PNO - Con người có thể cứu loài côn trùng bằng cách khá đơn giản: tắt những ánh đèn không cần thiết đi! Bởi theo các đánh giá toàn diện nhất với bằng chứng khoa học, ô nhiễm ánh sáng là yếu tố quan trọng thường bị bỏ qua.
Các nhà nghiên cứu cho biết, ánh sáng nhân tạo vào ban đêm có thể ảnh hưởng đến mọi khía cạnh sinh thái của côn trùng. Ta thấy từ việc sâu bướm chết xung quanh các bóng đèn, hay ánh sáng đèn điện đã phủ khuất tín hiệu giao phối của đom đóm, cho đến hệ chiếu sáng của con người đã khiến côn trùng trở thành con mồi rõ mồn một trước mũi chuột và cóc…
 |
| Hàng ngàn con bướm vây quanh cột đèn pha. Các nhà nghiên cứu cho biết ánh sáng nhân tạo vào ban đêm có thể ảnh hưởng đến mọi khía cạnh sống của côn trùng. Ảnh: Getty Images |
Sau khi đánh giá hơn 150 nghiên cứu, các nhà khoa học kết luận bên cạnh môi trường sống bị thu hẹp, ô nhiễm hóa học, các loài xâm lấn và biến đổi khí hậu, thì ánh sáng nhân tạo vào ban đêm đang thúc đẩy sự suy giảm côn trùng. Thế nhưng, nguyên nhân rất quan trọng này lại thường bị bỏ qua và dẫn đến sự tận thế của các loài côn trùng.
Tuy nhiên, không giống như các nguyên nhân khác, ô nhiễm ánh sáng lại tương đối dễ ngăn chặn. Các nhóm nghiên cứu cho biết bằng cách khá đơn giản là tắt những ánh đèn không cần thiết và sử dụng các màu sắc thích hợp hơn sẽ giúp giảm đáng kể tổn thất côn trùng ngay lập tức.
 |
| Một con bọ hung đẩy quả bóng phân của chúng vào ban đêm. Ảnh: National Geographic |
Brett Seymoure - nhà sinh thái học hành vi tại Đại học Washington (St.Louis, Hoa Kỳ) - cho hay, ánh sáng nhân tạo vào ban đêm là thứ ánh sáng do con người tạo ra. Nó có thể là đèn đường cho đến khí đốt từ việc khai thác dầu và đã ảnh hưởng đến côn trùng trong hầu hết mọi khía cạnh sống của loài này.
Một phân tích được công bố trên tạp chí Biological Conservation lưu ý rằng, ánh sáng từ lâu đã được nông dân sử dụng một cách có chủ ý để trấn áp côn trùng. Nhưng khi cơ sở hạ tầng của con người được mở rộng cộng với chi phí chiếu sáng rẻ hơn thì ô nhiễm ánh sáng đã ảnh hưởng đến một phần tư mặt đất trên toàn cầu.
Tác động quen thuộc nhất của ô nhiễm ánh sáng là loài bướm đêm cứ vỗ cánh quanh một bóng đèn vì nhầm nó với mặt trăng. Một phần ba côn trùng bị mắc kẹt trong quỹ đạo của những thứ ánh sáng tương tự và chết trước khi trời sáng do kiệt sức hoặc bị ăn thịt.
Nghiên cứu gần đây ở Anh cho thấy tổn thất ngày càng gia tăng của sâu bướm tại các địa điểm ô nhiễm ánh sáng so với các địa điểm tối hơn. Đèn pha của các loại phương tiện giao thông tạo ra sức hấp dẫn “chết người” cho côn trùng. Ước tính có khoảng 100 tỷ con côn trùng chết vì đèn pha xe mỗi mùa hè ở Đức.
 |
| Nàng bướm “diều hâu” đang bay vào ban đêm ở Hungary. Ảnh: Alamy |
Ánh sáng nhân tạo cũng đã cản trở một số loài tìm bạn tình. Bằng chứng rõ ràng nhất là bọ cánh cứng vì chúng có trao đổi tín hiệu phát quang sinh học trong quá trình “tán tỉnh” nhau.
Một số côn trùng lại sử dụng sự phân cực của ánh sáng hòng tìm nguồn nước để sinh sản. Nhưng ánh sáng nhân tạo có thể làm hỏng điều này. Đơn cử các loài sinh vật phù du có vòng đời ngắn ngủi chỉ trong một ngày và chúng tìm thấy bề mặt của nhựa đường và lầm tưởng đó là ánh sáng phân cực nên đã đẻ trứng trên đó. Kết quả tất cả trứng đều chết. Toàn bộ “dân số” của loài đã bị hạ gục trong 24 giờ.
Sự phát triển của côn trùng chưa trưởng thành, chẳng hạn như dế đồng, cũng đã được chứng minh là bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm ánh sáng, làm thay đổi độ dài nhận thức giữa ngày và đêm của chúng.
Đánh giá cho thấy việc tìm kiếm thực phẩm cũng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm ánh sáng. Côn trùng tránh ánh sáng, ví dụ như loài dế không bay khổng lồ được tìm thấy ở New Zealand, dành ít thời gian tìm kiếm thức ăn ở những khu vực bị ô nhiễm ánh sáng.
