và 2,5 micromet.

Cả hai loại bụi mịn đều có khả năng xâm nhập sâu vào phổi nhưng nghiên cứu cho thấy PM2.5 thậm chí có thể đi vào máu, chủ yếu gây ra các vấn đề về tim mạch và hô hấp, nhưng cũng ảnh hưởng đến các cơ quan khác. Nhìn chung, mức hướng dẫn tối đa cho nồng độ PM2.5 đã giảm một nửa.

Vào năm 2019, hơn 90% dân số thế giới sống ở những khu vực có nồng độ vượt quá AQG 2005 đối với phơi nhiễm PM2.5 lâu dài. Đông Nam Á là khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Thủ đô Jakarta của Indonesia chìm trong sương mù ô nhiễm

Tuổi thọ bị đánh cắp

Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus chia sẻ: “Ô nhiễm không khí là mối đe dọa đối với sức khỏe ở tất cả các quốc gia, nhưng nó ảnh hưởng nặng nề nhất đến người dân ở các nước thu nhập thấp và trung bình.

Theo WHO, trong khi chất lượng không khí đã được cải thiện rõ rệt kể từ những năm 1990 ở các nước có thu nhập cao, số người chết và số năm sống khỏe mạnh trên toàn cầu hầu như không giảm, vì chất lượng không khí nói chung đã xấu đi ở hầu hết các quốc gia khác, tỷ lệ thuận với tốc độ phát triển kinh tế của họ.

WHO cho biết: “Hàng năm, việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí ước tính gây ra 7 triệu ca tử vong sớm và làm mất đi hàng triệu năm sống khỏe mạnh của con người”.

Ở trẻ em, điều này có thể bao gồm giảm sự phát triển và chức năng của phổi, nhiễm trùng đường hô hấp và làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn.

Ở người lớn, bệnh thiếu máu cơ tim - còn gọi là bệnh mạch vành - và đột quỵ là những nguyên nhân phổ biến nhất gây tử vong sớm do ô nhiễm không khí ngoài trời.

WHO cũng nói thêm rằng, đang xuất hiện nhiều bằng chứng cho thấy ô nhiễm không khí còn đem lại những tác động khác như bệnh tiểu đường và tình trạng thoái hóa thần kinh.

Linh La (theo AFP)