NXB Giáo dục: Trích dẫn 'Thánh Gióng tắm hồ' kích thích học sinh tưởng tượng

Chiều 17/3, Phó tổng biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Văn Tùng, đã có công văn trả lời về trích đoạn "Thánh Gióng đánh giặc xong nhảy xuống Hồ Tây tắm" trong cuốn Hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 5.

Hai cuốn sách do NXB Giáo dục ấn hành. Ảnh: Lê Hoàng

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và GS Nguyễn Minh Thuyết (chủ biên sách giáo khoa Tiếng Việt 5) cho biết, trích đoạn “Nghe chuyện Phù Đổng Thiên Vương, tôi thường tưởng tượng đến một trang nam nhi, sức vóc khác người... ...Tuy thế người trai làng Phù Đổng vẫn còn ăn một bữa cơm rồi nhảy xuống Hồ Tây tắm, xong mới ôm vết thương lên ngựa đi tìm một rừng cây âm u nào, giấu kín nỗi đau của mình mà chết” nằm trong cuốn Hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 5 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, được lấy lại từ cuốn Tiếng Việt 5, tập 2 (Nhà xuất bản Giáo dục, 2010, trang 86).

Đoạn văn trong bài tập trích từ bài viết nổi tiếng của nhà văn Nguyễn Đình Thi - “Sức sống của dân Việt Nam trong ca dao và cổ tích” (Nguyễn Đình Thi toàn tập, tập IV, NXB Văn học, 2009, trang 148), thể hiện trí tưởng tượng phong phú và độc đáo của nhà văn. Ngay ở câu mở đoạn, Nguyễn Đình Thi đã nói rõ là ông tưởng tượng ra một kết cục khác của câu chuyện: "Nghe truyện Phù Đổng Thiên Vương, tôi thường tưởng tượng đến một trang nam nhi...”.

"Mục tiêu của bài tập là rèn luyện cho học sinh kỹ năng liên kết các câu trong đoạn, qua đó học hỏi cách sử dụng từ ngữ linh hoạt của nhà văn", lãnh đạo Nhà xuất bản Giáo dục cho biết và thông tin thêm phần lớn chi tiết trong đoạn văn đều có trong các truyền thuyết về Thánh Gióng. Cụ thể, theo cuốn Hội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóc, Nhà xuất bản Thế giới, Hà Nội, 2010 (trang153-154) thì truyền thuyết dân gian trong vùng và bản thần tích Phù Đổng Thiên Vương hiện lưu trong đền Gióng ở làng Xuân Tảo (làng Cáo), xã Xuân Đỉnh, huyện Nam Từ Liêm, Hà Nội, kể rằng:

“Vào ngày đầu tháng tư âm lịch, trên đường đi đánh giặc Ân về, Thánh Gióng đã dừng chân, buộc ngựa vào cây đa đầu làng, ngồi nghỉ trên một phiến đá, sau đó nhảy xuống hồ tắm mát, rồi quay lên tắm lại bằng nước giếng của làng ở chân gò Con Phượng. Dân làng bảo nhau mang cơm, cà ra dâng Thánh ăn trưa. Lúc vội vàng phi ngựa lên đỉnh Sóc Sơn để bay về trời, Đức Thánh bỏ quên thanh roi sắt bên phiến đá. Để ghi nhớ công ơn Thánh Gióng, dân làng cùng nhau lập miếu thờ”.

Đoạn trích trong cuốn Hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 5 tập 2A. Ảnh Lê Hoàng

So sánh đoạn trích dẫn trong sách Hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 5 với bản thần tích trên, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cho rằng chỉ có khác biệt là theo truyền thuyết Thánh Gióng bay về trời, còn Nguyễn Đình Thi cho là tráng sĩ đã hy sinh trên đất mẹ.

"Đoạn văn của Nguyễn Đình Thi có thể gợi cho học sinh những suy nghĩ vượt ra ngoài khuôn khổ câu chuyện dân gian các em vẫn nghe, từ đó kích thích trí tưởng tượng và tiềm năng sáng tạo của các em - một trong những nội dung nằm trong mục tiêu giáo dục của môn Ngữ văn, kể từ cấp Tiểu học", thông cáo của Nhà xuất bản Giáo dục nêu rõ.

Trước đó nhiều giáo viên và phụ huynh ở huyện Hậu Lộc (Thanh Hóa) thắc mắc chi tiết “dị bản” viết về nhân vật dân gian Thánh Gióng trong sách Tiếng Việt lớp 5, tập 2 và cuốn Hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 5, tập 2A. Cả hai cuốn đều do Nhà xuất bản Giáo dục ấn hành. Phụ huynh cho rằng chi tiết trong phần kết đoạn văn viết về nhân vật truyền thuyết Thánh Gióng đã bị xuyên tạc, suy diễn.

Theo HOÀNG THÙY (VnExpress)