Và ai cũng biết, côn trùng là con mồi hấp dẫn đối với nhiều loài. Ô nhiễm ánh sáng đã thúc đẩy sự cân bằng có lợi cho động vật ăn thịt nếu nó biết “bẫy” côn trùng xung quanh nguồn ánh sáng. Nhện, dơi, chuột, chim bờ, tắc kè và cóc mía đều được tìm thấy đã “ra sức” kiếm ăn xung quanh các ngọn đèn.
“Tôi không cho rằng chúng ta cần loại bỏ ánh sáng vào ban đêm. Tôi nghĩ rằng chúng ta chỉ cần sử dụng các phương tiện chiếu sáng một cách khôn ngoan. Đơn giản, tắt đèn không cần thiết là hành động dễ dàng nhất”, ông Seymoure nói.
 |
| Hàng ngàn con đom đóm “nhảy múa” trong rừng tre ở Nhật Bản. Ảnh: Barcroft |
Matt Shardlow - Giám đốc điều hành Tổ chức từ thiện bảo tồn Buglife - cho biết, ô nhiễm ánh sáng có tác động sâu sắc và nghiêm trọng đến các hệ sinh thái. Điều bắt buộc hiện nay là toàn xã hội phải thực hiện các bước đáng kể để làm cho môi trường an toàn hơn cho côn trùng.
“Một mục tiêu quốc gia nhằm giảm ánh sáng, có thể biến thành luật, sẽ là bước tiếp theo thích hợp nhất. Tuy nhiện, hiện hướng dẫn ô nhiễm ánh sáng mới của Chính phủ Anh đã không tính đến cuộc khủng hoảng côn trùng bị diệt vong”, ông nói.
Quốc Ngọc (Theo The Guardian)
| Chia sẻ bài viết: |
Các gia đình theo Kitô giáo ở Bethlehem - nơi Chúa Jesus sinh ra - lại đang trải qua thêm một mùa Giáng sinh u ám khi phải rời khỏi Bờ Tây.
Sáng sớm 21/12 (giờ địa phương), Thượng viện Mỹ đã chấp thuận áp đảo một dự luật ngăn chặn việc đóng cửa chính phủ.
Ngày 21/12, ít nhất 13 người thiệt mạng - chủ yếu là phụ nữ và trẻ em - trong hai vụ giẫm đạp khi đám đông tranh giành đồ từ thiện.
Nghiên cứu về loài bò sát này cung cấp cái nhìn sâu sắc về quá trình tái tạo ruột của con người.
Trong năm 2024, có 82 triệu bé gái và 69 triệu bé trai từ 193 quốc gia đã phải trải qua một số hình thức xâm hại và bạo lực tình dục.
Ngày 20/12, một cuộc khảo sát của chính phủ cho thấy 78,2% số người được hỏi cảm thấy lo lắng hoặc bồn chồn.
Trung Quốc đã giữ nguyên án tử hình đối với kẻ buôn bán trẻ em có tội ác gây chấn động cả nước, và khiến hàng chục nạn nhân bị tổn thương.
Những "lò" luyện thi hoa hậu hàng đầu ở Philippines sẽ đưa các thí sinh "nghìn máu" từ khắp nơi trên thế giới trở thành người chiến thắng.
Người dân ở Fukushima, Nhật Bản có thể phải chịu cảnh bị nêu tên trước công chúng nếu họ không tuân thủ các quy định về phân loại rác.
Ngày 20/12, 1 học sinh 7 tuổi đã thiệt mạng và nhiều người khác bị thương trong vụ tấn công bằng dao chưa từng có tại một trường học ở Croatia.
Hơn một nửa số người Hàn Quốc tin rằng việc trải qua cuộc sống mà không mà không có con vẫn có thể chấp nhận được.
Các phương tiện truyền thông địa phương cho biết, ít nhất 2 người đã thiệt mạng và hàng chục người bị thương, sau khi một chiếc ô tô lao vào đám đông.
Giới chuyên gia lo ngại việc để các mô hình AI tương tác với giọng nói mô phỏng có thể dẫn đến những vụ lừa đảo khó nhận biết.
Nghiên cứu ở Hà Lan cho thấy, chứng khó đọc do đột biến DNA tác động đến cấu trúc não, có thể được truyền từ cha mẹ sang con cái.
Việc các cặp đôi tranh cãi về việc đặt tên cho con không phải là điều bất thường, nhưng hiếm khi phải ra tòa.
Những đôi tình nhân trẻ Ấn Độ muốn kết hôn thường tìm đến một thám tử với các công cụ gián điệp công nghệ cao để điều tra... người chồng/vợ tương lai.
Theo một nghiên cứu mới trên toàn cầu, ước tính có 61,8 triệu người trên toàn thế giới mắc chứng tự kỷ vào năm 2021.
2 cựu ca sĩ công ty giải trí Nhật Bản trước đây có tên Johnny & Associates Inc đã đệ đơn kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại hơn 300 triệu USD.
