Nước uống thực phẩm bổ sung có hại thế nào?

Nước uống thực phẩm bổ sung (NUTPBS) ngoài lượng đường còn chứa sữa, nước cốt trái cây, vitamin, khoáng chất, các thành phần của chất đạm… NUTPBS khác với nước tăng lực nhưng nhiều người đang nhầm lẫn giữa NUTPBS dạng nước tăng lực và các loại NUTPBS khác, cứ nghĩ đang bổ sung chất mà không biết mình uống loại nước không hề có chất dinh dưỡng nào.

"Thời" của NUTPBS

NUTPBS hiện có mặt khắp mọi nơi với dạng sữa, nước khoáng, nước tăng lực, nước vitamin… đủ loại từ dành cho người già, thanh thiếu niên đến trẻ nhỏ.

NUTPBS dành cho thanh thiếu niên thường ở các dạng vitamin, khoáng, nước tăng lực, là mặt hàng bán chạy. Tại các siêu thị ở TP.HCM như Co.op Mart Nguyễn Ảnh Thủ (Q.12), BigC Trường Chinh (Q.Tân Phú), NUTPBS chiếm phần lớn diện tích trên kệ. Nhân viên tư vấn, nếu người làm việc quá nhiều, ngủ không đủ, ăn không đủ chất… cơ thể lúc nào cũng mệt mỏi, uể oải thì nên chọn NUTPBS vitamin C.C lemon chứa 200-468mg vitamin C.

Nhiều người đang lạm dụng NUTPBS vì nghĩ có nhiều chất dinh dưỡng mà không biết chúng cũng có nhiều tác hại (ảnh minh họa)

Nếu cơ thể gầy yếu, chọn NUTPBS cam có tép Minute Maid Teppy chứa vitamin và canxi, nước uống sữa trái cây Minute Maid Nutriboost hương cam dâu xoài, nước trái cây Capri - Sonne, nước trái cây sữa dâu BigC. Người lao động nặng, người chơi thể thao… chọn NUTPBS pokka lemon 1000, Isotonic 7up Revive và 7up Revive vitamin, để bổ sung nước, tăng sức cơ bắp giúp lao động được nhiều hơn...

NUTPBS dạng nước tăng lực thường có vị ngọt đậm nên thu hút trẻ nhỏ. Nhiều sản phẩm NUTPBS dạng nước tăng lực Number one chỉ dẫn có thể cho trẻ bố n tuổi sử dụng: “Chỉ cần uống không quá bốn chai/ngày”. Phụ huynh thấy trên nhãn có dòng chữ NUTPBS cứ nghĩ chứa nhiều chất dinh dưỡng nên để mặc trẻ uống.

Tại siêu thị Maximark trên đường Cộng Hòa (Q.Tân Bình), khi được hỏi về NUTPBS dành cho người già, nhân viên cho biết sản phẩm Vinamilk Sure Prevent bán rất chạy vì giúp giảm cholesterol, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, tốt cho xương, bồi bổ sức khỏe. Sản phẩm giống hộp sữa, nước màu trắng đục nhưng không phải sữa vì trong thành phần không có sữa, chỉ có nước, đường tinh luyện, dầu thực vật, đạm đậu nành, chất xơ, khoáng chất, canxi… Nhân viên giới thiệu NUTPBS dành cho trẻ nhỏ tốt nhất hiện nay là Deedo Brand hương cam, hương dâu, hương tổng hợp (cam, dứa, nho, dâu).

Chị Dân (ngụ Q.Tân Bình) đang mua loại NUTPBS này tại siêu thị, cho biết: “Con tôi rất biếng ăn lại lười uống sữa. Thấy các chị cùng công ty hay mua nước này cho con mình uống, tôi cũng mua thử. Có sản phẩm này bé không chịu ăn tôi cũng không lo như trước vì cơ thể bé đã được bổ sung dưỡng chất cần thiết”.

Nhiều tác dụng phụ có hại

PGS-TS Nguyễn Hữu Đức - ĐH Y Dược TP.HCM cho biết, NUTPBS dù chứa vitamin, chất khoáng, acid amin, thậm chí chứa thêm sữa, nước trái cây, nhưng hoàn toàn không thay thế thức ăn, thức uống. Uống nhiều loại nước này cơ thể luôn cảm thấy no, chán ăn, không muốn ăn và ăn không đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu, dẫn đến suy dinh dưỡng. Nhiều loại NUTPBS được ví là thức uống “cao năng lượng” do có hàm lượng đường cao (chiếm 15-19%, trong khi ở nước ngọt có gaz là 10-12%), nếu uống nhiều loại nước này và ăn nhiều sẽ có nguy cơ cao bị béo phì hay bị tiền đái tháo đường (rất dễ chuyển thành đái tháo đường).

Riêng các loại NUTPBS dạng nước tăng lực không phải là thực phẩm bổ dưỡng vì không cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu. Thành phần chứa nhiều nhất là đường (sẽ chuyển hóa thành glucose cung cấp năng lượng), kế đó là caffeine, inositol, taurine, adenosine, các loại vitamin, màu thực phẩm, chất bảo quản…

Một số người không “hạp” caffeine có thể bị mất ngủ, tim đập nhanh gây khó chịu, hoặc tăng dị ch vị dạ dày gây xót ruột. Nếu nước tăng lực có adenosine và hàm lượng cao (thường nước tăng lực không ghi rõ hàm lượng thành phần) có thể gây tác dụng phụ có hại như loạn nhịp tim, đánh trống ngực, đỏ bừng mặt, khó thở, tức ngực. “Tôi từng gặp trường hợp phụ huynh cho bé uống một ngày ba chai nước tăng lực vì cứ nghĩ NUTPBS không gây hại. Kết quả, bé bị kích thích dạ dày dẫn đến nôn, buồn nôn, khó thở, tức ngực” - PGS-TS Nguyễn Hữu Đức cảnh báo.

Thanh Hoa